iii Non. Iun. 60(?) Anti(?)
CICERO ATTICO SAL.
Kal. Iun. eunti mihi Antium et gladiatores M. Metelli cupide 2.1.1.1
relinquenti venit obviam tuus puer. is mihi litteras abs te et
commentarium consulatus mei Graece scriptum reddidit. in
quo laetatus sum me aliquanto ante de isdem rebus Graece item
scriptum librum L. Cossinio ad te perferendum dedisse; nam 5
si ego tuum ante legissem, furatum me abs te esse diceres.
quamquam tua illa (legi enim libenter) horridula mihi atque
incompta visa sunt, sed tamen erant ornata hoc ipso quod
ornamenta neglexerant, et, ut mulieres, ideo bene olere quia
nihil olebant videbantur. meus autem liber totum Isocrati 10
myrothecium atque omnis eius discipulorum arculas ac non
nihil etiam Aristotelia pigmenta consumpsit. quem tu Corcyrae,
ut mihi aliis litteris significas, strictim attigisti, post autem, ut
arbitror, a Cossinio accepisti. quem tibi ego non essem ausus
mittere nisi eum lente ac fastidiose probavissem. quamquam 2.1
ad me rescripsit iam Rhodo Posidonius se, nostrum illud
ὑπόμνημα <cum> legeret, quod ego ad eum ut ornatius de isdem
rebus scriberet miseram, non modo non excitatum esse ad
scribendum sed etiam plane deterritum. quid quaeris? contur- 5
bavi Graecam nationem. ita vulgo qui instabant ut darem sibi
quod ornarent, iam exhibere mihi molestiam destiterunt. tu,
si tibi placuerit liber, curabis ut et Athenis sit et in ceteris oppidis
Graeciae. videtur enim posse aliquid nostris rebus lucis adferre.
  Oratiunculas autem et quas postulas et pluris etiam mittam, 3.1
quoniam quidem ea quae nos scribimus adulescentulorum
studiis excitati te etiam delectant. fuit enim mihi commodum,
quod in eis orationibus quae Philippicae nominantur enituerat
tuus ille civis Demosthenes et quod se ab hoc refractariolo 5
iudiciali dicendi genere abiunxerat ut σεμνότερός τις et πολιτικώ-
τερος videretur, curare ut meae quoque essent orationes quae
consulares nominarentur. quarum una est in senatu Kalendis
Ianuariis, altera ad populum de lege agraria, tertia de Othone,
quarta pro Rabirio, quinta de proscriptorum filiis, sexta cum 10
provinciam in contione deposui, septima qua Catilinam
emisi, octava quam habui ad populum postridie quam Catilina
profugit, nona in contione quo die Allobroges †invocarunt†,
decima in senatu Nonis Decembribus. sunt praeterea duae
breves, quasi ἀποσπασμάτια legis agrariae. hoc totum σῶμα 15
curabo ut habeas. et quoniam te cum scripta tum res meae
delectant, isdem ex libris perspicies et quae gesserim et quae
dixerim; aut ne poposcisses. ego enim tibi me non offerebam.
  Quod quaeris quid sit quod te arcessam ac simul impeditum 4.1
te negotiis esse significas, neque recusas quin, non modo si opus
sit sed etiam si velim, accurras, nihil sane est necesse, verum
tamen videbare mihi tempora peregrinationis commodius
posse discribere. nimis abes diu, praesertim cum sis in propin- 5
quis locis; neque nos te fruimur et tu nobis cares. ac nunc
quidem otium est, sed si paulo plus furor Pulchelli progredi
posset, valde ego te istinc excitarem. verum praeclare Metellus
impedit et impediet. quid quaeris? est consul φιλόπατρις et, ut
semper iudicavi, natura bonus. 10
  Ille autem non simulat, sed plane tribunus pl. fieri cupit. 5.1
qua <de> re cum in senatu ageretur, fregi hominem et incon-
stantiam eius reprehendi qui Romae tribunatum pl. peteret
cum in Sicilia hereditatem se petere dictitasset, neque magno
opere dixi esse nobis laborandum, quod nihilo magis ei licitu- 5
rum esset plebeio rem publicam perdere quam similibus eius
me consule patriciis esset licitum. iam cum se ille septimo die
venisse a freto neque sibi obviam quemquam prodire potuisse
et noctu se introisse dixisset in eoque se in contione iactasset,
nihil ei novi dixi accidisse. ex Sicilia septimo die Romam: at 10
tribus horis Roma Interamnam. noctu introisse: idem ante.
'non est itum obviam: ne tum quidem cum iri maxime debuit.'
quid quaeris? hominem petulantem modestum reddo non
solum perpetua gravitate orationis sed etiam hoc genere dicto-
rum. itaque iam familiariter cum ipso etiam cavillor ac iocor. 15
quin etiam cum candidatum deduceremus, quaerit ex me num
consuessem Siculis locum gladiatoribus dare. negavi. 'at ego'
inquit 'novus patronus instituam. sed soror, quae tantum
habeat consularis loci, unum mihi solum pedem dat.' 'noli'
inquam 'de uno pede sororis queri; licet etiam alterum tollas.' 20
'non consulare' inquies 'dictum.' fateor; sed ego illam odi
male consularem: 'ea est enim seditiosa, ea cum viro bellum
gerit', neque solum cum Metello sed etiam cum Fabio, quod
eos nihili esse moleste fert.
  Quod de agraria lege scribis, sane iam videtur refrixisse. quod 6.1
me quodam modo molli bracchio de Pompei familiaritate
obiurgas, nolim ita existimes, me mei praesidi causa cum illo
coniunctum esse; sed ita res erat instituta ut, si inter nos esset
aliqua forte dissensio, maximas in re publica discordias versari 5
esset necesse. quod a me ita praecautum atque provisum est,
non ut ego de optima illa mea ratione decederem, sed ut ille esset
melior et aliquid de populari levitate deponeret. quem de meis
rebus, in quas eum multi incitarant, multo scito gloriosius quam
de suis praedicare; sibi enim bene gestae, mihi conservatae rei 10
publicae dat testimonium. hoc facere illum mihi quam prosit
nescio; rei publicae certe prodest. quid si etiam Caesarem, cuius
nunc venti valde sunt secundi, reddo meliorem? num tantum
obsum rei publicae? quin etiam si mihi nemo invideret, si 7.1
omnes, ut erat aequum, faverent, tamen non minus esset
probanda medicina quae sanaret vitiosas partis rei publicae
quam quae exsecaret. nunc vero, cum equitatus ille quem ego
in clivo Capitolino te signifero ac principe collocaram senatum 5
deseruerit, nostri autem principes digito se caelum putent
attingere si mulli barbati in piscinis sint qui ad manum acce-
dant, alia autem neglegant, nonne tibi satis prodesse videor si
perficio ut ii nolint obesse qui possunt?
  Nam Catonem nostrum non tu amas plus quam ego; sed 8.1
tamen ille optimo animo utens et summa fide nocet interdum
rei publicae; dicit enim tamquam in Platonis πολιτείᾳ, non
tamquam in Romuli faece, sententiam. quid verius quam in
iudicium venire qui ob rem iudicandam pecuniam acceperit? 5
censuit hoc Cato et adsensit senatus: equites curiae bellum—
non mihi, nam ego dissensi. quid impudentius publicanis
renuntiantibus? fuit tamen retinendi ordinis causa facienda
iactura. restitit et pervicit Cato. itaque nunc, consule in carcere
incluso, saepe item seditione commota, adspiravit nemo eorum 10
quorum ego concursu itemque ii consules qui post me fuerunt
rem publicam defendere solebant. quid ergo? 'istos' inquies
'mercede conductos habebimus?' quid faciemus si aliter non
possumus? an libertinis atque etiam servis serviamus? sed, ut
tu ais, ἅλις σπουδῆς. 15
  Favonius meam tribum tulit honestius quam suam, Luccei 9.1
perdidit. accusavit Nasicam inhoneste, ac modeste tamen;
dixit ita ut Rhodi videretur molis potius quam Moloni operam
dedisse. mihi quod defendissem leviter suscensuit. nunc tamen
petit iterum rei publicae causa. Lucceius quid agat scribam ad 5
te cum Caesarem videro, qui aderit biduo.
  Quod Sicyonii te laedunt, Catoni et eius aemulatori attribues 10.1
Servilio. quid? ea plaga nonne ad multos bonos viros pertinet?
sed si ita placuit, laudemus, deinde in dissensionibus soli
relinquamur.
  Amalthea mea te exspectat et indiget tui. Tusculanum et 11.1
Pompeianum valde me delectant, nisi quod me, illum ipsum
vindicem aeris alieni, aere non Corinthio sed hoc circumforaneo
obruerunt. in Gallia speramus esse otium. Prognostica mea
cum oratiunculis prope diem exspecta, et tamen quid cogites de 5
adventu tuo scribe ad nos. nam mihi Pomponia nuntiari iussit
te mense Quintili Romae fore. id a tuis litteris quas ad me de
censu tuo miseras discrepabat.
  Paetus, ut antea ad te scripsi, omnis libros quos frater suus 12.1
reliquisset mihi donavit. hoc illius munus in tua diligentia
positum est. si me amas, cura ut conserventur et ad me per-
ferantur. hoc mihi nihil potest esse gratius. et cum Graecos
tum vero Latinos diligenter ut conserves velim. tuum esse hoc 5
munusculum putabo. ad Octavium dedi litteras. cum ipso
nihil eram locutus; neque enim ista tua negotia provincialia
esse putabam neque te in tocullionibus habebam. sed scripsi,
ut debui, diligenter.