Atque ea quidem, de quibus est dictum, superuacua esse tantum- 1.pr.40.1
modo: id uero, quod restat, etiam crudele, uiuorum hominum aluum
atque praecordia incidi, et salutis humanae praesidem artem non solum
pestem alicui, sed hanc etiam atrocissimam inferre; cum praesertim
ex his, quae tanta violentia quaerantur, alia non possint omnino co- 5
gnosci, alia possint etiam sine scelere. Nam colorem, l<e>uorem, molli- 41.1
tiem, duritiem, similiaque omnia non esse talia inciso corpore, qualia
integro fuerint, quia, cum corpor<a> inuiolata sint, haec tamen metu,
dolore, inedia, cruditate, lassitudine, mille aliis mediocribus adfecti-
bus saepe mutentur; multo magis ueri simile esse interiora, quibus 5
maior mollities, lux ipsa noua sit, sub grauissimis uulneribus et ipsa
trucidatione mutari. Neque quicquam esse stultius, quam quale quid- 42.1
que uiuo homine est, tale existimare esse moriente, immo iam mortuo.
Nam uterum quidem, qui minus ad rem pertineat, spirante homine
posse diduci: simul atque uero ferrum ad praecordia accessit et di-
scissum transuersum saeptum est, quod membrana quaedam <est quae> 5
superiores partes ab inferioribus <di>ducit (ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ Graeci uo-
cant), hominem animam protinus amittere: ita mortui demum prae-
cordia et uiscus omne in conspectum latrocinantis medici dari ut<ique>
necesse est tale, quale mortui sit, non quale uiui fuit. Itaque consequi 43.1
medicum, ut hominem crudeliter iugulet, non ut sciat, qualia uiui ui-
scera habeamus. Si quid tamen sit, quod adhuc spirante homine con-
spectu subiciatur, id saepe casum offerre curantibus. Interdum enim
gladiatorem in harena uel militem in acie uel uiatorem a latronibus ex- 5
ceptum sic uulnerari, ut eius interior aliqua pars aperiatur, et in alio
alia; ita sedem, positum, ordinem, figuram, similiaque alia cogno-
scere prudentem medicum, non caedem sed sanitatem molientem, id-
que per misericordiam discere, quod alii dira crudelitate cognorint.
Ob haec ne mortuorum quidem lacerationem necessariam esse (quae 44.1
etsi non crudelis, tamen foeda sit), cum aliter pleraque in mortuis se
habeant; quantum uero in uiuis cognosci potest, ipsa curatio ostendat.