Cum verborum similitudines imaginibus expri- 3.34.6
mere volemus, plus negotii suscipiemus et magis in-
genium nostrum exercebimus. Id nos hoc modo fa-
cere oportebit:
    Iam domu<m i>tionem reges Atridae parant 10
* * * in loco constituere manus ad caelum tollentem
Domitium, cum a Regibus Marciis loris caedatur: hoc
erit 'Iam domum <i>tionem reges'; in altero loco Aeso-
pum et Cimbrum subornari, ut ad Ephigeniam, in
Agamemnonem et Menelaum: hoc erit 'Atridae pa- 15
rant'. Hoc modo omnia verba erunt expressa. Sed
haec imaginum conformatio tum valet, si naturalem
memoriam exsuscitaverimus hac notatione, ut versu
posito ipsi nobiscum primum transeamus bis aut ter
eum versum, deinde tum imaginibus verba exprima- 20
mus. Hoc modo naturae subpeditabitur doctrina. Nam
utraque altera separata minus erit firma, ita tamen,
ut multo plus in doctrina atque arte praesidii sit.
Quod docere non gravaremur, ne<i> metueremus, ne,
cum ab instituto nostro recessissemus, minus com- 25
mode servaretur haec dilucida brevitas praeceptionis.
  Nunc, quoniam solet accidere, ut imagines partim 35.1
firmae et <ac>res et ad monendum idoneae sint, partim
inbecillae et infirmae, quae vix memoriam possint
excitare, qua de causa utrumque fiat, considerandum
est, ut cognita causa, quas vitemus et quas sequamur 5
imagines, scire possimus.
  Docet igitur nos ipsa natura, quid oporteat fieri.
Nam si quas res in vita videmus parvas, usitatas, cot-
tidianas, meminisse non solemus propterea quod nulla
nova nec admirabili re commovetur animus: at si 10
quid videmus aut audimus egregie turpe aut hone-
stum, inusitatum, magnum, incredibile, ridiculum, id
diu meminisse consuevimus. Itaque quas res ante
ora videmus aut audimus, obliviscimur plerumque;
quae acciderunt in pueritia, meminimus optime saepe; 15
nec hoc alia de causa potest accidere, nisi quod usi-
tatae res facile e memoria elabuntur, insignes et no-
vae diutius manent in animo. Solis exortus, cursus, 36.1
occasus nemo admiratur, propterea quia cottidie fiunt;
at eclipsis solis mirantur, quia raro accidunt, et solis
eclipsis magis mirantur quam lunae, propterea quod
hae crebriores sunt. Docet ergo se natura vulgari et 5
usitata re non exsuscitari, novitate et insigni quodam
negotio commoveri. Imitetur ars igitur naturam et,
quod ea desiderat, <id> inveniat, quod ostendit, sequa-
tur. Nihil est enim, quod aut natura extremum in-
venerit aut doctrina primum; sed rerum principia ab 10
ingenio profecta sunt, exitus disciplina conparantur.