nomina declinantur aut in earum rerum discrimina, quarum 8.14.1
nomina sunt, ut ab Terentius Terenti<a>, aut in earum extrinsecus,
quarum ea nomina non sunt, ut ab equo equiso. in sua discrimina
declinantur aut propter ipsius rei naturam de quo dicitur aut propter
illius <usum> qui dicit. propter ipsius rei <naturam in sua> discrimina †aut ab toto, 5
ut ab homine homunculus, ab capite capitulum; propter multitudinem,
ut ab homine homines; ab eo quod alii dicunt cervices et id <H>or-
tensius in poematis cervix. quae a parte declinata, 15.1
aut a corpore, ut a mamma mammosae, a manu manubria, aut ab
animo, ut a prudentia prudens, ab ingenio ingeniosi. haec sine agitati-
onibus; at ubi motus maiores, item ab animo, ut ab strenuitate et
nobilitate strenui et nobiles, sic a pugnando et currendo pugiles et 5
cursores. ut aliae declinationes ab animo, aliae a corpore, sic aliae quae
extra hominem, ut pecuniosi, agrarii, quod foris pecunia et ager.
  propter eorum qui dicunt usum declinati casus, uti is qui de 16.1
altero diceret, distinguere posset, cum vocaret, cum daret, cum accu-
saret, sic alia eiusdem <modi> discrimina, quae nos et Graecos ad
declinandum duxerunt. sine controversia sunt †qui quae: quis voce-
tur, ut <H>ercules; quemadmodum vocetur, ut <H>ercule; quo voce- 5
tur, ut ad <H>erculem; a quo vocetur, ut ab <H>ercule; cui vocetur,
ut <H>erculi; cuius vocetur, ut <H>erculis.
  propter ea verba quae erant proinde ac cognomina, ut prudens, 17.1
candidus, strenuus, quod in his praeterea sunt discrimina propter in-
crementum, quod maius aut minus in his esse potest, accessit decli-
nationum genus, ut a candido candidius candidissimum sic a longo,
divite, id genus aliis ut fieret. 5
  quae in eas res quae extrinsecus declinantur, sunt ab equo equile, 18.1
ab ovibus ovile, sic alia (haec contraria illis quae supra
dicta, ut a pecunia pecuniosus, ab urbe urbanus, ab atro atratus), ut
nonnunquam ab homine locus, ab eo loco homo, ut ab Romulo Roma,
ab Roma Romanus. aliquot modis declinata ea quae foris: nam aliter 19.1
qui a maioribus suis, Laton<i>us et Priamidae, aliter quae <a> facto,
ut a praedando praeda, a merendo merces; sic alia sunt, quae circum
ire non difficile; sed quod genus iam videtur et alia urgent, omitto.