Sext. 46(?) Romae
M. CICERO S. D. P. FIGULO
Quaerenti mihi iam diu quid ad te potissimum scriberem 4.13.1.1
non modo certa res nulla sed ne genus quidem litterarum
usitatum veniebat in mentem. unam enim partem et con-
suetudinem earum epistularum quibus secundis rebus uti
solebamus tempus eripuerat, perfeceratque fortuna ne quid 5
tale scribere possem aut omnino cogitare. relinquebatur
triste quoddam et miserum et his temporibus consentaneum
genus litterarum. id quoque deficiebat me, in quo debebat
esse aut promissio auxili alicuius aut consolatio doloris tui.
quid pollicerer non erat; ipse enim pari fortuna adfectus 10
aliorum opibus casus meos sustentabam, saepiusque mihi
veniebat in mentem queri quod ita viverem quam gaudere
quod viverem.
  Quamquam enim nulla me ipsum privatim pepulit 2.1
insignis iniuria nec mihi quicquam tali tempore in mentem
venit optare quod non ultro mihi Caesar detulerit, tamen
†nihil† iis conficior curis ut ipsum quod maneam in vita
peccare me existimem. careo enim cum familiarissimis multis, 5
quos aut mors eripuit nobis aut distraxit fuga, tum omnibus
amicis quorum benevolentiam nobis conciliarat per me
quondam te socio defensa res publica, versorque in eorum
naufragiis et bonorum direptionibus nec audio solum, quod
ipsum esset miserum, sed etiam id ipsum video, quo nihil est 10
acerbius, eorum fortunas dissipari quibus nos olim adiutori-
bus illud incendium exstinximus; et in qua urbe modo gratia,
auctoritate, gloria floruimus in ea nunc his quidem omnibus
caremus. obtinemus ipsius Caesaris summam erga nos
humanitatem, sed ea plus non potest quam vis et mutatio 15
omnium rerum atque temporum. itaque orbus iis rebus 3.1
omnibus quibus et natura me et voluntas et consuetudo
adsuefecerat cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse
displiceo. natus enim ad agendum semper aliquid dignum
viro nunc non modo agendi rationem nullam habeo sed ne 5
cogitandi quidem; et qui antea aut obscuris hominibus aut
etiam sontibus opitulari poteram nunc P. Nigidio, uni
omnium doctissimo et sanctissimo et maxima quondam
gratia et mihi certe amicissimo, ne benigne quidem
polliceri possum. 10
  Ergo hoc ereptum est litterarum genus. reliquum est ut 4.1
consoler et adferam rationes quibus te a molestiis coner
abducere. at ea quidem facultas vel tui vel alterius con-
solandi in te summa est, si umquam in ullo fuit. itaque eam
partem quae ab exquisita quadam ratione et doctrina 5
proficiscitur non attingam; tibi totam relinquam. quid sit
forti et sapienti homine dignum, quid gravitas, quid altitudo
animi, quid acta tua vita, quid studia, quid artes quibus
a pueritia floruisti a te flagitent, tu videbis. ego quod
intellegere et sentire, quia sum Romae et quia curo 10
attendoque, possum id tibi adfirmo, te in istis molestiis in
quibus es hoc tempore non diutius futurum, in iis autem in
quibus etiam nos sumus fortasse semper fore.
  Video<r> mihi perspicere primum ipsius animum qui 5.1
plurimum potest propensum ad salutem tuam. non scribo
hoc temere. quo minus familiaris sum, hoc sum ad investi-
gandum curiosior. quo facilius quibus est iratior respondere
tristius possit, hoc est adhuc tardior ad te molestia liberan- 5
dum. familiares vero eius, et ii quidem qui illi iucundissimi
sunt, mirabiliter de te et loquuntur et sentiunt. accedit
eodem vulgi voluntas, vel potius consensus omnium. etiam
illa quae minimum nunc quidem potest sed possit <aliquando
aliquid> necesse est, res publica, quascumque viris habebit, 10
ab his ipsis <a> quibus tenetur de te propediem, mihi crede,
impetrabit.
  Redeo igitur ad id, ut iam tibi etiam pollicear aliquid, 6.1
quod primo omiseram. nam et complectar eius familiaris-
simos, qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,
et in ipsius consuetudinem, quam adhuc meus pudor mihi
clausit, insinuabo et certe omnis vias persequar quibus 5
putabo ad id quod volumus perveniri posse. in hoc toto
genere plura faciam quam scribere audeo. cetera, quae tibi
a multis prompta esse certo scio, a me sunt paratissima. nihil
in re familiari mea est quod ego meum malim esse quam
tuum. hac de re et de hoc genere toto hoc scribo parcius quod 10
te id quod ipse confido sperare malo, te esse usurum tuis.
  Extremum illud est, ut te orem et obsecrem animo ut 7.1
maximo sis nec ea solum memineris quae ab aliis magnis
viris accepisti sed illa etiam quae ipse ingenio studioque
peperisti. quae si colliges, et sperabis omnia optime et quae
accident, qualiacumque erunt, sapienter feres. sed haec tu 5
melius, vel optime omnium; ego quae pertinere ad te intelle-
gam studiosissime omnia diligentissimeque curabo tuorumque
tristissimo meo tempore meritorum erga me memoriam
conservabo.