Stomachus lateribus cingitur, atque in his quoque 4.13.1.1
uehementes dolores esse consuerunt. Et initium uel ex frigore uel ex
ictu uel ex nimio cursu uel ex morbo est. Sed interdum <om>ne malum
intra dolorem est isque modo tarde, modo celeriter soluitur: interdum
ad perniciem quoque procedit oriturque acutus morbus, qui pleur<i>- 5
ticus a Graecis nominatur. Huic dolori lateris febris et tussis accedit;
et per hanc excreatur, si tolerabilis morbus est, pituita; si grauis,
sanguis. Interdum etiam sicca tussis est, quae nihil emo<l>itur, idque 2.1
primo uitio grauius, secundo tolerabilius est.—Remedium uero est
magni et recentis doloris sanguis missus: at siue leuior siue uetustior
casus est, uel superuacuum uel serum id auxili est; confugiendumque
ad cucurbitas est, ante summa cute incisa. Recte etiam sinapi ex 5
aceto super pectus inponitur, donec ulcera pusulasque excitet, et tum
medicamentum, quod umorem illuc citet. Praeter haec circumdare 3.1
primum oportet latus abso lanae sulpuratae; deinde, cum paululum
inflammatio se remisit, siccis et calidis fomentis uti. Ab his trans-
itus ad malagmata est. Si uetustior dolor remanet, nouissime resina
inposita discutitur. Vtendum cibis potionibusque calidis, uitandum 5
frigus. Inter haec tamen non alienum e<s>t extremas partes oleo et
sulpure perfricare; si leuata tussis est, leni lectione uti, iamque et
acres cibos et uinum meracius adsumere. Quae ita a medicis prae-
cipiuntur, ut tamen sine his rusticos nostros epota ex aqua herba
trixa<g>o satis adiuuet. Haec in omni lateris dolore communia sunt: 4.1
plus negotii est, si acutus quoque morbus is factus est. In hoc praeter
ea, quae supra posita sunt, haec animaduertenda sunt; ut cibus sit
quam maxime tenuis et lenis, praecipueque sorbitio eaque ex tisana
potissimum, aut ius, in quo porrus cum pullo gallinaceo coctus sit, 5
idque non nisi tertio quoque die detur, si tamen per uires licebit:
potui uero aqua mulsa, in qua hysopum aut ruta decocta sit. Quae 5.1
quibus temporibus danda sint, ex ratione uel adiectae uel leuatae febris
apparebit, sic ut in remissione quam maxima dentur, cum eo tamen,
ut sciamus non esse eius generis tussi aridas fauces committendas:
nam saepe, ubi nihil est, quod excreetur, continuatur et strangulat. Ob 5
quam causam dixi etiam peius id genus esse tussis, quod nihil
quam quod pituitam moueret. Sed hic uinum sorbere, ut supra
praecepimus, morbus ipse non patitur: in uicem eius cremor tisanae
sumendus est. Vt his autem in ipso morbi feruore sustinendus aeger 6.1
est, sic, ubi paululum is se remisit, alimenta pleniora et uini quoque
aliquid dari potest, dum nihil detur, quod aut refrigeret corpus aut
fauces asperet. Si in refectione quoque manserit tussis, intermittere
oportebit uno die, posteroque cum cibo uini paulo plus adsumere. 5
Atque incipiente quoque tussi, tum non erit alienum, ut supra
quoque positum est, uini cyathos sorbere, sed id in hoc genere ualetu-
dinis dulce uel certe lene commodius est. Si malum inueterauit, athle-
tico uictu corpus firmandum est.