Huiusmodi notationes, quae describunt, quod con- 4.65.1
sentaneum sit unius cuiusque naturae, vehementer ha-
bent magnam delectationem: totam enim naturam cu-
iuspiam ponunt ante oculos, aut gloriosi, ut nos exem-
pli causa coeperamus, aut invidi aut tumidi aut avari, 5
ambitiosi, amatoris, luxuriosi, furis, quadruplatoris;
denique cuiusvis studium protrahi potest in medium
tali notatione.
  Sermocinatio est, cum alicui personae sermo ad-
tribuitur et is exponitur cum ratione dignitatis, hoc 10
pacto:
      'Cum militibus urbs redundaret et omnes timore
    obpressi domi continerentur, venit iste cum sago,
    gladio succinctus, tenens iaculum; <III> adulescentes
    hominem simili ornatu subsecuntur. Inrupit in aedes 15
    subito, deinde magna voce: "Ubi est iste beatus,"
    inquit, "aedium dominus? quin mihi praesto fuit?
    Quid tacetis?" Hic ali omnes stupidi timore obmu-
    tuerunt. Uxor illius infelicissimi cum maximo fletu
    ad istius pedes abiecit sese. "Per te," inquit, "e<a> 20
    quae tibi dulcissima sunt in vita: miserere nostri,
    noli extinguere extinctos, fer mansuete fortunam: nos
    quoque fuimus beati: nosce te esse hominem."—
    "Quin illum mihi datis ac vos auribus meis opplo-
    rare desinitis? Non abibit." Illi nuntiatur interea ve- 25
    nisse istum et clamore maximo mortem minari. Quod
    simul ut audivit: "Heus," inquit, "Gorgia pedisequ<e>
    puerorum, absconde pueros, defende, fac, ut incolu-
    mis ad adulescentiam perducas." Vix haec dixe-
    rat, cum ecce iste praesto "sedes," inquit, "audax? 30
    Non vox mea tibi vitam ademit? exple meas inimi-
    citias et iracundiam satura tuo sanguine." Ille cum
    magno spiritu verba: "Metuebam," inquit, "ne
    plane victus essem. Nunc video: iure mecum con-
    tendere non vis, ubi superare<i> turpissimum et supe- 35
    rare pulcherrimum est: interficere vis. Occidar equi-
    dem, sed victus non peribo." "Ut in extremo vitae
    tempore etiam sententias eloqueris! Numquam ei,
    quem vides dominari, vis supplicare?" Tum mulier:
    "Immo iste quidem rogat et supplicat: sed tu, quaeso, 40
    commovere; et tu per deos," inquit, "hunc exam-
    plexare. Dominus est; vicit hic te, vince tu nunc
    animum." "Quin desinis," inquit, "uxor, loqui, quae
    me digna non sint? tace et quae curanda sunt, cura.
    Tu cessas mihi vitam, tibi omnem bene vivendi spem 45
    mea morte eripere?" Iste mulierem p<r>opulit ab se
    lamentantem; illi nescio quid incipienti dicere, quod
    dignum videlicet illius virtute esset, gladium in latere
    defixit.'