Quemadmodum uernacula noua examina obseruentur et in aluos condantur
  Semper quidem custos sedule circumire debet aluaria; neque 9.9.1.1
enim ullum tempus est quo non curam desiderent. sed eam
postulant diligentiorem cum uernant et exundant nouis fe-
tibus, qui nisi curatoris obsidio protinus excepti sunt diffu-
giunt. quippe talis est apium natura ut pariter quaeque plebs 5
generetur cum regibus; qui ubi euolandi uires adepti sunt, con-
sortia dedignantur uetustiorum, multoque magis imperia,
quippe cum rationabili gener<i> mortalium, tum magis egentibus
consilii mutis animalibus nulla sit regni societas. itaque noui 2.1
duces procedunt cum sua iuuentute, quae uno aut altero die in
ipso domicilii uestibulo glomerata consistens, egressu suo
propriae desiderium sedis ostendit, eaque tamquam patria
contenta est, si procurator protinus adsignetur. sin autem defuit 5
custos, uelut iniuria repulsa peregrinam regionem petit. quod 3.1
ne fiat, boni curatoris est uernis temporibus obseruare aluos in
octauam fere diei, post quam horam non temere se noua prori-
piunt agmina, eorumque egressus diligenter custodiat. nam
quaedam solent, cum subito euaserunt, sine cunctatione se 5
proripere. poterit exploratam fugam praesciscere uespertinis 4.1
temporibus aurem singulis alueis admouendo. siquidem fere
ante triduum quam eruptionem facturae sunt, uelut militaria
signa mouentium tumultus ac murmur exoritur, ex quo, ut
uerissime dicit Vergilius, 5
    corda licet uulgi praesciscere, namque morantis
    Martius ille aeris rauci canor inuocat, et uox
    auditur fractos sonitus imitata tubarum.
  Itaque maxime obseruari debent quae istud faciunt, ut siue 5.1
ad pugnam eruperint (nam inter se tamquam ciuilibus bellis et
cum alteris quasi cum exteris gentibus proeliantur), siue fugae
causa se proripuerint, praesto sit ad utrumque casum paratus
custos. pugna quidem uel unius inter se dissidentis uel duorum 6.1
examinum discordantium facile conpescitur; nam, ut idem ait,
    pulueris exigui iactu conpressa quiescit,
aut aqua mulsea passoue et alio quo liquore simplici respersa,
uidelicet familiari dulcedine saeuientium iras mitigante. nam 5
eadem mire etiam dissidentis reges conciliant. sunt enim saepe
plures unius populi duces, et quasi procerum seditione plebs in
partis diducitur, quod frequenter fieri prohibendum est, quoniam
intestino bello totae gentes consumuntur. itaque si constat 7.1
principibus gratia, maneat pax incruenta. sin autem saepius
acie dimicantis notaueris, duces seditionum interficere curabis;
dimicantium uero proelia praedictis remediis sedantur.
  Ac deinde cum agmen glomeratum in proximo frondentis ar- 5
busculae ramo consederit, animaduertito an totum examen in
speciem unius uuae dependeat. idque signum erit aut unum
regem inesse aut certe plures bona fide reconciliatos, paterisque 8.1
dum in suum reuolet domicilium. sin autem duobus aut etiam
conpluribus uelut uberibus ductum fuerit examen, ne dubitaueris
et pluris proceres et adhuc iratos esse, atque in his partibus
quibus maxime uideris apes glomerari requirere duces debebis. 5
itaque suco praedictarum herbarum, id est melisphylli uel
apiastri, manu inlita, ne ad tactum diffugiant, leuiter inseres
digitos, et diductas apes scrutaberis, donec auctorem pugnae
reperias.
  Sunt autem hi reges maiores paulo et oblongi magis quam 10.1.1
ceterae apes, rectioribus cruribus, sed minus amplis pinnis,
pulchri coloris et nitidi, leuesque ac sine pilo, sine spiculo, nisi
quis forte pleniorem quasi capillum quem in uentre gerunt
aculeum putat, quo et ipso tamen ad nocendum non utuntur. 5
quidam etiam infusci atque hirsuti reperiuntur, quorum pro
habitu damnabis ingenium.
    nam duo sunt regum facies, duo corpora plebis. 2.1
    alter erit maculis auro squalentibus ardens
    et rutilis clarus squamis insignis et ore.
atque hinc maxime probatur qui est melior, nam deterior,
sordido sputo similis, tam foedus est quam 5
      puluere ab alto
    cum uenit et sicco terram spuit ore uiator,
et, ut idem ait,
    desidia latamque trahens inglorius aluum.
omnes igitur duces notae deterioris 10
    dede neci, melior uacua sine regnet in aula.
qui tamen et ipse spoliandus est alis, ubi saepius cum examine 3.1
suo conatur eruptione facta profugere. nam uelut quadam
compede retinebimus erronem ducem detractis alis, qui fugae
destitutus praesidio finem regni non audet excedere, propter
quod ne ditionis quidem suae populo permittit longius euagari. 5
  Sed nonnumquam idem necandus est, cum uetus aluare 11.1.1
numero apium destituitur, atque infrequentia eius ali<o> quo
examine replenda est. itaque cum primo uere in eo uase nata
est pullities, nouus rex eligitur, ut multitudo sine discordia cum
parentibus suis conuersetur. quod si nullam progeniem tulerint 5
faui, duas uel tres aluorum plebes in unam contribuere licebit,
sed prius respersas dulci liquore, tum demum includere, et
posito cibo, dum conuersari consuescant, exiguis spiramentis
relictis, triduo fere clausas habere.