item reprehendunt, quod dicatur haec strues, hic Hercules, 9.79.1
hic homo: debuisset enim dici, si esset analogia, hic Hercul, haec
strus, hic homon. haec ostendunt non[a] non analogian esse, sed obli-
quos casus non habere caput ex sua analogia. non, ut si in Alexandri
statua imposueris caput Philippi, membra conveniant ad rationem, sic 5
et †Alexandri membrorum simulacrum caput quod respondeat item
sit? non, si quis tunicam in usu ita consuit, ut altera plagula sit
angustis clavis, altera latis, utraque pars in suo genere caret analogia.
  item negant esse analogias, quod alii dicunt cupressus, alii 80.1
cupressi, item de ficis platanis et plerisque arboribus, de quibus alii
extremum VS, alii EI faciunt. id est falsum: nam debent dici
E et I, fici ut nummi, quod est ut nummi<s> fici<s>, ut nummorum
ficorum. si essent plures ficus, essent ut manus; diceremus ut mani- 5
bus, sic ficibus, et ut manuum, sic ficuum, neque has ficos diceremus,
sed ficus, ut non manos appellamus, sed * * * consuetudo diceret sin-
gularis obliquos casus huius fici neque hac fico, ut non dici<t> huius
man[u]i, sed huius manus, <n>ec hac mano, sed hac manu.
  etiam illud putant esse causae, cur non sit [in] analogia, 81.1
quod Lucilius scribit: 'decu<s>is sive decusibus est'.
qui errant, quod Lucilius non debuit dubitare, quod utrumque: nam
in aere usque ab asse ad centussis numerus aes adsignificat, et eius
numero finiti casus omnis ab dupondio sunt, quod dicitur a multis 5
duobus modis hic dupondius et hoc dupondium, ut hoc gladium et
hic gladius; ab tressibus virilia multitudinis hi tresses et 'his tressi-
bus confido', singulare 'hoc tressis habeo' et 'hoc tres<s>is confido',
sic deinceps a<d> centussis. deinde numerus aes non significans. numeri 82.1
qui <a>es non significant, usque a quattuor ad centum, triplicis ha-
bent formas, quod dicuntur hi quattuor, hae quattuor, haec quattuor;
cum perventum est ad mille, quartum assumit singulare neutrum,
quod dicitur hoc mille denarium, a quo multitudinis fit milia dena- 5
rium. quare quo<nia>m ad analogias quod pertineat non est ut omnia 83.1
similia dicantur, sed ut in suo quaeque genere similiter declinentur,
stulte qu<a>erunt, cur as et dupondius et tressis non dicantur pro-
portione, cum as sit simplex, dupondius fictus, quod duo asses pen-
deba[n]t, tressis ex tribus aeris quod sit. pro assibus nonnunquam 5
aes dicebant antiqui, a quo dicimus assem tenentes 'hoc [ab] aere
aeneaque libra' et 'mille <a>eris legasse'. quare quod ab tressis us- 84.1
que ad [du]centussis numeri [ex] eiusdem modi sunt compositi, eius-
dem modi habent similitudinem: dupondius, quod dissimilis est, ut de-
buit, dissimilem habet rationem. sic as, quoniam simplex est ac prin-
cipium, et unum significat et multitudinis habet suum infinitum: 5
dicimus enim asses, quos cum finimus, dicimus dupondius et tressis
et sic porro. sic videtur mihi, quoniam finitum et infinitum habeat 85.1
dissimilitudinem, non debere utrumque item dici, eo magis quod in
ipsis vocabulis ubi additur certus numerus in miliariis aliter atque in
reliquis dicitur: nam sic loquontur, 'hoc mille denarium', non 'hoc
mille denari<orum>', et 'haec duo milia denarium', non 'duo milia denari- 5
orum'. si esset denarii in recto casu atque infinitam multitudinem
significaret, tunc in patrico denariorum dici oportebat; et non solum
in denariis, victoriatis, drachmis, nummis, sed etiam in viris idem ser-
vari oportere, cum dicimus iudicium fuisse triumvirum, decem<virum,
centum>virum, non centum virorum. numeri antiqui habent analo- 86.1
gias, quod omnibus est una [non novenaria] regula, duo actus, tres
gradus, sex decuriae, qua<e> omnia similiter inter se respondent. re-
gula[e] est numerus novenarius, quod, ab uno ad novem cum perveni-
mus, rursus redimus ad unum †et · V · hinc et nonaginta et nongenta 5
ab una sunt natura novenaria; sic ab octonaria, et deosum versus ad
singularia perveniunt. actus primus est ab uno <ad> nongenta, secun- 87.1
dus a mille ad nongenta milia; quod idem valebat unum et mille,
utrumque singulari nomine appellatur: nam ut dicitur hoc unum, haec
duo, <sic hoc mille, haec duo> milia et sic deinceps multitudinis in
duobus actibus reliqui omnes item numeri. gradus singularis est in 5
utroque actu ab uno ad novem, denarius gradus <a> decem ad nona-
ginta, centenarius a centum <ad> nongenta. ita tribus gradibus sex
decuriae fiunt, tres miliariae, tres minores. antiqui his numeris fuerunt
contenti. ad hos tertium et quartum actum ab decies minores im- 88.1
posuerunt vocabula, neque ratione, sed tamen non contra est eam de
qua scribimus analogiam. nam [ut] decien[i]s cum dicatur hoc de-
ciens, ut mille hoc mille, ut sit utrumque sine casibus vocis, dicemus
ut hoc mille, huius mille, sic hoc deciens, huius deciens, neque eo 5
minus in altero, quod est mille, praeponemus hi mille, horum mille * * *