CICERO DOLABELLAE COS. SVO SAL.
Etsi contentus eram, mi Dolabella, tua gloria satisque ex ea 14.17a.1.1
magnam laetitiam voluptatemque capiebam, tamen non
possum non confiteri cumulari me maximo gaudio quod vulgo
hominum opinio socium me ascribat tuis laudibus. neminem
conveni (convenio autem cottidie plurimos. sunt enim permulti 5
optimi viri qui valetudinis causa in haec loca veniant; praeterea
ex municipiis frequentes necessarii mei) quin omnes, cum te
summis laudibus ad caelum extulerunt, mihi continuo maximas
gratias agant. negant enim se dubitare quin tu meis praeceptis
et consiliis obtemperans praestantissimum te civem et singu- 10
larem consulem praebeas.
  Quibus ego quamquam verissime possum respondere te quae 2.1
facias tuo iudicio et tua sponte facere nec cuiusquam egere
consilio, tamen neque plane adsentior, ne imminuam tuam
laudem si omnis a meis consiliis profecta videatur, neque valde
nego; sum enim avidior etiam quam satis est gloriae. et tamen 5
non alienum est dignitate tua, quod ipsi Agamemnoni, regum
regi, fuit honestum, habere aliquem in consiliis capiendis
Nestorem, mihi vero gloriosum te iuvenem consulem florere
laudibus quasi alumnum disciplinae meae.
  L. quidem Caesar, cum ad eum aegrotum Neapolim venis- 3.1
sem, quamquam erat oppressus totius corporis doloribus,
tamen, ante quam me plane salutavit, 'o mi Cicero' inquit,
'gratulor tibi cum tantum vales apud Dolabellam quantum si
ego apud sororis filium valerem, iam salvi esse possemus. 5
Dolabellae vero tuo et gratulor et gratias ago, quem quidem
post te consulem solum possumus vere consulem dicere.'
deinde multa de facto ac de re gesta tua; nihil magnificentius,
nihil praeclarius actum umquam, nihil rei publicae salutarius.
atque haec una vox omnium est. 10
  A te autem peto ut me hanc quasi falsam hereditatem alienae 4.1
gloriae sinas cernere meque aliqua ex parte in societatem tuarum
laudum venire patiare. quamquam, mi Dolabella (haec enim
iocatus sum), libentius omnis meas, si modo sunt aliquae meae,
laudes ad te transfuderim quam aliquam partem exhauserim ex 5
tuis. nam cum te semper tantum dilexerim quantum tu intel-
legere potuisti, tum his tuis factis sic incensus sum ut nihil
umquam in amore fuerit ardentius. nihil est enim, mihi crede,
virtute formosius, nihil pulchrius, nihil amabilius. semper 5.1
amavi, ut scis, M. Brutum propter eius summum ingenium,
suavissimos mores, singularem probitatem atque constantiam;
tamen Idibus Martiis tantum accessit ad amorem ut mirarer
locum fuisse augendi in eo quod mihi iam pridem cumulatum 5
etiam videbatur. quis erat qui putaret ad eum amorem quem
erga te habebam posse aliquid accedere? tantum accessit ut mihi
nunc denique amare videar, antea dilexisse.
  Qua re quid est quod ego te horter ut dignitati et gloriae 6.1
servias? proponam tibi claros viros, quod facere solent qui
hortantur? neminem habeo clariorem quam te ipsum. te
imitere oportet, tecum ipse certes. ne licet quidem tibi iam 7.1
tantis rebus gestis non tui similem esse. quod cum ita sit,
hortatio non est necessaria, gratulatione magis utendum est.
contigit enim tibi, quod haud scio an nemini, ut summa severitas
animadversionis non modo non invidiosa sed etiam popularis 5
esset et cum bonis omnibus tum infimo cuique gratissima. hoc
si tibi fortuna quadam contigisset, gratularer felicitati tuae, sed
contigit magnitudine cum animi tum etiam ingeni atque con-
sili. legi enim contionem tuam. nihil illa sapientius; ita pede-
temptim et gradatim tum accessus a te ad causam facti, tum 10
recessus, ut res ipsa maturitatem tibi animadvertendi omnium
concessu daret.
  Liberasti igitur et urbem periculo et civitatem metu neque 8.1
solum ad tempus maximam utilitatem attulisti sed etiam ad
exemplum. quo facto intellegere debes in te positam esse rem
publicam tibique non modo tuendos sed etiam ornandos esse
illos viros a quibus initium libertatis profectum est. sed his de 5
rebus coram plura, prope diem ut spero. tu, quoniam rem
publicam nosque conservas, fac ut diligentissime te ipsum, mi
Dolabella, custodias.