Vt vero iam, recuperatores, nulla dubitatio sit, sive rem
|
90.1
|
sive verba spectare voltis, quin secundum nos iudicetis,
|
|
exoritur hic iam obrutis rebus omnibus et perditis illa
|
|
defensio, eum deici posse qui tum possideat; qui non
|
|
possideat, nullo modo posse; itaque, si ego sim a tuis
|
5
|
aedibus deiectus, restitui non oportere, si ipse sis, oportere.
|
|
Numera quam multa in ista defensione falsa sint, Piso.
|
|
Ac primum illud attende, te iam ex illa ratione esse
|
|
depulsum, quod negabas quemquam deici posse nisi inde
|
|
ubi tum esset; iam posse concedis; eum qui non possideat
|
10
|
negas deici posse. Cur ergo aut in illud cotidianum inter-
|
91.1
|
dictum 'vnde ille me vi deiecit' additur 'cvm ego
|
|
possiderem,' si deici nemo potest qui non possidet, aut
|
|
in hoc interdictum de hominibvs armatis non additur,
|
|
si oportet quaeri possederit necne? Negas deici, nisi qui
|
5
|
possideat. Ostendo, si sine armatis coactisve hominibus
|
|
deiectus quispiam sit, eum qui fateatur se deiecisse vincere
|
|
sponsionem, si ostendat eum non possedisse. Negas deici,
|
|
nisi qui possideat. Ostendo ex hoc interdicto de armatis
|
|
hominibvs, qui possit ostendere non possedisse eum qui
|
10
|
deiectus sit, condemnari tamen sponsionis necesse esse,
|
|
si fateatur esse deiectum. Dupliciter homines deiciuntur,
|
92.1
|
aut sine coactis armatisve hominibus aut per eius modi
|
|
rationem atque vim. Ad duas dissimilis res duo diiuncta
|
|
interdicta sunt. In illa vi cotidiana non satis est posse
|
|
docere se deiectum, nisi ostendere potest, cum possideret,
|
5
|
tum deiectum. Ne id quidem satis est, nisi docet ita se
|
|
possedisse <ut> nec vi nec clam nec precario possederit.
|
|
Itaque is qui se restituisse dixit magna voce saepe confiteri
|
|
solet se vi deiecisse, verum illud addit: 'non possidebat'
|
|
vel etiam, cum hoc ipsum concessit, vincit tamen sponsio-
|
10
|
nem, si planum facit ab se illum aut vi aut clam aut
|
|
precario possedisse. Videtisne quot defensionibus eum
|
93.1
|
qui sine armis ac multitudine vim fecerit uti posse maiores
|
|
voluerint? Hunc vero qui ab iure, officio, bonis moribus
|
|
ad ferrum, ad arma, ad caedem confugerit, nudum in causa
|
|
destitutum videtis, ut, qui armatus de possessione conten-
|
5
|
disset, inermis plane de sponsione certaret. Ecquid igitur
|
|
interest, Piso, inter haec interdicta? ecquid interest utrum
|
|
in hoc sit additum 'cvm A. Caecina possideret' necne?
|
|
Ecquid te ratio iuris, ecquid interdictorum dissimilitudo,
|
|
ecquid auctoritas maiorum commovet? Si esset additum,
|
10
|
de eo quaeri oporteret; additum non est, tamen oportebit?
|
|
Atque ego in hoc Caecinam non defendo; possedit enim
|
94.1
|
Caecina, recuperatores; et id, tametsi extra causam est,
|
|
percurram tamen brevi ut non minus hominem ipsum quam
|
|
ius commune defensum velitis. Caesenniam possedisse
|
|
propter usum fructum non negas. Qui colonus habuit
|
5
|
conductum de Caesennia fundum, cum idem ex eadem
|
|
conductione fuerit in fundo, dubium est quin, si Caesennia
|
|
tum possidebat, cum erat colonus in fundo, post eius
|
|
mortem heres eodem iure possederit? Deinde ipse Caecina
|
|
cum circuiret praedia, venit in istum fundum, rationes a
|
10
|
colono accepit. Sunt in eam rem testimonia. Postea cur
|
95.1
|
tu, Aebuti, de isto potius fundo quam de alio, si quem
|
|
habes, Caecinae denuntiabas, si Caecina non possidebat?
|
|
Ipse porro Caecina cur se moribus deduci volebat idque
|
|
tibi de amicorum et de Aquili sententia responderat.
|
5
|