Videtis praetores per hos annos interdicere hoc modo, 29.1
<velut inter> me et M. Claudium: Vnde dolo malo tvo,
M. Tvlli, M. Clavdivs avt familia avt procvrator
eivs vi detrvsvs est, cetera ex formula. Si, ubi ita inter-
dictum est et sponsio facta, ego me ad iudicem sic defendam 5
<ut> vi me deiecisse confitear, dolo malo negem, ecquis me
audiat? Non opinor equidem, quia, si vi deieci M. Claudium,
dolo malo deieci; in vi enim dolus malus inest, et Claudio
utrumvis satis est planum facere, vel se a me ipso vi deiectum
esse vel me consilium inisse ut vi deiceretur. Plus igitur 30.1
<datur> Claudio, cum <ita> interdicitur, unde dolo malo meo vi
deiectus sit, quam si daretur, unde a me vi deiectus esset.
Nam in hoc posteriore, nisi ipse egomet deiecissem, vince-
rem sponsionem; in illo priore, ubi dolus malus additur, 5
sive consilium inissem, sive ipse deiecissem, necesse erat te
dolo malo meo vi deiectum iudicari. Hoc persimile atque 31.1
adeo plane idem est in hoc iudicio, recuperatores. Quaero
enim abs te, si ita iudicium datum esset: Qvantae pecv-
niae paret a familia P. Fabii <vi> hominibvs armatis
damnvm M. Tvllio datvm, quid haberes quod diceres? 5
Nihil, opinor. Fateris enim omnia et familiam P. Fabi fe-
cisse et vi hominibus armatis fecisse. Quod additum est
'dolo malo,' id te adiuvare putas in quo opprimitur et ex-
cluditur omnis tua defensio? Nam si additum id non esset 32.1
ac tibi libitum esset ita defendere, tuam familiam non fecisse,
vinceres, si id probare potuisses. Nunc, sive illa defensione
uti voluisses sive hac qua uteris, condemneris necesse est;
nisi putamus eum <in iudi>cium venire qui consilium inierit, 5
illum qui fecerit non venire, cum consilium sine facto intel-
legi possit, factum sine consilio non possit. An, quod factum
eius modi est ut sine occulto consilio, sine nocte, sine vi,
sine damno alterius, sine armis, sine caede, sine maleficio
fieri non potuerit, id sine dolo malo factum iudicabitur? 10
An, qua in re praetor illi improbam defensionem tolli voluit, 33.1
in ea re mihi difficiliorem actionem factam putabitis? Hic
mihi isti singulari ingenio videntur esse qui et id quod mihi
contra illos datum est ipsi adripiunt et scopulo atque saxis
pro portu stationeque utuntur. Nam in dolo malo volunt 5
delitiscere, in quo, non modo cum omnia ipsi fecerunt quae
fatentur, verum etiam si per alios id fecissent, haererent ac
tenerentur. Ego non in una re sola, quod mihi satis est, 34.1
neque in universa re solum, sed singillatim in omnibus do-
lum malum exstare dico. Consilium capiunt ut ad servos
M. Tulli veniant; dolo malo faciunt. Arma capiunt; dolo
malo faciunt. Tempus ad insidiandum atque celandum 5
idoneum eligunt; dolo malo faciunt. Vi in tectum inruunt;
in ipsa vi dolus est. Occidunt homines, tectum diruunt; nec
homo occidi nec consulto alteri damnum dari sine dolo
malo potest. Ergo si omnes partes sunt eius modi ut in
singulis dolus malus haereat, universam rem et totum facinus 10
sine dolo malo factum iudicabitis?