Mithridates autem omne reliquum tempus non ad ob- 9.1
livionem veteris belli sed ad comparationem novi contulit.
Qui postea, cum maximas aedificasset ornassetque classis
exercitusque permagnos quibuscumque ex gentibus potuisset
comparasset et se Bosphoranis, finitimis suis, bellum inferre 5
simularet, usque in Hispaniam legatos ac litteras misit ad
eos duces quibuscum tum bellum gerebamus, ut, cum
duobus in locis disiunctissimis maximeque diversis uno
consilio a binis hostium copiis bellum terra marique gere-
retur, vos ancipiti contentione districti de imperio dimi- 10
caretis. Sed tamen alterius partis periculum, Sertorianae 10.1
atque Hispaniensis, quae multo plus firmamenti ac roboris
habebat, Cn. Pompei divino consilio ac singulari virtute
depulsum est; in altera parte ita res ab L. Lucullo, summo
viro, est administrata ut initia illa rerum gestarum magna 5
atque praeclara non felicitati eius sed virtuti, haec autem
extrema quae nuper acciderunt non culpae sed fortunae
tribuenda esse videantur. Sed de Lucullo dicam alio loco,
et ita dicam, Quirites, ut neque vera laus ei detracta
oratione mea neque falsa adficta esse videatur; de vestri 11.1
imperi dignitate atque gloria, quoniam is est exorsus ora-
tionis meae, videte quem vobis animum suscipiendum
putetis.
  Maiores nostri saepe pro mercatoribus aut naviculariis 5
nostris iniuriosius tractatis bella gesserunt; vos tot milibus
civium Romanorum uno nuntio atque uno tempore necatis
quo tandem animo esse debetis? Legati quod erant appel-
lati superbius, Corinthum patres vestri totius Graeciae
lumen exstinctum esse voluerunt; vos eum regem inultum 10
esse patiemini qui legatum populi Romani consularem
vinculis ac verberibus atque omni supplicio excruciatum
necavit? Illi libertatem imminutam civium Romanorum
non tulerunt; vos ereptam vitam neglegetis? Ius legationis
verbo violatum illi persecuti sunt; vos legatum omni sup- 15
plicio interfectum relinquetis? Videte ne, ut illis pulcher- 12.1
rimum fuit tantam vobis imperi gloriam tradere, sic vobis
turpissimum sit id quod accepistis tueri et conservare non
posse.