A compagine corporis ad VISCERA transeundum est, 4.14.1.1
et inprimis ad pulmonem ueniendum; ex quo uehemens et acutus
morbus oritur, quem peripleumoniac<o>n Graeci uocant. Eius haec con-
dicio est: pulmo totus adficitur; hunc casum eius subsequitur tussis
bilem uel pus trahens, praecordiorum totiusque pectoris grauitas, spi- 5
ritus difficultas, magnae febres, continua uigilia, cibi fastidium, tabes.
Id genus morbi plus periculi quam doloris habet.—Oportet, si satis
ualidae uires sunt, sanguinem mittere; si minores, cucurbitulas sine
ferro praecordiis admouere. Tum si satis ualet, gestando aegrum 2.1
digerere; si parum, intra domum tamen dimouere: potionem autem
hysopi * cum quo ficus arida sit incocta, aut aquam mulsam, in qua
uel hysopum uel ruta decocta sit: frictione uti diutissime in scapulis,
proxime ab his in brachiis et pedibus et cruribus, leuiter contra 5
pulmonem, idque bis cottidie facere. Quod ad cibum uero pertinet,
huic nec salsis opus est neque acribus neque amaris neque aluum
adstringentibus, sed paullo lenioribus. Ergo primis diebus danda est 3.1
sorbitio tisanae uel halicae uel oryzae, cum qua recens adeps cocta
sit: cum hac sorbile ouum, nuclei pinei ex melle, panis uel elota halica
ex aqua mulsa; potui deinde non solum pura aqua sed etiam mulsa
egelida, aut si aestas est, etiam frigida, nisi quid obstat. Haec autem 5
altero quoque die increscente morbo dare satis est. Vbi increment<um>
constitit, quantum res patitur, ab omnibus abstinendum est, praeter-
quam aqua egelida. Si uires desunt, adiuuandae sunt aqua mulsa.
Prosuntque aduersus dolores imposita calida fomenta uel ea, quae
simul et reprimunt et emolliunt. Prodest impositus super pectus sal 4.1
bene contritus cum cerato mixtus, quia leuiter cutem erodit, eoque
impetum materiae, quo pulmo uexatur, euocat. Vtile etiam aliquod
malagma est ex is, quae materiam trahunt. Neque alienum est, dum
premit morbus, clausis fenestris aegrum continere: ubi paullum leuatus 5
est, ter aut quater die fenestris aliquis apertis paruum aerem recipere.
Deinde in refectione pluribus diebus a uino abstinere; gestatione, fric-
tione uti, sorbitionibus; et prioribus cibis adicere ex holeribus porrum,
ex carne ungulas et summa trunculorum, atque pisciculos, sic ut diu
nihil <nisi> molle et lene sumatur. 10