Age vero, de vi te ipsum habebo iudicem, Aebuti. Re- 48.1
sponde, si tibi videtur. In fundum Caecina utrum tandem
noluit, an non potuit accedere? Cum te obstitisse et
reppulisse dicis, certe hunc voluisse concedis. Potes igitur
dicere non ei vim fuisse impedimento cui, cum cuperet 5
eoque consilio venisset, per homines coactos licitum non sit
accedere? Si enim id quod maxime voluit nullo modo
potuit, vis profecto quaedam obstiterit necesse est; aut tu
dic quam ob rem, cum vellet accedere, non accesserit. Iam 49.1
vim factam negare non potes; deiectus quem ad modum
sit, qui non accesserit, id quaeritur. Demoveri enim et
depelli de loco necesse est eum qui deiciatur. Id autem
accidere ei qui potest qui omnino in eo loco unde se de- 5
iectum esse dicit numquam fuit? Quid? si fuisset et ex eo
loco metu permotus fugisset, cum armatos vidisset, diceresne
esse deiectum? Opinor. Ain tu? qui tam diligenter et
tam callide verbis controversias non aequitate diiudicas, et
iura non utilitate communi sed litteris exprimis, poterisne 10
dicere deiectum esse eum qui tactus non erit? Quid? detru-
sum dicesne? nam eo verbo antea praetores in hoc inter-
dicto uti solebant. Quid ais? potestne detrudi quisquam
qui non attingitur? nonne, si verbum sequi volumus, hoc
intellegamus necesse est, eum detrudi cui manus adferantur? 15
Necesse est, inquam, si ad verbum rem volumus adiungere,
neminem statui detrusum qui non adhibita vi manu demo-
tus et actus praeceps intellegatur. Deiectus vero qui potest 50.1
esse quisquam nisi in inferiorem locum de superiore motus?
Potest pulsus, fugatus, eiectus denique; illud vero nullo
modo potest, non modo qui tactus non sit sed ne in aequo
quidem et plano loco. Quid ergo? hoc interdictum puta- 5
mus eorum esse causa compositum qui se praecipitatos ex
locis superioribus dicerent—eos enim vere possumus dicere
esse deiectos—an, cum voluntas et consilium et sententia
interdicti intellegatur, impudentiam summam aut stultitiam
singularem putabimus in verborum errore versari, rem et 10
causam et utilitatem communem non relinquere solum sed
etiam prodere?