Haec partitio legitimae constitutionis his de causis 1.22.11
raro venit in iudicium, quod in privata actione prae-
toriae exceptiones sunt et causa cadit qui egit, nisi
habuit actionem, et in publicis quaestionibus cavetur
legibus, ut ante, si reo commodum sit, iudicium de 15
accusatore fiat, utrum illi liceat accusare necne.
  Ex ratiocinatione controversia constat, cum res 23.1
sine propria lege venit in iudicium, quae tamen ab
aliis legibus similitudine quadam aucupatur. Ea est
huiusmodi:
      Lex: si furiosus existet, adgnatum gentiliumque in 5
    eo pecuniaque eius potestas esto. Et lex: qui paren-
    tem necasse iudicatus erit, ut is obvolutus et obliga-
    tus corio devehatur in profluentem. Et lex: pater-
    familias uti super familia pecuniave sua legaverit, ita
    ius esto. Et lex: si paterfamilias intestato moritur, 10
    familia pecuniaque eius agnatum gentilium esto. Mal-
    leolus iudicatus est matrem necasse. Ei damnato sta-
    tim folliculo lupino os obvolutum est et so-
    leae ligneae in pedibus inductae sunt: in carcerem
    ductus est. Qui defendebant eum, tabulas in carce- 15
    rem adferunt, testamentum ipso praesente conscri-
    bunt, testes recte adfuerunt; de illo supplicium su-
    mitur. <I>i, qui heredes erant testamento, hereditatem
    adeunt. Frater minor Malleoli, qui eum obpugna-
    verat in eius periculo, suam vocat hereditatem lege 20
    agnationis.
  Hic certa lex in rem nulla adfertur, et tamen mul-
tae adferuntur, ex quibus ratiocinatio nascitur, quare
potuerit aut non potuerit iure testamentum facere.
Constitutio legitima ex ratiocinatione. 25