Mitigato animo eius rex quartis castris 5.3.1.1
pervenit ad Tigrim fluvium; Pasitigrim incolae
vocant. Oritur in montibus Uxiorum, et per L
stadia silvestribus ripis praeceps inter saxa de-
volvitur. 5
Accipiunt deinde eum campi, quos 2.1
clementiore alveo praeterit, iam navium pa-
tiens. DC sunt stadia mollioris soli, per quod
leni tractu aquarum Persico mari se insinuat.
Amne superato cum VIIII milibus peditum et 3.1
Agrianis sagittariisque <et> Graeorum mercenna-
riorum tribus milibus, additis mille Thracum,
in regionem Uxiorum pervenit. Finitima Susis
est et in primam Persidem excurrit artum inter 5
se et Susianos aditum relinquens.
Medates erat 4.1
regionis praefectus, haud sane temporum ho-
mo: quippe ultima pro fide experiri decreverat.
Sed periti locorum Alexandrum docent occul- 5.1
tum iter esse per calles et aversum ab urbe: si
paucos misisset leviter armatos, super capita
hostium evasuros.
Cum consilium placuisset, 6.1
idem itinerum fuerunt duces. M et D mercede
conducti et Agriani fere M Tauroni praefecto
dati ac post solis occasum iter ingredi iussi.
Ipse tertia vigilia castris motis circa lucis or- 7.1
tum superat angustias caesaque materia crati-
bus et pluteis faciundis, ut, qui turres admove-
rent, extra teli iactum essent, urbem obsidere
coepit. 5
Praerupta erant omnia saxis et cotibus 8.1
impedita. Multis ergo vulneribus depulsi, ut
quibus non cum hoste solum sed etiam cum loco
dimicandum esset, subibant tamen,
quia rex 9.1
inter primos constiterat interrogans, tot urbium
victores an erubescerent haerere in obsidione
castelli exigui et ignobilis, simul admonens * * *
inter haec eminus petebatur; quem testudine 5
obiecta milites—ut decederet, perpellere ne-
quierant—tuebantur.
Tandem Tauron super 10.1
arcem urbis se cum suo agmine ostendit; ad
cuius conspectum et hostium animi labare et
Macedones acrius proelium inire coeperunt.
Anceps oppidanos malum urgebat, nec sisti 11.1
vis hostium poterat. Paucis ad moriendum, plu-
ribus ad fugam animus fuit, magna pars in
arcem concessit. Inde XXX oratoribus missis
ad deprecandum triste responsum a rege reddi- 5
tur non esse veniae locum.
Itaque supplicio- 12.1
rum quoque metu perculsi ad Sisigambim, Da-
rei matrem, occulto itinere ignotoque hostibus
mittunt, qui peterent, ut ipsa regem mitigaret,
haud ignari parentis eam loco diligi colique. Et 5
Medates sororis eius filiam secum matrimonio
iunxerat, Dareum propinqua cognatione con-
tingens.
Diu Sisigambis supplicum precibus 13.1
repugnavit abnuens deprecationem pro illis
[non] convenire fortunae, in qua esset, adicit-
que metuere sese, ne victoris indulgentiam fati-
garet, saepiusque cogitare captivam esse se quam 5
reginam fuisse.
Ad ultimum victa litteris Alex- 14.1
andrum ita deprecata est, ut ipsum excusaret,
quod deprecaretur: petere se, ut illis quoque, si
minus, sibi ignosceret; pro necessario ac propin-
quo suo, iam non hoste, sed supplice, tantum 5
vitam precari.
Moderationem clementiamque 15.1
regis, quae tunc fuit, vel una haec res possit
ostendere: non Medati modo ignovit, sed omnes
et deditos et captivos [et] libertate atque immu-
nitate donavit, urbem reliquit intactam, agros 5
sine tributo colere permisit. A victore Dareo
plura mater non impetrasset.
  Uxiorum dein gentem subactam Susiano- 16.1
rum satrapae contribuit divisisque cum Parme-
nione copiis illum campestri itinere procedere
iubet, ipse cum expedito agmine iugum mon-
tium cepit, quorum perpetuum dorsum in Per- 5
sidem excurrit.
Omni hac regione vastata ter- 17.1
tio die Persidem, quinto angustias, quas illi
Susidas pylas vocant, intrat. Ariobarzanes has
cum XXV milibus peditum occupaverat, rupes
praeruptas et undique abscisas, in quarum cacu- 5
minibus extra teli iactum barbari stabant de
industria quieti et paventibus similes, donec in
artissimas fauces penetraret agmen.
Quod ubi 18.1
contemptu sui pergere vident, tum vero ingentis
magnitudinis saxa per montium prona devol-
vunt, quae incussa saepius subiacentibus petris
maiore vi incidebant nec singulos modo sed ag- 5
mina proterebant.
Fundis quoque excussi lapi- 19.1
des et sagittae undique ingerebantur. Nec id
miserrimum fortibus viris erat, sed quod inulti,
quod ferarum ritu veluti in fovea deprehensi
caederentur. 5
Ira igitur in rabiem versa emi- 20.1
nentia saxa complexi, ut ad hostem perveni-
rent, alius alium levantes conabantur ascen-
dere: ea ipsa multorum simul manibus convolsa
in eos, qui commoverant, reccidebant. 5
Nec 21.1
stare ergo poterant nec niti, ne testudine qui-
dem protegi, cum tantae molis onera propelle-
rent barbari. Regem non dolor modo sed etiam
pudor temere in illas angustias coniecti exer- 5
citus angebat.
Invictus ante eam diem fuerat 22.1
nihil frustra ausus: impune Ciliciae fauces in-
traverat, mare quoque novum in Pamphyliam
iter aperuerat; tunc haesitabat deprehensa feli-
citas, 5
nec aliud remedium erat quam reverti, 23.1
qua venerat. Itaque signo receptui dato den-
satis ordinibus scutisque super capita consertis
retro evadere ex angustiis iubet. XXX fuere
stadia, quae remensi sunt. 5