| Ad festivitatem diiunctio est adposita: quare rarius | 4.38.14 |
| utemur, ne satietatem pariat; ad brevitatem coniunc- | 15 |
| tio: quare saepius adhibenda est. Hae tres exorna- | |
| tiones de simplici genere manant. | |
| Conduplicatio est qu<om> ratione amplificationis | |
| aut commiserationis eiusdem unius aut plur<iu>m ver- | |
| borum iteratio, hoc modo: | 20 |
| 'Tumultus, Gai Gracc<e>, tumultus domesticos et in- | |
| testinos conpara<s>!' | |
| Item: 'Commotus non es, cum tibi pedes mater am- | |
| plexaretur, non es commotus?' | |
| Item: 'Nunc audes etiam venire in horum conspectum, | 25 |
| proditor patriae? Proditor, inquam, patriae, venire | |
| audes in horum conspectum?' | |
| Vehementer auditorem commovet eiusdem redinte- | |
| gratio verbi et vulnus maius efficit in contrario cau- | |
| sae, quasi aliquod telum saepius perveniat in eandem | 30 |
| partem corporis. | |
| Interpretatio est, quae non iterans idem redin- | |
| tegrat verbum, sed id commutat, quod positum est, | |
| alio verbo, quod idem valeat, hoc modo: | |
| 'Rem p. radicitus evertisti, civitatem funditus de- | 35 |
| iecisti.' | |
| Item: 'Patrem nefarie verberasti, parenti manus scele- | |
| rate attulisti.' | |
| Necessum est eius, qui audit, animum commoveri, | |
| cum gravitas prioris dicti renovatur interpretatione | 40 |
| verborum. | |
| Commutatio est, cum duae sententiae inter se | 39.1 |
| discrepantes ex traiectione ita efferuntur, ut a priore | |
| posterior contraria priori proficiscatur, hoc modo: | |
| 'Esse oportet, ut vivas, non vivere, ut edas.' | |
| Item: 'Ea re poëmata non facio, quia, cuiusmodi volo, | 5 |
| non possum, cuiusmodi possum, nolo.' | |
| Item: 'Quae de illo <dici possunt, non dicuntur, quae | |
| dicuntur,> dici non possunt.' | |
| Item: 'Poëma loquens pictura, <pictura> tacitum poëma | |
| debet esse.' | 10 |
| Item: 'Si stultus es, ea re tace<a>s: non tamen si tace<a>s, | |
| ea re stultus es.' |