Imperator postquam de regum societate cognovit, non 82.1.1
temere neque, uti saepe iam victo Iugurtha consueverat,
omnibus locis pugnandi copiam facit. ceterum haud
procul ab Cirta castris munitis reges opperitur, melius
esse ratus cognitis Mauris, quoniam is novos hostis 5
adcesserat, ex commodo pugnam facere. interim Roma 2.1
per litteras certior fit provinciam Numidiam Mario da-
tam; nam consulem factum ante acceperat. quibus rebus
supra bonum aut honestum perculsus neque lacrumas
tenere neque moderari linguam, vir egregius in aliis 5
artibus nimis molliter aegritudinem pati. quam rem alii 3.1
in superbiam vortebant, alii bonum ingenium contu-
melia adcensum esse, multi quod iam parta victoria ex
manibus eriperetur. nobis satis cognitum est illum ma-
gis honore Mari quam iniuria sua excruciatum, neque 5
tam anxie laturum fuisse, si adempta provincia alii quam
Mario traderetur. igitur eo dolore inpeditus et quia 83.1.1
stultitiae videbatur alienam rem periculo suo curare,
legatos ad Bocchum mittit postulatum, ne sine causa
hostis populo Romano fieret: habere tum magnam co-
piam societatis amicitiaeque coniungundae, quae potior 5
bello esset, et, quamquam opibus suis confideret, tamen
non debere incerta pro certis mutare. omne bellum sumi
facile, ceterum aegerrume desinere; non in eiusdem
potestate initium eius et finem esse; incipere quoivis
etiam ignavo licere, deponi quom victores velint. proinde 10
sibi regnoque suo consuleret neu florentis res suas cum
Iugurthae perditis misceret. ad ea rex satis placide verba 2.1
facit: sese pacem cupere, sed Iugurthae fortunarum
misereri; si eadem illi copia fieret, omnia conventura.
rursus imperator contra postulata Bocchi nuntios mit- 3.1
tit; ille probare partim, alia abnuere. eo modo saepe ab
utroque missis remissisque nuntiis tempus procedere,
et ex Metelli voluntate bellum intactum trahi.