Ceterum, dum ea res geritur, L. Sulla quaestor cum 95.1.1
magno equitatu in castra venit, quos uti ex Latio et a
sociis cogeret, Romae relictus erat.
  Sed quoniam nos tanti viri res admonuit, idoneum 2.1
visum est de natura cultuque eius paucis dicere. neque
enim alio loco de Sullae rebus dicturi sumus et L. Si-
senna, optume et diligentissume omnium, qui eas res
dixere, persecutus, parum mihi libero ore locutus vide- 5
tur. igitur Sulla gentis patriciae nobilis fuit, familia 3.1
prope iam extincta maiorum ignavia, litteris Graecis at-
que Latinis iuxta [atque doctissume] eruditus, animo
ingenti, cupidus voluptatum, sed gloriae cupidior; otio
luxurioso esse, tamen ab negotiis numquam voluptas 5
remorata, nisi quod de uxore potuit honestius consuli;
facundus, callidus et amicitia facilis, ad simulanda nego-
tia altitudo ingeni incredibilis, multarum rerum ac ma-
xume pecuniae largitor. atque illi felicissumo omnium 4.1
ante civilem victoriam numquam super industriam for-
tuna fuit, multique dubitavere, fortior an felicior esset.
nam postea quae fecerit, incertum habeo pudeat an
pigeat magis disserere. 5
  Igitur Sulla, uti supra dictum est, postquam in Afri- 96.1.1
cam atque in castra Mari cum equitatu venit, rudis antea
et ignarus belli, sollertissumus omnium in paucis tem-
pestatibus factus est. ad hoc milites benigne appellare, 2.1
multis rogantibus, aliis per se ipse dare beneficia, in-
vitus accipere, sed ea properantius quam aes mutuom
reddere, ipse ab nullo repetere, magis id laborare, ut illi
quam plurumi deberent, ioca atque seria cum humillumis 5
agere, in operibus, in agmine atque ad vigilias multus 3.1
adesse, neque interim, quod prava ambitio solet, consulis
aut quoiusquam boni famam laedere, tantummodo neque
consilio neque manu priorem alium pati, plerosque
antevenire. quibus rebus et artibus brevi Mario militi- 4.1
busque carissumus factus.