Nunc quoniam illis, quantum mei mores, non illorum 85.44.1
flagitia poscebant, respondi, pauca de re publica loquar.
primum omnium de Numidia bonum habete animum, 45.1
Quirites. nam quae ad hoc tempus Iugurtham tutata
sunt, omnia removistis: avaritiam, inperitiam atque su-
perbiam. deinde exercitus ibi est locorum sciens, sed
mehercule magis strenuos quam felix. nam magna pars 46.1
eius avaritia aut temeritate ducum adtrita est. quam ob 47.1
rem vos, quibus militaris aetas est, adnitimini mecum
et capessite rem publicam, neque quemquam ex cala-
mitate aliorum aut imperatorum superbia metus ceperit.
egomet in agmine [a]ut in proelio consultor idem et so- 5
cius periculi vobiscum adero, meque vosque in omnibus
rebus iuxta geram. et profecto dis iuvantibus omnia ma- 48.1
tura sunt: victoria, praeda, laus. quae si dubia aut pro-
cul essent, tamen omnis bonos rei publicae subvenire
decebat. etenim nemo ignavia inmortalis factus est, ne- 49.1
que quisquam parens liberis, uti aeterni forent, optavit,
magis uti boni honestique vitam exigerent. plura dice- 50.1
rem, Quirites, si timidis virtutem verba adderent; nam
strenuis abunde dictum puto.'
  Huiusce modi oratione habita Marius, postquam ple- 86.1.1
bis animos adrectos videt, propere conmeatu, stipendio,
armis aliisque utilibus navis onerat, cum his A. Manlium
legatum proficisci iubet. ipse interea milites scribere, 2.1
non more maiorum neque ex classibus, sed uti lubido
quoiusque erat, capite censos plerosque. id factum alii 3.1
inopia bonorum, alii per ambitionem consulis memora-
bant, quod ab eo genere celebratus auctusque erat et
homini potentiam quaerenti egentissumus quisque op-
portunissumus, quoi neque sua cara, quippe quae nulla 5
sunt, et omnia cum pretio honesta videntur.