Maiores nostri, patres conscripti, neque consili neque 51.37.1
audaciae umquam eguere; neque illis superbia obstabat.
quo minus aliena instituta, si modo proba erant, imita-
rentur. arma atque tela militaria ab Samnitibus, insignia 38.1
magistratuum ab Tuscis pleraque sumpserunt. postremo,
quod ubique apud socios aut hostis idoneum videbatur,
cum summo studio domi exequebantur: imitari quam
invidere bonis malebant. sed eodem illo tempore Graeciae 39.1
morem imitati verberibus animadvortebant in civis, de
condemnatis summum supplicium sumebant. postquam 40.1
res publica adolevit et multitudine civium factiones va-
luere, circumveniri innocentes, alia huiusce modi fieri
coepere, tum lex Porcia aliaeque leges paratae sunt, qui-
bus legibus exilium damnatis permissum est. hanc ego 41.1
causam, patres conscripti, quo minus novom consilium
capiamus, in primis magnam puto. profecto virtus atque 42.1
sapientia maior illis fuit, qui ex parvis opibus tantum
imperium fecere, quam in nobis, qui ea bene parta vix
retinemus.
  Placet igitur eos dimitti et augeri exercitum Cati- 43.1
linae? minume. sed ita censeo: publicandas eorum pecu-
nias, ipsos in vinculis habendos per municipia, quae
maxume opibus valent; neu quis de iis postea ad senatum
referat neve cum populo agat; qui aliter fecerit, senatum 5
existumare eum contra rem publicam et salutem omnium
facturum.'