Sed inter haec quidem proposito metu spes tamen superest: 2.6.1.1
ad ultima uero iam uentum esse testantur nares acutae, conlapsa tem-
pora, oculi concaui, frigidae languidaeque aures et imis partibus le-
uiter <a>uersae, cutis circa frontem dura et intenta: color aut niger aut 2.1
perpallidus, multoque magis, si ita haec sunt, ut neque uigilia prae-
cesserit neque uentris resolutio neque inedia. Ex quibus causis inter-
dum haec spe<cie>s oritur, sed uno die finitur: itaque diutius durans
mortis index est. Si uero in morbo uetere iam triduo talis est, in pro- 3.1
pinquo mors est, magisque, si praeter haec oculi quoque lumen refu-
giunt et inlacrimant, quaeque in iis alba esse debent, rubescunt, at-
que in isdem uenulae pallent, pituitaque in iis innatans nouissime
angulis inhaerescit, alterque ex his minor est, iique aut uehementer 5
subsederunt, aut facti tumidiores sunt, perque somnum palpebrae non
committuntur, sed inter has ex albo oculorum aliquid apparet, neque
id fluens aluus expressit; eaedemque palpebrae pallent, et idem pallor 4.1
labra et nares decolorat; eademque labra et nares oculique et palpebrae
et supercilia aliquaue ex his peruertuntur; isque propter inbecillitatem
iam non audit, aut non uidet. Eadem mors denuntiatur, ubi aegri 5.1
supini cubantis genua contracta sunt; ubi is deorsum ad pedes subinde
delabitur; ubi brachia et crura nudat et inaequaliter dispergit, ne-
que iis calor subest; ubi hiat, ubi adsidue dormit; ubi is, qui mentis
suae non est, neque id facere sanus solet, dentibus stridet; ubi ulcus, 5
quod aut ante aut in ipso morbo natum est, aridum et aut pallidum aut
liuidum factum est. Illa quoque mortis indicia sunt: ungues digiti- 6.1
que pallidi, frigidus spiritus; aut si manibus quis in febre et acuto
morbo uel insania pulmonisue dolore uel capitis in ueste floccos legit
fimbriasue deducit, uel in adiuncto pariete, si qua minuta eminent,
ca<r>pit. Dolores etiam circa coxas et inferiores partes orti, si ad ui- 5
scera transierunt, subitoque desierunt, mortem subesse testantur, ma-
gisque si alia quoque signa accesserunt. Neque is seruari potest, qui 7.1
sine ullo tumore febricitans subito strangulatur, aut deuorare saliuam
suam non potest; cuiue in eodem febris corporisque habitu ceruix con-
uertitur sic, ut deuorare aeque nihil possit; aut cui simul et continua
febris et ultima corporis infirmitas est; aut cui febre non quiescente 5
exterior pars friget, interior sic calet, ut etiam sitim faciat; aut qui
febre <aeque> non quiescente simul et delirio et spirandi difficultate
uexatur; aut qui epoto ueratro exceptus distentione neruorum est;
aut qui ebrius ommutuit: is enim [febre adiecta] neruorum disten- 8.1
tione consumitur, nisi aut febris accessit, aut eo tempore, quo ebrie-
tas solui debet, loqui coepit. Mulier quoque grauida acuto morbo fa-
cile consumitur; et is, cui somnus dolorem auget; et cui protinus in
recenti morbo bilis atra uel infra uel supra se ostendit; cuiue alteru- 5
tr<o> modo se prompsit, cum iam longo morbo corpus eius esset extenua-
tum et adfectum. Sputum etiam biliosum et purulentum, siue sepa- 9.1
ratim ista siue mixta proueniunt, interitus periculum ostendunt. Ac
si circa septimum diem tale esse coepit, in proximum est, ut is circa
quartum decimum diem decedat, nisi alia signa mitiora peioraue ac-
cesserint; quae quo leuiora grauioraue subsecuta sunt, eo uel seriorem 5
mortem uel maturiorem denuntiant. Frigidus quoque sudor in acuta 10.1
febre pestifer est, atque in omni morbo uomitus, qui uarius et mul-
torum colorum est, praecipueque si malus in hoc odor est. Ac san-
guinem quoque in febre uomuisse pestiferum est. Vrina uero rubra et 11.1
tenuis in magna cruditate esse consueuit, et saepe, antequam spatio
maturescat, hominem rapit: itaque si talis diutius permanet, peri-
culum mortis ostendit. Pessima tamen est praecipueque mortifera ni-
gra, crassa, mali odoris; atque in uiris quidem et mulieribus talis 5
deterrima est: in pueris uero quae tenuis et diluta est. Aluus quo- 12.1
que uaria pestifera est, quae strigmentum, sanguinem, bilem, uiride
aliquid, modo diuersis temporibus, modo simul, et in mixtura qua-
dam, discreta tamen repraesentat. Sed haec quidem potest paulo
diutius trahere: in praecipiti uero iam esse denuntiat, quae li[q]uida 5
eademque uel nigra uel pallida uel pinguis est, utique si magna foedi-
tas odoris accessit.