Vitiosa ratio est, quae ad expositionem non est
|
2.35.1
|
adcommodata vel propter infirmitatem vel propter
|
|
vanitatem. Infirma ratio est, quae non necessario
|
|
ostendit ita esse, quemadmodum expositum est, velut
|
|
apud Plautum:
|
5
|
Amicum castigare ob meritam noxiam
|
|
Inmune est facinus, verum in aetate utile
|
|
Et conducibile.
|
|
Haec expositio est. Videamus, quae ratio adferatur:
|
|
nam ego amicum hodie meum
|
10
|
Concastigabo pro commerita noxia.
|
|
Ex eo, quod ipse facturus est, non ex eo, quod
|
|
fieri convenit, utile quid sit, ratiocinatur. Vana
|
|
ratio est, quae ex falsa causa constat, hoc modo:
|
|
'Amor fugiendus non est: nam ex eo verissima na-
|
15
|
scitur amicitia.'
|
|
Aut hoc modo:
|
|
'Philosophia vitanda est: adfert enim socordiam
|
|
atque desidiam.'
|
|
Nam hae rationes nisi falsae essent, expositiones
|
20
|
quoque earum veras esse confiteremur. Item-
|
36.1
|
que infirma ratio est, quae non necessariam causam
|
|
adfert expositionis: velut Pacuvius:
|
|
Fortunam insanam esse et caecam et brutam perhibent philosophi
|
|
Saxoque instare in globos<o> praedicant volubili:
|
5
|
Id quo saxum inpulerit Fors, eo cadere Fortunam autumant.
|
|
Caecam ob eam rem esse iterant, quia nihil cernat, quo sese adplicet;
|
|
Insanam autem esse aiunt, quia atrox, incerta instabilisque sit;
|
|
Brutam, quia dignum atque indignum nequeat internoscere.
|
|
Sunt autem alii philosophi, qui contra Fortunam negant
|
10
|
Ullam miser<a in aetate esse>: T<emer>itatem esse autumant.
|
|
Id magis veri simile esse usus rea<p>se experiundo edocet:
|
|
Velut Orestes modo fuit rex, factu<st> mendicus modo.
|
|
Naufragio nempe re[m] ergo id f<a>ctum, <hau> Forte aut Fortuna optigit.
|
|
Nam hic Pacuvius infirma ratione utitur, cum ait ve-
|
15
|
rius esse temeritate quam fortuna res geri. Nam utra-
|
|
que opinione philosophorum fieri potuit, ut is, qui rex
|
|
fuisset, mendicus factus esset.
|
|