Deinde, cum hoc fecerimus, distributione uti debe-
|
1.17.13
|
mus. Ea dividitur in duas partes: enumerationem et
|
|
expositionem.
|
15
|
Enumeratione utemur, cum dicemus numero,
|
|
quot de rebus dicturi sumus. Eam plus quam trium
|
|
partium numero esse non oportet: nam et pericu-
|
|
losum est, ne quando plus minusve dicamus; et su-
|
|
spicionem adfert auditori meditationis et artificii: quae
|
20
|
res fidem abrogat orationi.
|
|
Expositio est, cum res, quibus de rebus dicturi
|
|
sumus, exponimus breviter et absolute. Nunc ad con-
|
18.1
|
firmationem et confutationem transeamus.
|
|
Tota spes vincendi ratioque persuadendi posita est
|
|
in confirmatione et in confutatione. Nam cum
|
|
adiumenta nostra exposuerimus contrariaque dissolve-
|
5
|
rimus, absolute nimirum munus oratorium confeceri-
|
|
mus. Utrumque igitur facere poterimus, si consti-
|
|
tutionem causae cognoverimus.
|
|
Causarum constitutiones alii quattuor fecerunt:
|
|
noster doctor tres putavit esse, non ut de illorum
|
10
|
quicquam detraheret inventione, sed ut ostenderet, id,
|
|
quod oportuisset simpliciter ac singulari modo docere,
|
|
illos distribuisse dupliciter et bipertito.
|
|
Constitutio est prima deprecatio defensoris cum
|
|
accusatoris insimulatione coniuncta.
|
15
|
Constitutiones itaque, ut ante diximus,
|
|
tres sunt: coniecturalis, legitima, iuridicialis.
|
|
Coniecturalis est, cum de facto controversia est,
|
|
hoc modo:
|
|
Aiax in silva, postquam resciit, quae fecisset per
|
20
|
insaniam, gladio incubuit. Ulixes intervenit: occisum
|
|
conspicatur, corpore telum cruentum educit. Teucer
|
|
intervenit: fratrem occisum, inimicum fratris cum
|
|
gladio cruento vid<e>t. Capitis arcessit.
|
|