MILTIADES
|
|
Miltiades, Cimonis filius, Atheniensis, cum et antiquitate generis et
|
Milt.1.1.1
|
gloria maiorum et sua modestia unus omnium maxime floreret eaque
|
|
esset aetate, ut non iam solum de eo bene sperare, sed etiam confidere
|
|
ciues possent sui, talem eum futurum, qualem cognitum iudicarunt, ac-
|
|
cidit ut Athenienses Chersonesum colonos uellent mittere. cuius generis
|
2.1
|
cum magnus numerus esset et multi eius demigrationis peterent socie-
|
|
tatem, ex his delecti Delphos deliberatum missi sunt qui consulerent
|
|
Apollinem, quo potissimum duce uterentur. namque tum Thraeces eas
|
|
regiones tenebant cum quibus armis erat dimicandum. his consulenti-
|
3.1
|
bus nominatim Pythia praecepit, ut Miltiadem imperatorem sibi sume-
|
|
rent: id si fecissent, incepta prospera futura. hoc oraculi responso Mil-
|
4.1
|
tiades cum delecta manu classe Chersonesum profectus cum accessisset
|
|
Lemnum et incolas eius insulae sub potestatem redigere uellet Athe-
|
|
niensium, idque Lemnii sua sponte facerent postulasset, illi irridentes
|
5.1
|
responderunt tum id se facturos, cum ille domo nauibus proficiscens
|
|
uento aquilone uenisset Lemnum. hic enim uentus ab septentrionibus
|
|
oriens aduersum tenet Athenis proficiscentibus. Miltiades morandi
|
6.1
|
tempus non habens cursum direxit, quo tendebat, peruenitque Cher-
|
|
sonesum.
|
|
Ibi breui tempore barbarum copiis disiectis, tota regione, quam
|
2.1.1
|
petierat, potitus, loca castellis idonea communiit, multitudinem, quam
|
|
secum duxerat, in agris collocauit crebrisque excursionibus locuple-
|
|
tauit. neque minus in ea re prudentia quam felicitate adiutus est.
|
2.1
|
nam cum uirtute militum deuicisset hostium exercitus, summa aequi-
|
|
tate res constituit atque ipse ibidem manere decreuit. erat enim inter
|
3.1
|
eos dignitate regia, quamuis carebat nomine, neque id magis imperio
|
|
quam iustitia consecutus. neque eo setius Atheniensibus, a quibus
|
|
erat profectus, officia praestabat. quibus rebus fiebat ut non minus
|
|
eorum uoluntate perpetuo imperium obtineret, qui miserant, quam
|
5
|
illorum, cum quibus erat profectus. Chersoneso tali modo constituta
|
4.1
|
Lemnum reuertitur et ex pacto postulat ut sibi urbem tradant. illi
|
|
enim dixerant, cum uento borea domo profectus eo peruenisset, sese
|
|
dedituros: se autem domum Chersonesi habere. Cares, qui tum Lem-
|
5.1
|
num incolebant, etsi praeter opinionem res ceciderat, tamen non dicto,
|
|
sed secunda fortuna aduersariorum capti resistere ausi non sunt atque
|
|
ex insula demigrarunt. pari felicitate ceteras insulas, quae Cyclades
|
|
nominantur, sub Atheniensium redegit potestatem.
|
5
|
Eisdem temporibus Persarum rex Darius ex Asia in Europam exer-
|
3.1.1
|
citu traiecto Scythis bellum inferre decreuit. pontem fecit in Histro
|
|
flumine, qua copias traduceret. eius pontis, dum ipse abesset, custodes
|
|
reliquit principes, quos secum ex Ionia et Aeolide duxerat, quibus
|
|
singulis ipsarum urbium perpetua dederat imperia. sic enim facillime
|
2.1
|
putauit se Graeca lingua loquentes, qui Asiam incolerent, sub sua
|
|
retenturum potestate, si amicis suis oppida tuenda tradidisset, quibus
|
|
se oppresso nulla spes salutis relinqueretur. in hoc fuit tum numero
|
|
Miltiades cui illa custodia crederetur. hic cum crebri afferrent nuntii
|
3.1
|
male rem gerere Darium premique a Scythis, Miltiades hortatus est
|
|
pontis custodes, ne a fortuna datam occasionem liberandae Graeciae
|
|
dimitterent. nam si cum iis copiis, quas secum transportarat, interiisset
|
4.1
|
Darius, non solum Europam fore tutam, sed etiam eos, qui Asiam
|
|
incolerent Graeci genere, liberos a Persarum futuros dominatione et
|
|
periculo: id facile effici posse. ponte enim rescisso regem uel hostium
|
|
ferro uel inopia paucis diebus interiturum. ad hoc consilium cum ple-
|
5.1
|
rique accederent, Histiaeus Milesius, ne res conficeretur, obstitit, di-
|
|
cens non idem ipsis, qui summas imperii tenerent, expedire et multi-
|
|
tudini, quod Darii regno ipsorum niteretur dominatio: quo exstincto
|
|
ipsos potestate expulsos ciuibus suis poenas daturos. itaque adeo se
|
5
|
abhorrere a ceterorum consilio, ut nihil putet ipsis utilius quam confir-
|
|
mari regnum Persarum. huius cum sententiam plurimi essent secuti,
|
6.1
|
Miltiades non dubitans tam multis consciis ad regis aures consilia sua
|
|
peruentura, Chersonesum reliquit ac rursus Athenas demigrauit. cuius
|
|
ratio etsi non ualuit, tamen magnopere est laudanda, cum amicior
|
|
omnium libertati quam suae fuerit dominationi.
|
5
|
Darius autem, cum ex Europa in Asiam redisset, hortantibus ami-
|
4.1.1
|
cis, ut Graeciam redigeret in suam potestatem, classem quingentarum
|
|
nauium comparauit eique Datim praefecit et Artaphernem hisque du-
|
|
centa peditum, decem milia equitum dedit, causam interserens se
|
|
hostem esse Atheniensibus, quod eorum auxilio Iones Sardis expugnas-
|
5
|
sent suaque praesidia interfecissent. illi praefecti regii classe ad Euboe-
|
2.1
|
am appulsa celeriter Eretriam ceperunt omnesque eius gentis ciues
|
|
abreptos in Asiam ad regem miserunt. inde ad Atticam accesserunt ac
|
|
suas copias in campum Marathona deduxerunt. is est ab oppido cir-
|
|
citer milia passuum decem. hoc tumultu Athenienses tam propinquo
|
3.1
|
tamque magno permoti auxilium nusquam nisi a Lacedaemoniis peti-
|
|
uerunt Phidippumque cursorem eius generis, qui hemerodromoe uocan-
|
|
tur, Lacedaemonem miserunt, ut nuntiaret quam celeri opus esset
|
|
auxilio. domi autem creant decem praetores, qui exercitui praeessent,
|
4.1
|
in eis Miltiadem. inter quos magna fuit contentio, utrum moenibus
|
|
<se> defenderent an obuiam irent hostibus acieque decernerent. unus
|
5.1
|
Miltiades maxime nitebatur, ut primo quoque tempore castra fierent:
|
|
id si factum esset, et ciuibus animum accessurum, cum uiderent de
|
|
eorum uirtute non desperari, et hostes eadem re fore tardiores, si anim-
|
|
aduerterent auderi aduersus se tam exiguis copiis dimicari.
|
5
|
Hoc in tempore nulla ciuitas Atheniensibus auxilio fuit praeter Pla-
|
5.1.1
|
taeenses. ea mille misit militum. itaque horum aduentu decem milia
|
|
armatorum completa sunt, quae manus mirabili flagrabat pugnandi
|
|
cupiditate. quo factum est ut plus quam collegae Miltiades ualeret.
|
2.1
|
eius ergo auctoritate impulsi Athenienses copias ex urbe eduxerunt
|
|
locoque idoneo castra fecerunt. deinde postero die sub montis radi-
|
3.1
|
cibus acie regione instructa non apertissuma proelium commiserunt
|
|
(namque arbores multis locis erant rarae) hoc consilio, ut et montium
|
|
altitudine tegerentur et arborum tractu equitatus hostium impediretur
|
|
ne multitudine clauderentur. Datis etsi non aequum locum uidebat
|
4.1
|
suis, tamen fretus numero copiarum suarum confligere cupiebat, eoque
|
|
magis, quod, priusquam Lacedaemonii subsidio uenirent, dimicare
|
|
utile arbitrabatur. itaque in aciem peditum centum, equitum decem
|
|
milia produxit proeliumque commisit. in quo tanto plus uirtute ualue-
|
5.1
|
runt Athenienses, ut decemplicem numerum hostium profligarint
|
|
adeoque perterruerint, ut Persae non castra, sed naues petierint. qua
|
|
pugna nihil adhuc exstitit nobilius: nulla enim umquam tam exigua
|
|
manus tantas opes prostrauit.
|
5
|
Cuius uictoriae non alienum uidetur quale praemium Miltiadi sit
|
6.1.1
|
tributum docere, quo facilius intellegi possit eandem omnium ciuita-
|
|
tum esse naturam. ut enim populi Romani honores quondam fuerunt
|
2.1
|
rari et tenues ob eamque causam gloriosi, nunc autem effusi atque
|
|
obsoleti, sic olim apud Athenienses fuisse reperimus. namque huic
|
3.1
|
Miltiadi, qui Athenas totamque Graeciam liberarat, talis honos tri-
|
|
butus est, in porticu, quae Poecile uocatur, cum pugna depingeretur
|
|
Marathonia, ut in decem praetorum numero prima eius imago ponere-
|
|
tur isque hortaretur milites proeliumque committeret. idem ille po-
|
4.1
|
pulus, posteaquam maius imperium est nactus et largitione magistra-
|
|
tuum corruptus est, trecentas statuas Demetrio Phalereo decreuit.
|
|
Post hoc proelium classem septuaginta nauium Athenienses eidem
|
7.1.1
|
Miltiadi dederunt, ut insulas, quae barbaros adiuuerant, bello perse-
|
|
queretur. quo <in> imperio plerasque ad officium redire coegit, non-
|
|
nullas ui expugnauit. ex his Parum insulam opibus elatam cum ora-
|
2.1
|
tione reconciliare non posset, copias e nauibus eduxit, urbem operibus
|
|
clausit omnique commeatu priuauit, dein uineis ac testudinibus con-
|
|
stitutis propius muros accessit. cum iam in eo esset, ut oppido poti-
|
3.1
|
retur, procul in continenti lucus, qui ex insula conspiciebatur, nescio
|
|
quo casu nocturno tempore incensus est. cuius flamma ut ab oppi-
|
|
danis et oppugnatoribus est uisa, utrisque uenit in opinionem signum
|
|
a classiariis regiis datum. quo factum est ut et Parii a deditione deterre-
|
4.1
|
rentur et Miltiades, timens ne classis regia aduentaret, incensis operi-
|
|
bus, quae statuerat, cum totidem nauibus atque erat profectus Athe-
|
|
nas magna cum offensione ciuium suorum rediret. accusatus ergo est
|
5.1
|
proditionis, quod, cum Parum expugnare posset, a rege corruptus in-
|
|
fectis rebus discessisset. eo tempore aeger erat uulneribus, quae in
|
|
oppugnando oppido acceperat. itaque cum ipse pro se dicere non pos-
|
|
set, uerba fecit frater eius Stesagoras. causa cognita capitis absolutus
|
6.1
|
pecunia multatus est, eaque lis quinquaginta talentis aestimata est,
|
|
quantus in classem sumptus factus erat. hanc pecuniam quod soluere
|
|
in praesentia non poterat, in uincla publica coniectus est ibique diem
|
|
obiit supremum.
|
5
|
Hic etsi crimine Pario est accusatus, tamen alia causa fuit damnatio-
|
8.1.1
|
nis. namque Athenienses propter Pisistrati tyrannidem, quae paucis
|
|
annis ante fuerat, omnium ciuium suorum potentiam extimescebant.
|
|
Miltiades, multum in imperiis magistratibusque uersatus, non uide-
|
2.1
|
batur posse esse priuatus, praesertim cum consuetudine ad imperii
|
|
cupiditatem trahi uideretur. nam Chersonesi omnes illos quos habi-
|
3.1
|
tarat annos perpetuam obtinuerat dominationem tyrannusque fuerat
|
|
appellatus, sed iustus. non erat enim ui consecutus, sed suorum uolun-
|
|
tate, eamque potestatem bonitate retinebat. omnes autem et dicuntur
|
|
et habentur tyranni, qui potestate sunt perpetua in ea ciuitate, quae
|
5
|
libertate usa est. sed in Miltiade erat cum summa humanitas tum mira
|
4.1
|
communitas, ut nemo tam humilis esset, cui non ad eum aditus
|
|
pateret; magna auctoritas apud omnes ciuitates, nobile nomen, laus
|
|
rei militaris maxima. haec populus respiciens maluit illum innoxium
|
|
plecti quam se diutius esse in timore.
|
5
|