Ex aequo et bono ius constat, quod ad veritatem
|
2.20.6
|
et utilitatem communem videtur pertinere, quod ge-
|
|
nus ut maior annis LX et cui morbus causa est, co-
|
|
gnitorem det. Ex eo vel novum ius constitui convenit
|
|
ex tempore et ex hominis dignitate.
|
10
|
Ex pacto ius est, si quid inter se pepigerunt, si
|
|
quid inter quos convenit. Pacta sunt, quae legibus
|
|
observanda sunt, hoc modo: Rem ubi pagunt, orat<o>;
|
|
ni pagunt, in comitio aut in foro ante meridiem cau-
|
|
sam c<o>icito. Sunt item pacta, quae sine legibus ob-
|
15
|
servantur ex convento quae iure praestare dicuntur.
|
|
His igitur partibus iniuriam demonstrari, ius confir-
|
|
mari convenit, id quod in absoluta iuridiciali fa-
|
|
ciundum videtur.
|
|
Cum ex conparatione quaeretur, utrum satius
|
21.1
|
fuerit facere, id, quod reus dicat se fecisse, a<n> id, quod
|
|
accusator dicat oportuisse fieri, primum quaeri con-
|
|
veniet, utrum fuerit utilius ex contentione, hoc est,
|
|
utrum <h>on<e>stius, facilius, conducibilius. Deinde opor-
|
5
|
tebit quaeri, ipsumne oportuerit iudicare, utrum fuerit
|
|
utilius, an aliorum fuerit utilius statuendi potestas.
|
|
Deinde interponetur ab accusatore suspicio ex con-
|
|
stitutione coniecturali, qua re putetur non ea ra-
|
|
tione factum esse, quo melius deteriori anteponeretur,
|
10
|
sed in eo dolo malo negotium gestum de aliqua pro-
|
|
babili causa. Ab defensore contra referatur argu-
|
|
mentatio coniecturalis, de qua ante dictum est.
|
|
Deinde quaeretur, potueritne vitari, ne in eum locum
|
|
veniretur. His sic tractatis accusator utetur loco com-
|
15
|
muni in eum, qui inutile utili praeposuerit, cum sta-
|
22.1
|
tuendi non habuerit potestatem.
|
|