Appius Axio, Si quinque milia hoc coieceris, in- 3.5.8.1
quit, et erit epulum ac triumphus, sexaginta milia quae
vis statim in fenus des licebit multum. <Tum mihi,
tu> dic illut alterum genus ornithonis, qui animi
causa constitutus a te sub Casino fertur, in quo di- 5
ceris longe vicisse non modo archetypon inventoris
nostri ornithotrophion M. L<a>eni Strabonis, qui Brun-
disii hospes noster primus in peristylo habuit exhed[e]ra
conclusas aves, quas pasceret obiecto rete, sed etiam
in Tusculano magna aedificia Luculli. Qu<o>i ego, Cum 9.1
habeam sub oppido Casino flumen, quod per villam
fluat, liquidum et altum marginibus lapideis, latum
pedes quinquaginta septem, et e villa in villam pon-
tibus transeatur, longum pedes dccccl derectum ab 5
insula [ad musaeum], quae est in imo fluvio, ubi con-
fluit altera amnis, ad summum flumen, ubi est mus[a]eum,
circum huius ripas ambulatio sub dio pedes lata denos, 10.1
ab hac [ambulatio] est in agrum versus ornithonis
locus ex duabus partibus dextra et sinistra maceriis
altis conclusus. inter quas locus qui est ornithonis
[patet in latitudinem pedes xlviii] deformatus ad ta- 5
bulae litterariae speciem cum capitulo, forma qua[e]
est quadrata, patet in latitudinem pedes xlviii, in longi-
tudinem pedes lxxii; quaad capitulum rutundum est,
pedes xxvii. ad haec, ita ut in margine quasi infimo 11.1
tabulae descripta sit, ambulatio, ab ornithone †plu-
mula, in qua media sunt caveae, qua introitus [itur]
in aream est. in limine, in lateribus dextra et sinistra
porticus sunt primoribus columnis lapideis, pro mediis 5
ar[ti]busculis humilibus ordinatae, cum a summa macerie
ad epistylum tecta porticus sit rete cannabina et ab
epistylo ad stylobate<n>. hae sunt avibus omnigenus
oppletae, quibus cibus ministratur per retem et aqua
rivolo tenui adfluit. secundum stylobatis interiorem 12.1
partem dextra et sinistra ad summam aream qua-
dratam e medio diversae duae non latae oblongae
sunt piscinae ad porticu[a]s versus. inter eas piscinas
tantummodo accessus semita in tholum, qui est ultra 5
rutundus columnatus, ut est in aede Catuli, si pro
parietibus feceris columnas. extra eas columnas est
silva manu sata grandibus arboribus tecta, ut in-
fima perluceat, tota saepta maceriis altis. intra tholi[s] 13.1
columnas exteriores lapideas et totidem interiores ex
abiete tenues locus est pedes quinque latus. inter
columnas exteriores pro pariete reticuli e nervis sunt,
ut prospici in silva<m> possit et quae ibi sunt <videri> 5
neque avis ea transire. intra interiores columnas pro
pariete rete aviarium est obiectum. inter has <et> ex-
teriores gradatim substructum ut theatridion avium:
mutuli crebri in omnibus columnis inpositi, sedilia
avium. intra retem aves sunt omnigenus, maxime 14.1
cantrices, ut lusciniolae ac merulae, quibus aqua mi-
nistratur per canaliculum, cibus obicitur sub retem.
subter columnarum stylobaten est lapis a falere pedem
et dodrantem alta: ipsum falere ad duo pedes altum 5
a stagno, latum ad quinque, ut in culcitas et colu-
mellas convivae pedibus circumire possint. infimo
intra falere est stagnum cum margine pedali et insula
in medio parva. circum falere et navalia sunt ex-
cavata anatium stabula. in insula est columella, in 15.1
qua intus axis, qui pro mensa sustinet rotam radia-
tam, ita ut ad extremum, ubi orbile solet esse, a<r>-
cuata tabula cavata sit ut tympanum in latitudinem
duo pedes et semipedem, in altitudinem palmum. haec 5
ab uno puero, qui ministrat, ita vertitur, ut omnia
una ponantur et ad bibendum et ad edendum et ad-
moveantur ad omnes convivas. ex suggesto faleris, 16.1
ubi solent esse peripetasmata, prodeunt anates in
stagnum ac nant, e quo rivus pervenit in duas, quas
dixi, piscinas, ac pisciculi ultro ac citro commetant,
cum et aqua calida et frigida ex orbi ligneo mensaque, 5
quam dixi in primis radiis esse, epitoniis versis ad
unum quemque factum sit ut fluat convivam. intrin- 17.1
secus sub tholo stella lucifer interdiu, noctu hesperus,
ita circumeunt ad infimum hemisphaerium ac moventur,
ut indicent, quot sint horae. in eodem hemisphaerio
medio circum cardinem est orbis ventorum octo, ut 5
Athenis in horologio, quod fecit Cyrrestes; ibique
eminens radius a cardine ad orbem ita movetur, ut eum
tangat ventum, qui flet, ut intus scire possis.