c. x Kal. Mai. 49 in Cumano
M. CICERO S. D. SER. SULPICIO
C. Trebatius, familiaris meus, ad me scripsit te ex se quaesisse 4.1.1.1
quibus in locis essem, molesteque te ferre quod me propter
valetudinem tuam, cum ad urbem accessissem, non vidisses,
et hoc tempore velle te mecum, si propius accessissem, de
officio utriusque nostrum communicare. 5
  Utinam, Servi, salvis rebus (sic enim est dicendum)
colloqui potuissemus inter nos! profecto aliquid opis occidenti
rei publicae tulissemus. cognoram enim iam absens te haec
mala multo ante providentem defensorem pacis et in consulatu
tuo et post consulatum fuisse. ego autem, cum consilium tuum 10
probarem et idem ipse sentirem, nihil proficiebam. sero enim
veneram, solus eram, rudis esse videbar in causa, incideram
in hominum pugnandi cupidorum insanias. nunc, quoniam
nihil iam videmur opitulari posse rei publicae, si quid est in
quo nobismet ipsis consulere possimus, non ut aliquid ex 15
pristino statu nostro retineamus sed ut quam honestissime
lugeamus, nemo est omnium quicum potius mihi quam
tecum communicandum putem. nec enim clarissimorum
virorum, quorum similes esse debemus, exempla neque
doctissimorum, quos semper coluisti, praecepta te fugiunt. 20
atque ipse antea ad te scripsissem te frustra in senatum, sive
potius in conventum senatorum, esse venturum, ni veritus
essem ne eius animum offenderem qui a me ut te imitarer
petebat. cui quidem ego, cum me rogaret ut adessem in
senatu, eadem omnia quae a te de pace et de Hispaniis dicta 25
sunt ostendi me esse dicturum.
  Res vides quo modo se habeat: orbem terrarum imperiis 2.1
distributis ardere bello, urbem sine legibus, sine iudiciis, sine
iure, sine fide relictam direptioni et incendiis. itaque mihi
venire in mentem nihil potest non modo quod sperem sed
vix iam quod audeam optare. sin autem tibi, homini 5
prudentissimo, videtur utile esse nos colloqui, quamquam
longius etiam cogitabam ab urbe discedere, cuius iam etiam
nomen invitus audio, tamen propius accedam; Trebatioque
mandavi ut, si quid tu eum velles ad me mittere, ne recusaret,
idque ut facias velim, aut, si quem tuorum fidelium voles, ad 10
me mittas, ne aut tibi exire ex urbe necesse sit aut mihi
accedere. ego tantum tibi tribuo quantum mihi fortasse
adrogo, ut exploratum habeam quicquid nos communi
sententia statuerimus id omnis homines probaturos.
  Vale. 15