Nam si erit sermo cum dignitate, stantis in 3.26.9
vestigio levi dexterae motu loqui oportebit, hilaritate, 10
tristitia, mediocritate vultus ad sermonis sententias
adcommodata.
  Sin erit in demonstratione sermo, paulolum
corpus a cervicibus demittemus: nam est hoc datum,
ut quam proxime tum vultum admoveamus ad audi- 15
tores, si quam rem docere eos et vehementer instigare
velimus.
  Sin erit in narratione sermo, idem motus poterit
idoneus esse, qui paulo ante demonstrabatur in
dignitate. 20
  Sin in iocatione, vultu quandam debebimus hi-
laritatem significare sine commutatione gestus.
  Sin contendemus per continuationem, bra- 27.1
chio celeri, mobili vultu, acri aspectu utemur.
  Sin contentio fiet per distributionem, porrec-
tione p<er>celeri brachii, inambulatione, pedis dexteri
rara subplusione, acri et defixo aspectu uti oportet. 5
  Sin utemur amplificatione per cohortatio-
nem, paulo tardiore et consideratiore gestu conveniet
uti, simili<b>us ceteris rebus atque in contentione per
continuationem.
  Sin utemur amplificatione per conquestionem, 10
feminis plangore et capitis ictu, nonnumquam sedato
et constanti gestu, maesto et conturbato vultu uti
oportebit.
  Non sum nescius, quantum susceperim negotii, qui
motus corporis exprimere verbis et imitari scriptura 15
conatus sim voces. Verum nec hoc confisus sum posse
fieri, ut de his rebus satis commode scribi posset,
nec, si id fieri non posset, hoc, quod feci, fore inutile
putabam, propterea quod hic admonere voluimus, quid
oporteret: reliqua trademus exercitationi. Hoc ta- 20
men scire oportet, pronuntiationem bonam id per-
ficere, ut res ex animo agi videatur. Nunc ad thesau- 28.1
rum inventorum atque ad omnium partium rhetoricae
custodem, memoriam, transeamus.