IV
|
|
Tarpeium scelus et Tarpeiae turpe sepulcrum
|
4.4.1
|
fabor et antiqui limina capta Iovis.
|
|
quid tum Roma fuit, tubicen vicina Curetis
|
9
|
cum quateret lento murmure saxa Iovis?
|
10
|
murus erant montes; ubi nunc est Curia saepta,
|
13
|
bellicus ex illo fonte bibebat equus,
|
|
atque ubi nunc terris dicuntur iura subactis,
|
11
|
stabant Romano pila Sabina Foro.
|
|
lucus erat felix hederoso conditus antro,
|
3
|
multaque nativis obstrepit arbor aquis,
|
|
Silvani ramosa domus, quo dulcis ab aestu
|
5
|
fistula poturas ire iubebat oves.
|
|
hunc Tatius contra vallo praecingit acerno
|
|
fidaque suggesta castra coronat humo.
|
|
hinc Tarpeia deae laticem libavit: at illi
|
15
|
urgebat medium fictilis urna caput.
|
|
vidit harenosis Tatium proludere campis
|
19
|
pictaque per flavas arma levare iubas:
|
20
|
obstipuit regis facie et regalibus armis,
|
|
interque oblitas excidit urna manus.
|
|
saepe illa immeritae causatast omina lunae,
|
|
et sibi tingendas dixit in amne comas:
|
|
saepe tulit blandis argentea lilia Nymphis,
|
25
|
Romula ne faciem laederet hasta Tati:
|
|
dumque subit primo Capitolia nubila fumo,
|
|
rettulit hirsutis bracchia secta rubis,
|
|
et Tarpeia sua residens ita flevit ab arce
|
|
vulnera vicino non patienda Iovi:
|
30
|
'ignes castrorum et Tatiae praetoria turmae
|
|
et formosa oculis arma Sabina meis,
|
|
o utinam ad vestros sedeam captiva Penates,
|
|
dum captiva mei conspicer ora Tati!
|
|
Romani montes, et montibus addita Roma,
|
35
|
et valeat probro Vesta pudenda meo!
|
|
ille equus, ille meos in castra reponet amores,
|
|
cui Tatius dextras collocat ipse iubas!
|
|
quid mirum patrios Scyllam secuisse capillos,
|
|
candidaque in saevos inguina versa canes?
|
40
|
prodita quid mirum fraterni cornua monstri,
|
|
cum patuit lecto stamine torta via?
|
|
quantum ego sum Ausoniis crimen factura puellis,
|
|
improba virgineo lecta ministra foco!
|
|
Pallados exstinctos si quis mirabitur ignes,
|
45
|
ignoscat: lacrimis spargitur ara meis.
|
|
cras, ut rumor ait, tota pigrabitur urbe:
|
|
tum cape spinosi rorida terga iugi.
|
|
lubrica tota viast et perfida: quippe latentis
|
|
fallaci celat limite caespes aquas.
|
50
|
o utinam magicae nossem cantamina Musae!
|
|
haec quoque formoso lingua tulisset opem.
|
|
te toga picta decet, non quem sine matris honore
|
|
nutrit inhumanae dura papilla lupae.
|
|
sic, hospes, spatiorne tua regina sub aula?
|
55
|
dos tibi non humilis prodita Roma venit.
|
|
si minus, at raptae ne sint impune Sabinae,
|
|
me rape et alterna lege repende vices!
|
|
commissas acies ego possum solvere nupta:
|
|
vos medium palla foedus inite mea.
|
60
|
adde, Hymenaee, modos; tubicen, fera murmura conde:
|
|
credite, vestra meus molliet arma torus.
|
|
et iam quarta canit venturam bucina lucem,
|
|
ipsaque in Oceanum sidera lassa cadunt.
|
|
experiar somnum, de te mihi somnia quaeram:
|
65
|
fac venias oculis umbra benigna meis.'
|
|
dixit, et incerto permisit bracchia somno,
|
|
nescia se furiis accubuisse novis.
|
|
nam Venus, Iliacae felix tutela favillae,
|
|
culpam alit et plures condit in ossa faces:
|
70
|
illa furit, qualis celerem prope Thermodonta
|
|
Strymonis abscisso pectus aperta sinu.
|
|
urbi festus erat (dixere Parilia patres),
|
|
hic primus coepit moenibus esse dies,
|
|
annua pastorum convivia, lusus in urbe,
|
75
|
cum pagana madent fercula divitiis,
|
|
cumque super raros faeni flammantis acervos
|
|
traicit immundos ebria turba pedes.
|
|
Romulus excubias decrevit in otia solvi
|
|
atque intermissa castra silere tuba.
|
80
|
hoc Tarpeia suum tempus rata convenit hostem:
|
|
pacta ligat, pactis ipsa futura comes.
|
|
omnia praebebant somnos: sed Iuppiter unus
|
85
|
decrevit poenis invigilare suis.
|
|
mons erat ascensus, dapibus festoque remissus:
|
83
|
nec mora, vocalis occupat ense canes.
|
|
prodiderat portaeque fidem patriamque iacentem,
|
87
|
nubendique petit, quem velit ipse, diem.
|
|
at Tatius (neque enim sceleri dedit hostis honorem)
|
|
'nube' ait 'et regni scande cubile mei!'
|
90
|
dixit, et ingestis comitum super obruit armis.
|
|
haec, virgo, officiis dos erat apta tuis.
|
|
nec satis una malae potuit mors esse puellae,
|
17
|
quae voluit flammas fallere, Vesta, tuas.
|
|
a duce Tarpeium mons est cognomen adeptus:
|
93
|
o vigil, iniustae praemia sortis habes.
|
|