xiii Kal. Mart. 49 (§4)
CICERO ATTICO SAL.
Mihi vero omnia grata, et quod scripsisti ad me quae audieras 8.2.1.1
et quod non credi<di>sti quae digna diligentia mea non erant
et quod monuisti quod sentiebas. ego ad Caesarem unas
Capua litteras dedi, quibus ad ea rescripsi quae mecum ille
de gladiatoribus suis egerat, brevis sed benevolentiam signifi- 5
cantis, non modo sine contumelia sed etiam cum maxima
laude Pompei; id enim illa sententia postulabat qua illum ad
concordiam hortabar. eas si quo ille misit, in publico proponat
velim. alteras eodem die dedi quo has ad te; non potui non
dare, cum et ipse ad me scripsisset et Balbus. earum exemplum 2.1
ad te misi. nihil arbitror fore quod reprehendas; si qua erunt,
doce me quo modo μέμψιν effugere possim. 'nihil' inquies
'omnino scripseris.' qui magis effugiam eos qui volent fingere?
verum tamen ita faciam, quoad fieri poterit. 5
  Nam quod me hortaris ad memoriam factorum, dictorum
scriptorum etiam meorum, facis amice tu quidem mihique
gratissimum, sed mihi videris aliud tu honestum meque
dignum in hac causa iudicare atque ego existimem. mihi enim
nihil ulla in gente umquam ab ullo auctore rei publicae ac 10
duce turpius factum esse videtur quam a nostro amico factum
est, cuius ego vicem doleo; qui urbem reliquit, id est patriam,
pro qua et in qua mori praeclarum fuit. ignorare mihi videris 3.1
haec quanta sit clades; es enim etiam nunc domi tuae, sed invitis
perditissimis hominibus esse diutius non potes. hoc miserius,
hoc turpius quicquam? vagamur egentes cum coniugibus et
liberis; in unius hominis quotannis periculose aegrotantis 5
anima positas omnis nostras spes habemus, <non> expulsi sed
evocati ex patria; quam non servandam ad reditum nostrum
sed diripiendam et inflammandam reliquimus. ita multi nobis-
cum sunt? non in suburbanis, non in hortis, non in ipsa
<urbe>? et, si non sunt, non erunt? nos interea ne Capuae 10
quidem sed Luceriae, et oram quidem maritimam iam
relinquemus, Afranium exspectabimus <et> Petreium; nam
in Labieno parum est dignitatis. hic tu in me * * * illud
desideras? nihil de me dico, alii viderint; hic quidem quae
est * * * ? domi vestrae estis et eritis omnes boni. quis istic 15
se mihi non ostendit? quis nunc adest hoc bello (sic enim
iam appellandum est)? Vibulli res gestae sunt adhuc maximae. 4.1
id ex Pompei litteris cognosces, in quibus animadvertito illum
locum ubi erit διπλῆ: videbis de Gnaeo nostro ipse Vibullius
quid existimet. quo igitur haec spectat oratio? ego pro Pompeio
libenter emori possum, facio pluris omnium hominum 5
neminem; sed non ita uno in eo iudico spem de salute rei
publicae. significas enim aliquanto secus quam solebas, ut
etiam Italia, si ille cedat, putes cedendum; quod ego nec rei
publicae puto esse utile nec liberis meis, praeterea neque
rectum neque honestum. †sed cur† 'poterisne igitur videre 10
tyrannum?' quasi intersit audiam an videam, aut locupletior
mihi sit quaerendus auctor quam Socrates, qui, cum xxx
tyranni essent, pedem porta non extulit. est mihi praeterea
praecipua causa manendi; de qua utinam aliquando tecum
loquar! 15
  Ego xiii Kal., cum eadem lucerna hanc epistulam scripsissem
qua inflammaram tuam, Formiis ad Pompeium, si de pace
ageretur, profecturus; si de bello, quid ero?