A uisceribus ad INTESTINA ueniendum est, quae sunt
|
4.18.1.1
|
et acutis et longis morbis obnoxia. Primo<que> facienda mentio est
|
|
choler<ae>, quia commune id stomachi atque intestinorum uitium uideri
|
|
potest: nam simul et deiectio et uomitus est, praeterque haec inflatio
|
|
est. Intestina torquentur, bilis supra infraque erumpit, primum aquae
|
5
|
similis, deinde ut in ea recens caro lota esse uideatur, interdum alba,
|
|
nonnumquam nigra uel uaria. Ergo eo nomine morbum hunc cho-
|
|
lera<m> Graeci nominarunt. Praeter ea uero, quae supra conprehensa
|
2.1
|
sunt, saepe etiam crura manusque contrahuntur, urget sitis, anima
|
|
deficit; quibus concurrentibus non mirum est, si subito quis moritur:
|
|
neque tamen ulli morbo minor<e> momento succurritur.—Protinus
|
|
ergo, ubi ista coeperunt, aquae tepidae quam plurimum bibere oportet
|
5
|
et uomere. Vix umquam fi<t> ne uomitus sequatur: sed etiamsi incidit,
|
|
miscuisse tamen nouam materiam corruptae prodest; parsque sanitatis
|
|
est uomitum esse subpressum. Si id incidit, protinus ab omni potione
|
3.1
|
abstinendum est: si uero tormina sunt, oportet frigidis et umidis
|
|
fomentis stomachum fouere, uel si uenter dolet, isdem egelidis, sic ut
|
|
uenter ipse mediocriter calentibus iuuetur. Quod si uehementer et
|
|
uomitus et deiectio et sitis uexant, et adhuc subcruda sunt, quae
|
5
|
uomuntur, nondum uino maturum tempus est: aqua, neque ea ipsa
|
|
frigida, sed potius egelida danda est; admouendumque naribus est
|
|
puleium ex aceto, uel polenta uino adsparsa, uel menta * secundum
|
|
naturam est. <A>t cum discussa cruditas est, tum magis uerendum est,
|
4.1
|
ne anima deficiat. Ergo tum confugiendum est ad uinum. Id esse
|
|
oportet tenue, odoratum, cum aqua frigida mixtum, uel polenta adiecta
|
|
uel infracto pane, quem ipsum quoque adsumere expedit quotiensque
|
|
aliquid aut stomachus aut uenter effudit, totiens per haec uires resti-
|
5
|
tuere. Erasistratus primo tribus uini guttis aut quinis aspergendam
|
|
potionem esse dixit, deinde paulatim merum adiciendum. Is si et ab
|
|
initio uinum dedit et metum cruditatis secutus est, non sine causa
|
|
fecit: si uehementem infirmitatem adiuuari posse tribus guttis puta-
|
|
uit, errauit. At si inanis est homo, et crura eius contrahuntur, inter-
|
5.1
|
ponenda potio apsinthi est. Si extremae partes corporis frigent,
|
|
unguendae sunt calido oleo, cui cerae paulum sit adiectum, calidisque
|
|
fomentis nutriendae. Si ne sub his quidem quies facta est, extrinsecus
|
|
contra uentriculum ipsum cucurbitula admouenda est, aut sinapi super-
|
5
|
inponendum. Vbi is constitit, dormire oportet; postero die utique a
|
|
potione abstinere, die tertio in balneum ire; paulatim se cibo reficere.
|
|
Somno quisquis facile adquiescit * * * itemque lassitudine et frigore.
|
|
Si post suppressam choleram febricula manet, aluum duci necessarium
|
|
est, tum cibis uinoque utendum est.
|
10
|