c. Kal. Quint. 54
CICERO ATTICO SAL.
Occupationum mearum vel hoc signum erit quod epistula 4.16.1.1
librari manu est. de epistularum frequentia te nihil accuso, sed
pleraeque tantum modo mihi nuntiabant ubi esses quod erant
abs te, vel etiam significabant recte esse. quo in genere maxime
delectarunt duae fere eodem tempore abs te Buthroto datae; scire 5
enim volebam te commode navigasse. sed haec epistularum
frequentia non tam ubertate sua quam crebritate delectavit: illa
fuit gravis et plena rerum quam mihi M. Paccius, hospes tuus,
reddidit. ad eam rescribam igitur, et hoc quidem primum.
Paccio et verbis et re ostendi quid tua commendatio ponderis 10
haberet. itaque in intimis est meis, cum antea notus non fuisset.
  Nunc pergam ad cetera. Varro, de quo ad me scribis, in- 2.1
cludetur in aliquem locum, si modo erit locus. sed nosti genus
dialogorum meorum. ut in oratoriis, quos tu in caelum fers,
non potuit mentio fieri cuiusquam ab iis qui disputant nisi eius
qui illis notus aut auditus esset, <ita> hanc ego de re publica 5
quam institui disputationem in Africani personam et Phili et
Laeli <et> Manili contuli. adiunxi adulescentis Q. Tuberonem,
P. Rutilium, duo Laeli generos, Scaevolam et Fannium. itaque
cogitabam, quoniam in singulis libris utor prohoemiis ut
Aristoteles in iis quos ἐξωτερικοὺς vocat, aliquid efficere ut non 10
sine causa istum appellarem, id quod intellego tibi placere.
utinam modo conata efficere possim! rem enim, quod te non
fugit, magnam complexus sum et plurimi oti, quo ego maxime
egeo.
  Quod in iis libris quos laudas personam desideras Scaevolae, 3.1
non eam temere dimovi, sed feci idem quod in πολιτείᾳ deus
ille noster Plato. cum in Piraeum Socrates venisset ad Cepha-
lum, locupletem et festivum senem, quoad primus ille sermo
habe[re]tur, adest in disputando senex; deinde, cum ipse quo- 5
que commodissime locutus esset, ad rem divinam dicit se velle
discedere neque postea revertitur. credo Platonem vix putasse
satis consonum fore si hominem id aetatis in tam longo sermone
diutius retinuisset. multo ego magis hoc mihi cavendum putavi
in Scaevola, qui et aetate et valetudine erat ea qua esse memi- 10
nisti et iis honoribus ut vix satis decorum videretur eum pluris
dies esse in Crassi Tusculano. et erat primi libri sermo non
alienus a Scaevolae studiis; reliqui libri τεχνολογίαν habent, ut
scis. huic ioculatorem senem illum, ut noras, interesse sane
nolui. 15
  De re Piliae quod scribis, erit mihi curae. etenim est luculenta 4.1
res Aureliani, ut scribis, indiciis, et in eo me etiam Tulliae meae
venditabo. Vestorio non desum; gratum enim tibi id esse
intellego et ut ille intellegat curo. sed scis qui; cum habeat duo
facilis, nihil difficilius. 5
  Nunc ad ea <quae> quaeris de C. Catone. lege Iunia et 5.1
Licinia scis absolutum; Fufia ego tibi nuntio absolutum iri,
neque patronis suis tam libentibus quam accusatoribus. is
tamen et mecum et cum Milone in gratiam rediit. Drusus reus
est factus a Lucretio. iudicibus reiciendis <dies> a. d. v Non. 5
Quint. de Procilio rumores non boni; sed iudicia nosti. Hirrus
cum Domitio in gratia est. senatus consultum quod hi consules
de provinciis fecerunt, 'quicumque posthac . . . ', non mihi
videtur esse valiturum.
  De Messalla quod quaeris, quid scribam nescio. numquam 6.1
ego vidi tam paris candidatos. Messallae copias nosti. Scaurum
Triarius reum fecit. si quaeris, nulla est magnopere commota
συμπάθεια, sed tamen habet aedilitas eius memoriam non in-
gratam et est pondus apud rusticos in patris memoria. reliqui 5
duo plebeii sic exaequantur [ut] Domitius ut valeat amicis,
adiuvetur tamen non gratissimo munere, Memmius Caesaris
commendetur militibus, Pompei gratia nitatur. quibus si non
valuerit, putant fore aliquem qui comitia in adventum Caesaris
detrudat, Catone praesertim absoluto. 10
  Paccianae epistulae respondi; cognosce cetera. ex fratris 7.1
litteris incredibilia quaedam de Caesaris in me amore cognovi,
eaque sunt ipsius Caesaris uberrimis litteris confirmata. Britan-
nici belli exitus exspectatur; constat enim aditus insulae esse
muratos mirificis molibus. etiam illud iam cognitum est, neque 5
argenti scrupulum esse ullum in illa insula neque ullam spem
praedae nisi ex mancipiis; ex quibus nullos puto te litteris aut
musicis eruditos exspectare.
  Paulus in medio foro basilicam iam paene texerat isdem 8.1
antiquis columnis. illam autem quam locavit facit magnificen-
tissimam. quid quaeris? nihil gratius illo monumento, nihil
gloriosius. itaque Caesaris amici, me dico et Oppium dirum-
paris licet, <in> monumentum illud quod tu tollere laudibus 5
solebas, ut forum laxaremus et usque ad atrium Libertatis
explicaremus, contempsimus sescenties sestertium; cum privatis
non poterat transigi minore pecunia. efficiemus rem glorio-
sissimam. nam in campo Martio saepta tributis comitiis mar-
morea sumus et tecta facturi eaque cingemus excelsa porticu ut 10
mille passuum conficiatur. simul adiungetur huic operi villa
etiam publica. dices 'quid mihi hoc monumentum proderit?'
at quid id laboramus? <habes> res Romanas. non enim te puto
de lustro, quod iam desperatum est, aut de iudiciis quae lege
Clodia fiunt quaerere. 15
  Nunc te obiurgari patere, si iure. scribis enim in ea epistula 9.1
quam C. Decimius mihi reddidit Buthroto datam in Asiam tibi
eundum esse te arbitrari. mihi mehercule nihil videbatur esse
in quo tantulum interesset utrum per procuratores ageres an
per te ipsum ut a nobis totiens et tam longe abesses. sed haec 5
mallem integra re tecum egisse; profecto enim aliquid egissem.
nunc reprimam susceptam obiurgationem. hoc quod dixi
tantum utinam valeat ad celeritatem reditus tui!
  Ego ad te propterea minus saepe scribo quod certum non
habeo ubi sis aut ubi futurus sis; huic tamen nescio cui, quod 10
videbatur is te visurus esse, putavi dandas esse litteras. tu
quoniam iturum te in Asiam esse putas, ad quae tempora te
exspectemus facias me certiorem velim, et de Eutychide quid
egeris.