Emensis tot terras in spem victoriae,
|
4.14.1.1
|
de qua dimicandum foret, hoc unum superesse
|
|
discrimen. Granicum hic amnem Ciliciaeque
|
|
montes et Syriam Aegyptumque praetereunti-
|
|
bus raptas, ingentia spei gloriaeque incitamenta,
|
5
|
referebat.
|
|
Reprehensos ex fuga Persas pugna-
|
2.1
|
turos, quia fugere non possent. Tertium iam
|
|
diem metu exangues armis suis oneratos in eo-
|
|
dem vestigio haerere. Nullum desperationis il-
|
|
lorum maius indicium esse, quam quod urbes,
|
5
|
quod agros suos urerent, quicquid non corrupis-
|
|
sent, hostium esse confessi.
|
|
Nomina modo
|
3.1
|
vana gentium ignotarum ne extimescerent: ne-
|
|
que enim ad belli discrimen pertinere, qui ab iis
|
|
Scythae quive Cadusii appellarentur. Ob id ip-
|
|
sum, quod ignoti essent, ignobiles esse:
|
5
|
num-
|
4.1
|
quam ignorari viros fortes, at imbelles ex late-
|
|
bris suis erutos nihil praeter nomina adferre.
|
|
Macedonas virtute adsecutos, ne quis toto orbe
|
|
locus esset, qui tales viros ignoraret.
|
5
|
Intueren-
|
5.1
|
tur barbarorum inconditum agmen: alium nihil
|
|
praeter iaculum habere, alium funda saxa libra-
|
|
re, paucis iusta arma esse. Itaque illinc plures
|
|
stare, hinc plures dimicaturos.
|
5
|
Nec postulare
|
6.1
|
se, ut fortiter capesserent proelium, ni ipse ce-
|
|
teris fortitudinis fuisset exemplum: se ante pri-
|
|
ma signa dimicaturum. Spondere pro se tot
|
|
cicatrices, totidem corporis decora; scire ipsos
|
5
|
unum paene se praedae communis exortem in
|
|
illis colendis ornandisque usurpare victoriae
|
|
praemia.
|
|
Haec se fortibus viris dicere. Si qui
|
7.1
|
dissimiles eorum essent, illa fuisse dicturum:
|
|
pervenisse eo, unde fugere non possent. Tot ter-
|
|
rarum spatia emensis, tot amnibus montibusque
|
|
post tergum obiectis iter in patriam et penates
|
5
|
manu esse faciendum. Sic duces, sic proximi
|
|
militum instincti sunt.
|
|
Dareus in laevo cornu erat, magno suorum
|
8.1
|
agmine, delectis equitum peditumque stipa-
|
|
tus, contempseratque paucitatem hostis vanam
|
|
aciem esse extentis cornibus ratus.
|
|
Ceterum,
|
9.1
|
sicut curru eminebat, dextra laevaque ad cir-
|
|
cumstantia agmina oculos manusque circum-
|
|
ferens "Terrarum," inquit "quas Oceanus hinc
|
|
adluit, illinc claudit Hellespontus, paulo ante
|
5
|
domini, iam non de gloria, sed de salute et, quod
|
|
saluti praeponitis, libertate pugnandum est.
|
|
Hic dies imperium, quo nulla amplius vidit
|
10.1
|
aetas, aut constituet aut finiet. Apud Granicum
|
|
minima virium parte cum hoste certavimus, in
|
|
Cilicia victos Syria poterat excipere, magna
|
|
munimenta regni Tigris atque Euphrates erant.
|
5
|
Ventum est eo, unde pulsis ne fugae quidem
|
11.1
|
locus est. Omnia tam diutino bello exhausta
|
|
post tergum sunt: non incolas suos urbes, non
|
|
cultores habent terrae. Coniuges quoque et libe-
|
|
ri sequuntur hanc aciem, parata hostibus prae-
|
5
|
da, nisi pro carissimis pignoribus corpora op-
|
|
ponimus.
|
|
Quod mearum fuit partium, exer-
|
12.1
|
citum, quem paene immensa planities vix cape-
|
|
ret, comparavi; equos, arma distribui; comme-
|
|
atus ne tantae multitudini deessent, providi;
|
|
locum, in quo acies explicari posset, elegi.
|
5
|
Ce-
|
13.1
|
tera in vestra potestate sunt: audete modo vin-
|
|
cere famamque, infirmissimum adversus fortes
|
|
viros telum, contemnite. Temeritas est, quam
|
|
adhuc pro virtute timuistis; quae ubi primum
|
5
|
impetum effudit, velut quaedam animalia emis-
|
|
so aculeo, torpet.
|
|
Hi vero campi deprehen-
|
14.1
|
dere paucitatem, quam Ciliciae montes abscon-
|
|
derant. Videtis ordines raros, cornua extenta,
|
|
mediam aciem vanam <et> exhaustam; nam ul-
|
|
timi, quos locavit aversos, terga iam praebent.
|
5
|
Obteri, mehercule, equorum ungulis possunt,
|
|
etiam si nihil praeter falcatos currus emisero.
|
|
Et bello vicerimus, si vincimus proelio; nam
|
15.1
|
ne illis quidem ad fugam locus est: hinc Euphra-
|
|
tes, illinc Tigris prohibet inclusos.
|
|
Et quae
|
16.1
|
antea pro illis erant, in contrarium versa sunt.
|
|
Nostrum mobile et expeditum agmen est, illud
|
|
praeda grave. Implicatos ergo spoliis nostris
|
|
trucidabimus, eademque res et causa erit victo-
|
5
|
riae et fructus.
|
|
Quodsi quem e vobis nomen
|
17.1
|
gentis movet, cogitet Macedonum illic arma
|
|
esse, non corpora. Multum enim sanguinem in-
|
|
vicem hausimus, et semper gravior in paucitate
|
|
iactura est.
|
5
|
Nam Alexander, quantuscumque
|
18.1
|
ignavis et timidis videri potest, unum animal
|
|
est et, si quid mihi creditis, temerarium et vae-
|
|
cors, adhuc nostro pavore quam sua virtute feli-
|
|
cius.
|
5
|
Nihil autem potest esse diuturnum, cui
|
19.1
|
non subest ratio. Licet felicitas adspirare videa-
|
|
tur, tamen ad ultimum temeritati non suffi-
|
|
cit. Praeterea breves et mutabiles vices rerum
|
|
sunt, et fortuna numquam simpliciter indulget.
|
5
|
Forsitan ita dii fata ordinaverint, ut Per-
|
20.1
|
sarum imperium, quod secundo cursu per
|
|
CCXXX annos ad summum fastigium evexe-
|
|
rant, magno motu concuterent magis quam ad-
|
|
fligerent admonerentque nos fragilitatis huma-
|
5
|
nae, cuius nimia in prosperis rebus oblivio est.
|
|
Modo Graecis ultro bellum inferebamus, nunc
|
21.1
|
in sedibus nostris propulsamus inlatum: iacta-
|
|
mur invicem varietate fortunae. Videlicet im-
|
|
perium, quia mutuo adfectamus, una gens non
|
|
capit.
|
5
|
Ceterum, etiamsi spes non subesset, ne-
|
22.1
|
cessitas tamen stimulare deberet. Ad extrema
|
|
perventum est. Matrem meam, duas filias,
|
|
Ochum in spem huius imperii genitum, prin-
|
|
cipes, illam subolem regiae stirpis, duces vestros
|
5
|
reorum instar vinctos habet: nisi quid in vobis
|
|
opis est, ego maiore mei parte captivus sum.
|
|
Eripite viscera mea ex vinculis, restituite mihi
|
|
pignora, pro quibus ipsi mori non recusatis,
|
|
parentem, liberos; nam coniugem in illo carcere
|
10
|
amisi.
|
|
Credite nunc omnes hos tendere ad vos
|
23.1
|
manus, implorare patrios deos, opem vestram,
|
|
misericordiam, fidem exposcere, ut compedi-
|
|
bus, ut servitute, ut precario victu ipsos libere-
|
|
tis. An creditis aequo animo iis servire, quorum
|
5
|
reges esse fastidiunt?
|
|
Video admoveri hostium
|
24.1
|
aciem, sed quo propius discrimen accedo, hoc
|
|
minus iis, quae dixi, possum esse contentus. Per
|
|
ego vos deos patrios aeternumque ignem, qui
|
|
praefertur altaribus, fulgoremque solis intra fi-
|
5
|
nes regni mei orientis, per aeternam memoriam
|
|
Cyri, qui ademptum Medis Lydisque imperium
|
|
primus in Persidem intulit, vindicate ab ultimo
|
|
dedecore nomen gentemque Persarum.
|
|
Ite ala-
|
25.1
|
cres et spiritus pleni, ut, quam gloriam accepis-
|
|
tis a maioribus vestris, posteris relinquatis. In
|
|
dextris vestris iam libertatem, opem, spem fu-
|
|
turi temporis geritis. Effugit mortem, quisquis
|
5
|
contempserit: timidissimum quemque consequi-
|
|
tur.
|
|
Ipse non patrio more solum, sed etiam, ut
|
26.1
|
conspici possim, curru vehor nec recuso, quo
|
|
minus imitemini me, sive fortitudinis exemplum
|
|
sive ignaviae fuero."
|
|