nomina declinantur aut in earum rerum discrimina, quarum
|
8.14.1
|
nomina sunt, ut ab Terentius Terenti<a>, aut in earum extrinsecus,
|
|
quarum ea nomina non sunt, ut ab equo equiso. in sua discrimina
|
|
declinantur aut propter ipsius rei naturam de quo dicitur aut propter
|
|
illius <usum> qui dicit. propter ipsius rei <naturam in sua> discrimina †aut ab toto,
|
5
|
ut ab homine homunculus, ab capite capitulum; propter multitudinem,
|
|
ut ab homine homines; ab eo quod alii dicunt cervices et id <H>or-
|
|
tensius in poematis cervix. quae a parte declinata,
|
15.1
|
aut a corpore, ut a mamma mammosae, a manu manubria, aut ab
|
|
animo, ut a prudentia prudens, ab ingenio ingeniosi. haec sine agitati-
|
|
onibus; at ubi motus maiores, item ab animo, ut ab strenuitate et
|
|
nobilitate strenui et nobiles, sic a pugnando et currendo pugiles et
|
5
|
cursores. ut aliae declinationes ab animo, aliae a corpore, sic aliae quae
|
|
extra hominem, ut pecuniosi, agrarii, quod foris pecunia et ager.
|
|
propter eorum qui dicunt usum declinati casus, uti is qui de
|
16.1
|
altero diceret, distinguere posset, cum vocaret, cum daret, cum accu-
|
|
saret, sic alia eiusdem <modi> discrimina, quae nos et Graecos ad
|
|
declinandum duxerunt. sine controversia sunt †qui quae: quis voce-
|
|
tur, ut <H>ercules; quemadmodum vocetur, ut <H>ercule; quo voce-
|
5
|
tur, ut ad <H>erculem; a quo vocetur, ut ab <H>ercule; cui vocetur,
|
|
ut <H>erculi; cuius vocetur, ut <H>erculis.
|
|
propter ea verba quae erant proinde ac cognomina, ut prudens,
|
17.1
|
candidus, strenuus, quod in his praeterea sunt discrimina propter in-
|
|
crementum, quod maius aut minus in his esse potest, accessit decli-
|
|
nationum genus, ut a candido candidius candidissimum sic a longo,
|
|
divite, id genus aliis ut fieret.
|
5
|
quae in eas res quae extrinsecus declinantur, sunt ab equo equile,
|
18.1
|
ab ovibus ovile, sic alia (haec contraria illis quae supra
|
|
dicta, ut a pecunia pecuniosus, ab urbe urbanus, ab atro atratus), ut
|
|
nonnunquam ab homine locus, ab eo loco homo, ut ab Romulo Roma,
|
|
ab Roma Romanus. aliquot modis declinata ea quae foris: nam aliter
|
19.1
|
qui a maioribus suis, Laton<i>us et Priamidae, aliter quae <a> facto,
|
|
ut a praedando praeda, a merendo merces; sic alia sunt, quae circum
|
|
ire non difficile; sed quod genus iam videtur et alia urgent, omitto.
|
|