Postremo hoc ipsum summum est artificium res
|
4.3.1
|
varias et dispares in tot poëmatis et orationibus spar-
|
|
sas et vage disiectas ita diligenter eligere, ut unum
|
|
quodque genus exemplorum sub singulos artis lo-
|
|
cos subicere possis. Hoc si industria solum fieri pos-
|
5
|
set, tamen essemus laudandi, cum talem laborem
|
|
non fugissemus; nunc sine summo artificio non po-
|
|
test fieri. Quis est enim, qui, non summe cum tenet
|
|
artem, possit ea, quae iubeat ars, de tanta et tam
|
|
diffusa scriptura notare et separare? Ceteri, cum le-
|
10
|
gunt orationes bonas aut poëmata, probant oratores
|
|
et poëtas neque intellegunt, qua re commoti probent,
|
|
quod scire non possunt, ubi sit nec quid sit nec quo
|
|
modo factum sit id, quod eos maxime delectet; at
|
|
is, qui et haec omnia intellegit, et idonea maxime
|
15
|
eligit, et omnia in arte maxime scribenda redigit in
|
|
singulas rationes praeceptionis, necesse est eius rei
|
|
summus artifex sit. Hoc igitur ipsum maximum arti-
|
|
ficium est in <a>rte sua posse et alienis exemplis uti.
|
|
Haec illi cum dicunt, magis nos auctoritate sua
|
4.1
|
commovent quam veritate disputationis. Illud enim
|
|
veremur, ne cui satis sit ad contrariam rationem pro-
|
|
bandam, quod ab ea steterint <i>i, et qui inventores
|
|
huius artificii fuerint et vetustate iam satis omnibus
|
5
|
probati sint. Quodsi, illorum auctoritate remota, res
|
|
omnes volent cum re conparare, intellegent non om-
|
|
nia concedenda esse antiquitati.
|
|
Primum igitur, ab eis quod de modestia dicitur,
|
|
videamus, ne nimium pueriliter proferatur. Nam si
|
10
|
tacere aut nil scribere modestia est, cur quicquam
|
|
scribunt aut locuntur? Sin aliquid suum scribunt, cur,
|
|
quo setius omnia scribant, inpediuntur modestia?
|
|
Quasi si quis Olympia cum venerit cursum et steterit,
|
|
ut mittatur, inpudentis dicat esse illos, qui currere
|
15
|
coeperint, ipse intra carcerem stet et naret aliis, quo-
|
|
modo Ladas aut †boviscum sisonius cursitarint, sic
|
|
isti, cum in artis curriculum descenderunt, illos, qui
|
|
in eo, quod est artificii, elaborent, aiunt facere inmo-
|
|
deste, ipsi aliquem antiquum oratorem aut poëtam
|
20
|
laudant aut scripturam, sic uti in stadium rhetoricae
|
|
prodire non audeant. Non ausim dicere, sed tamen
|
5.1
|
vereor, ne, qua in re laudem modestiae venentur, in
|
|
ea ipsa re sint inpudentes. 'Quid enim tibi vis?' ali-
|
|
quis inquiat. 'Artem tuam scribis; gignis novas nobis
|
|
praeceptiones; eas ipse confirmare non potes; ab aliis
|
5
|
exempla sumis. Vide ne facias inpudenter, qui tuo
|
|
nomine<i> velis ex aliorum laboribus libare laudem.'
|
|
Nam si eorum volumina prenderint antiqui ora-
|
|
tores et poëtae et suum quisque de libris suis tulerit,
|
|
nihil istis, quod suum velint, relinquatur.
|
10
|