Cibatus canis prop[r]ior hominis quam ovis. pas- 2.9.8.1
citur enim eduliis et ossibus, non herbis aut fronde.
diligenter ut habeat cibaria providendum. fames enim
hos ad quaerendum cibum ducet, si non praebebitur,
et a peco<re> abducet: nisi si, ut quidam putant, etiam 9.1
illuc pervenerint, proverbium ut tollant anticum vel
etiam ut μῦθον aperiant de Actaeone atque in domi-
num adferant dentes. nec non ita panem hordeacium 10.1
dandum, ut non potius eum in lacte des intritum,
quod eo consueti cibo uti a pecore non cito des<cis>-
cunt. morticinae ovis non patiuntur vesci carne, ne
ducti sapore minus se abstineant. dant etiam ius ex 5
ossibus et ea ipsa ossa contusa. dentes enim facit
firmiores et os magis patulum, propterea quod vehe-
mentius diducuntur malae, acrioresque fiunt propter
medullarum saporem. cibum capere consuescunt in-
terdiu, ubi pascuntur, vesperi, ubi stabulantur. feturae 11.1
principium admittendi faciunt veris principio: tum
enim dicuntur catulire, id est ostendere velle se ma-
ritari. quae cum admissae, pariunt circiter solstitium:
praegnates enim solent esse ternos menses. in fetura 5
dandum potius hordeacios quam triticios panes: magis
enim eo aluntur et lactis praebent maiorem facultatem.
in nutricatu secundum partum, si plures sunt, statim 12.1
eligere oportet quos habere velis, reliquos abicere.
quam paucissimos reliqueris, tam optimi in alendo
fiunt propter copiam lactis. substernitur eis acus aut
quid item aliut, quod molliore cubili facilius edu- 5
centur. catuli diebus xx videre incipiunt. duobus
mensibus primis a partu non diiunguntur a matre,
sed minutatim desuefiunt. educunt eos plures in unum
locum et inritant ad pugnandum, quo fiunt acriores,
neque defatigari patiuntur, quo fiunt segniores. consue 13.1
quoque faciunt ut alligari possint primum levibus vin-
clis: quae si abrodere conantur, ne id consuescant
facere, verberibus eos deterrere solent. pluviis diebus
cubilia substernenda fronde aut pabulo duabus de 5
causis, ut ne oblinantur aut perfrigescant. quidam 14.1
eos castrant, quod eo minus putant relinquere gregem:
quidam non faciunt, quod eos credunt minus acres
fieri. quidam nucibus graecis in aqua tritis perun-
gunt aures et inter digitos, quod muscae et ricini <et> 5
pulices soleant, si hoc unguine non sis usus, ea exul-
cerare. ne vulnerentur a bestiis, inponuntur his col- 15.1
laria, quae vocantur melium, id est cingulum circum
collum ex corio firmo cum clavulis capitatis, quae
intra capita insuitur pellis mollis, ne noceat collo
duritia ferri: quod, si lupus aliusve quis his vulneratus 5
est, reliquas quoque canes facit, quae id non habent,
ut sint in tuto. numerus canum pro pecoris multitu- 16.1
dine solet parari: fere modicum esse putant, ut sin-
guli sequantur singulos opiliones. de quo numero
alius alium modum constituit, quod, si sunt regiones,
ubi bestiae sint multae, debent esse plures, quod ac- 5
cidit his qui per calles silvestres longinquos solent
comitari in aestiva et hiberna. villatico vero gregi
in fundum satis esse duo, et id marem et feminam.
ita enim sunt adsiduiores, quod cum altero item <alter>
fit acrior, et si alteruter aeger est, ne sine cane grex sit. 10