Per idem tempus Bomilcar, quoius inpulsu Iugurtha 70.1.1
deditionem, quam metu deseruit, inceperat, suspectus
regi et [ipse] eum suspiciens novas res cupere, ad per-
niciem eius dolum quaerere, die noctuque fatigare ani-
mum. denique omnia temptando socium sibi adiungit 2.1
Nabdalsam, hominem nobilem, magnis opibus, clarum
acceptumque popularibus suis, qui plerumque seorsum
ab rege exercitum ductare et omnis res exequi solitus
erat, quae Iugurthae fesso aut maioribus adstricto su- 5
peraverant; ex quo illi gloria opesque inventae. igitur 3.1
utriusque consilio dies insidiis statuitur; cetera, uti res
posceret, ex tempore parari placuit. Nabdalsa ad exer- 4.1
citum profectus, quem inter hiberna Romanorum iussus
habebat, ne ager inultis hostibus vastaretur. is postquam 5.1
magnitudine facinoris perculsus ad tempus non venit
metusque rem inpediebat, Bomilcar, simul cupidus in-
cepta patrandi et timore soci anxius, ne omisso vetere
consilio novom quaereret, litteras ad eum per homines 5
fidelis mittit, in quis mollitiam socordiamque viri accu-
sare, testari deos, per quos iuravisset, monere, ne prae-
mia Metelli in pestem convorteret: Iugurthae exitium
adesse, ceterum suane an Metelli virtute periret, id modo
agitari; proinde reputaret cum animo suo, praemia an 10
cruciatum mallet. sed quom eae litterae adlatae, forte 71.1.1
Nabdalsa exercito corpore fessus in lecto quiescebat, ubi 2.1
cognitis Bomilcaris verbis primo cura, deinde, uti
aegrum animum solet, somnus cepit. erat ei Numida 3.1
quidam negotiorum curator, fidus acceptusque et om-
nium consiliorum nisi novissumi particeps. qui post- 4.1
quam adlatas litteras audivit et ex consuetudine ratus
opera aut ingenio suo opus esse in tabernaculum introiit,
dormiente illo epistulam super caput in pulvino temere
positam sumit ac perlegit, dein propere cognitis insidiis 5
ad regem pergit. Nabdalsa paulo post experrectus ubi 5.1
neque epistulam repperit et rem omnem, uti acta erat,
[ex perfugis] cognovit, primo indicem persequi conatus,
postquam id frustra fuit, Iugurtham placandi gratia ad-
cedit; dicit, quae ipse paravisset facere, perfidia clientis 5
sui praeventa; lacrumans obtestatur per amicitiam per-
que sua antea fideliter acta, ne super tali scelere sus-
pectum sese haberet. ad ea rex, aliter atque animo 72.1.1
gerebat, placide respondit. Bomilcare aliisque multis,
quos socios insidiarum cognoverat, interfectis iram op-
presserat, ne qua ex eo negotio seditio oreretur. neque 2.1
post id locorum Iugurthae dies aut nox ulla quieta fuit:
neque loco neque mortali quoiquam aut tempori satis
credere, civis hostisque iuxta metuere, circumspectare
omnia et omni strepitu pavescere, alio <atque alio> loco, 5
saepe contra decus regium, noctu requiescere, interdum
somno excitus adreptis armis tumultum facere: ita for-
midine quasi vecordia exagitari.