In tanta tamque conrupta civitate Catilina, id quod 14.1.1
factu facillumum erat, omnium flagitiorum atque faci-
norum circum se tamquam stipatorum catervas habe-
bat. nam quicumque inpudicus adulter ganeo manu 2.1
ventre pene bona patria laceraverat, quique alienum
aes grande conflaverat, quo flagitium aut facinus redi-
meret, praeterea omnes undique parricidae sacrilegi 3.1
convicti iudiciis aut pro factis iudicium timentes, ad
hoc quos manus atque lingua periurio aut sanguine
civili alebat, postremo omnes quos flagitium egestas
conscius animus exagitabat, ii Catilinae proxumi fami- 5
liaresque erant. quod si quis etiam a culpa vacuos in 4.1
amicitiam eius inciderat, cottidiano usu atque inlecebris
facile par similisque ceteris efficiebatur. sed maxume 5.1
adulescentium familiaritates adpetebat: eorum animi
molles etiam et [aetate] fluxi dolis haud difficulter capie-
bantur. nam ut quoiusque studium ex aetate flagrabat, 6.1
aliis scorta praebere, aliis canes atque equos mercari;
postremo neque sumptui neque modestiae suae parcere,
dum illos obnoxios fidosque sibi faceret. scio fuisse 7.1
nonnullos, qui ita existumarent iuventutem, quae domum
Catilinae frequentabat, parum honeste pudicitiam
habuisse; sed ex aliis rebus magis, quam quod quoiquam
id conpertum foret, haec fama valebat. 5
  Iam primum adulescens Catilina multa nefanda stupra 15.1.1
fecerat, cum virgine nobili, cum sacerdote Vestae, alia
huiusce modi contra ius fasque. postremo captus amore 2.1
Aureliae Orestillae, quoius praeter formam nihil um-
quam bonus laudavit, quod ea nubere illi dubitabat
timens privignum adulta aetate, pro certo creditur ne-
cato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse. quae 3.1
quidem res mihi in primis videtur causa fuisse facinus
maturandi. namque animus inpurus, dis hominibusque 4.1
infestus, neque vigiliis neque quietibus sedari poterat:
ita conscientia mentem excitam vastabat. igitur colos 5.1
exanguis, foedi oculi, citus modo, modo tardus incessus:
prorsus in facie voltuque vecordia inerat.