xiv Kal. Sept. 44 (§8) navigans ad Pompeianum
<CICERO ATTICO SAL.>
viii Id. Sext. cum a Leucopetra profectus (inde enim tramitte- 16.7.1.1
bam) stadia circiter ccc processissem, reiectus sum austro
vehementi ad eandem Leucopetram. ibi cum ventum exspecta-
rem (erat enim villa Valeri nostri, ut familiariter essem et
libenter), Regini quidam illustres homines eo venerunt Roma 5
sane recentes, in iis Bruti nostri hospes, qui Brutum Neapoli
reliquisset. haec adferebant, edictum Bruti et Cassi, et fore
frequentem senatum Kalendis, a Bruto et Cassio litteras missas
ad consularis et praetorios, ut adessent rogare. summam spem
nuntiabant fore ut Antonius cederet, res conveniret, nostri 10
Romam redirent. addebant etiam me desiderari, subaccusari.
  Quae cum audissem, sine ulla dubitatione abieci consilium
profectionis, quo mehercule ne antea quidem delectabar. lectis 2.1
vero tuis litteris admiratus equidem sum te tam vehementer
sententiam commutasse, sed non sine causa arbitrabar. etsi,
quamvis non fueris suasor et impulsor profectionis meae, at
probator certe fuisti, dum modo Kal. Ian. Romae essem. ita 5
fiebat ut, dum minus periculi videretur, abessem, in flammam
ipsam venirem. sed haec, etiam si non prudenter, tamen
ἀνεμέσητα sunt, primum quod de mea sententia acta sunt,
deinde etiam si te auctore, quid debet qui consilium dat prae-
stare praeter fidem? 10
  Illud mirari satis non potui quod scripsisti his verbis: 'bene 3.1
igitur tu qui εὐθανασίαν, bene! relinque patriam!' an ego
relinquebam aut tibi tum relinquere videbar, tu id non modo
non prohibebas verum etiam adprobabas? graviora quae
restant: 'velim σχόλιον aliquod elimes ad me, oportuisse te 5
istuc facere.' itane, mi Attice? defensione eget meum factum,
praesertim apud te qui id mirabiliter adprobasti? ego vero
istum ἀπολογισμὸν συντάξομαι, sed ad eorum aliquem quibus
invitis et dissuadentibus profectus sum. etsi quid iam opus est
σχολίῳ? si perseverassem, opus fuisset. 'at hoc ipsum non 10
constanter.' nemo doctus umquam (multa autem de hoc genere
scripta sunt) mutationem consili inconstantiam dixit esse.
deinceps igitur haec: 'nam si a Phaedro nostro esses, expedita 4.1
excusatio esset; nunc quid respondemus?' ergo id erat meum
factum quod Catoni probare non possim? flagiti scilicet plenum
et dedecoris. utinam a primo ita tibi esset visum! tu mihi, sicut
esse soles, fuisses Cato. 5
  Extremum illud vel molestissimum: 'nam Brutus noster 5.1
silet', hoc est, non audet hominem id aetatis monere. aliud nihil
habeo quod ex iis a te verbis significari putem; et hercule ita
est. nam xvi Kal. Sept. cum venissem Veliam, Brutus audivit;
erat enim cum suis navibus apud Haletem fluvium citra Veliam 5
mil. pass. iii. pedibus ad me statim. di immortales, quam valde
ille reditu vel potius reversione mea laetatus effudit illa omnia
quae tacuerat! ut recordarer illud tuum 'nam Brutus noster
silet'. maxime autem dolebat me Kal. Sext. in senatu non fuisse.
Pisonem ferebat in caelum; se autem laetari quod effugissem 10
duas maximas vituperationes, unam, quam itinere faciendo me
intellegebam suscipere, desperationis ac relictionis rei publicae
(flentes mecum vulgo querebantur quibus de meo celeri reditu
non probabam), alteram, de qua Brutus et qui una erant (multi
autem erant) laetabantur quod eam vituperationem effugissem, 15
me existimari ad Olympia. hoc vero nihil turpius quovis rei
publicae tempore, sed hoc ἀναπολόγητον. ego vero austro
gratias miras qui me a tanta infamia averterit.
  Reversionis has speciosas causas habes, iustas illas quidem et 6.1
magnas; sed nulla iustior quam quod tu idem aliis litteris,
'provide, si cui quid debetur, ut sit unde par pari respondeam.
mirifica enim δυσχρηστία est propter metum armorum.' in freto
medio hanc epistulam legi, ut quid possem providere in 5
mentem mihi non veniret nisi ut praesens me ipse defenderem.
sed haec hactenus; reliqua coram.
  Antoni edictum legi a Bruto * * * et horum contra scriptum 7.1
praeclare; sed quid ista edicta valeant aut quo spectent plane non
video. nec ego nunc, ut Brutus censebat, istuc ad rem publicam
capessendam venio. quid enim fieri potest? num quis Pisoni est
adsensus? num rediit ipse postridie? sed abesse hanc aetatem 5
longe a sepulcro negant oportere.
  Sed obsecro te, quid est quod audivi de Bruto? Piliam 8.1
πειράζεσθαι παραλύσει te scripsisse aiebat. valde sum commotus,
etsi idem te scribere sperare melius. ita plane velim, et <ei> dicas
plurimam salutem et suavissimae Atticae. haec scripsi navigans
cum Pompeianum accederem xiiii Kal. 5