quare qui negant esse rationem analogiae, non vide<n>t na- 9.33.1
turam non solum orationis, sed etiam mundi; qui autem vident et
sequi negant oportere, pugnant contra naturam, non contra analogian,
et pugnant volsillis, non gladio, cum pauca excepta verba ex pelago
sermonis †puli minus trita afferant, cum dicant propterea analogias 5
non esse, similiter ut, si quis viderit mutilum bovem aut luscum ho-
minem claudicantemque equum, neget in [cornibus] bovom hominum
et equorum natura similitudines proportione constare.
  qui autem duo genera esse dicunt analogiae, unum naturale, 34.1
quod ut ex †natis nascuntur lentis sic et lupinum, alterum volun-
tarium, ut in fabrica, cum vident scenam ut in dexteriore parte sint
ostia, sic esse in sinisteriore simili ratione factam, de his duobus
generibus naturalem esse analogian, ut sit in motibus caeli, volun- 5
tariam non esse, quod ut quo<i>que fabro lubitum sit possit facere
partis scenae: sic in hominum partibus esse analogias, quod ea<s>
natura faciat, in verbis non esse, quod ea homines ad suam quisque
voluntatem fingat, itaque de eisdem rebus alia verba habere Graecos,
alia Syros, alia Latinos: ego declinatus verborum et voluntarios et 10
naturalis esse puto, voluntarios quibus homines vocabula imposierint
rebus quaedam, ut ab Romulo Roma, ab Tibure Tiburtes, naturales
ut ab impositis vocabulis quae inclinantur in tempora aut in casus,
ut ab <Romulus> Romulo Romuli Romulum et ab dico dicebam
dixeram. itaque in voluntariis declinationibus inconstantia est, in 35.1
naturalibus constantia; quas utrasque quoniam iei non debeant negare
esse in oratione, quom in mundi partibus omnibus sint, et declina-
tiones verborum innumerabiles, dicendum est esse in his analogias.
neque ideo statim ea in omnibus verbis est sequenda: nam si qua 5
perperam declinavit verba consuetudo, ut ea aliter sine offensione
multorum <efferri non possint>, hinc [o]rationem verborum praeter-
mittendam ostendit loquendi ratio.