Haec dicente Dareo praesentis periculi
|
5.9.1.1
|
species omnium simul corda animosque horrore
|
|
perstrinxerat, nec aut consilium suppetebat aut
|
|
vox, cum Artabazus, vetustissimus amicorum,
|
|
quem hospitem fuisse Philippi supra diximus,
|
5
|
"Nos vero" inquit "pretiosissimam vestem
|
|
induti armisque, quanto maximo cultu possu-
|
|
mus, adornati regem in aciem sequemur, ea qui-
|
|
dem mente, ut victoriam speremus, mortem non
|
|
recusemus."
|
10
|
Adsensu excepere ceteri hanc vo-
|
2.1
|
cem, sed Nabarzanes, qui in eodem consilio
|
|
erat, cum Besso inauditi antea facinoris socie-
|
|
tate inita regem suum per milites, quibus ambo
|
|
praeerant, comprehendere et vincire decreve-
|
5
|
rant, ea mente, ut, si Alexander ipsos insecutus
|
|
foret, tradito rege vivo inirent gratiam victoris,
|
|
magno profecto cepisse Dareum aestimaturi,
|
|
sin autem eum effugere potuissent, interfecto
|
|
Dareo regnum ipsi occuparent bellumque reno-
|
10
|
varent.
|
|
Hoc parricidium cum diu volutassent,
|
3.1
|
Nabarzanes aditum nefariae spei praeparans
|
|
"Scio me" inquit "sententiam esse dicturum
|
|
prima specie haudquaquam auribus tuis gra-
|
|
tam; sed medici quoque graviores morbos aspe-
|
5
|
ris remediis curant, et gubernator, ubi naufra-
|
|
gium timet, iactura, quicquid servari potest,
|
|
redimit.
|
|
Ego tamen, non ut damnum quidem
|
4.1
|
facias, suadeo, sed ut te ac regnum tuum salu-
|
|
bri ratione conserves. Dis adversis bellum inî-
|
|
mus, et pertinax fortuna Persas urgere non desi-
|
|
nit: novis initiis et ominibus opus est. Auspi-
|
5
|
cium et imperium interim alii trade, qui tam
|
|
diu rex appelletur, donec Asia decedat hostis,
|
|
victor deinde regnum tibi reddat.
|
|
Hoc autem
|
5.1
|
brevi futurum ratio promittit: Bactra intacta
|
|
sunt, Indi et Sacae in tua potestate; tot popu-
|
|
los, tot exercitus, tot equitum peditumque mi-
|
|
lia, ad <res> renovandas vires paratas, habes, ut
|
5
|
maior belli moles supersit quam exhausta sit.
|
|
Quid ruimus beluarum ritu in perniciem non
|
6.1
|
necessariam? Fortium virorum est magis mor-
|
|
tem contemnere quam odisse vitam.
|
|
Saepe tae-
|
7.1
|
dio laboris ad vilitatem sui compelluntur igna-
|
|
vi; at nihil virtus inexpertum omittit. Itaque
|
|
ultimum omnium mors est, ad quam non pigre
|
|
ire satis est.
|
5
|
Proinde si Bactra, quod tutissi-
|
8.1
|
mum receptaculum est, petimus, praefectum
|
|
regionis eius Bessum regem <constituamus> tem-
|
|
poris gratia; <rebus> compositis iusto regi tibi
|
|
fiducia<rium> restituet imperium."
|
5
|
Haud mirum est Dareum non temperasse
|
9.1
|
animo, quamquam, tam impiae voci quantum
|
|
nefas <sub>esset, latebat. Itaque "Pessimum" in-
|
|
quit "mancipium, repperisti exoptatum tibi
|
|
tempus, quo parricidium aperires?" strictoque
|
5
|
acinace interfecturus eum videbatur,
|
|
ni pro-
|
10.1
|
pere Bessus Bactrianique, <quasi> deprecarentur,
|
|
tristium specie, ceterum, si perseveraret, vinctu-
|
|
ri circumstetissent.
|
|
Nabarzanes interim elap-
|
11.1
|
sus, mox et Bessus consecutus: copias, quibus
|
|
praeerant, a cetero exercitu secedere iubent se-
|
|
cretum inituri consilium.
|
|
Artabazus conve-
|
12.1
|
nientem praesenti fortunae sententiam orsus
|
|
mitigare Dareum temporum identidem admo-
|
|
nens coepit: ferret aequo animo qualiumcum-
|
|
que, suorum tamen vel stultitiam vel errorem.
|
5
|
Instare [tamen] Alexandrum, gravem, etiamsi
|
|
omnes praesto essent: quid futurum, si per-
|
|
secuti fugam ipsius alienentur?
|
|
Aegre rex
|
13.1
|
paruit Artabazo et, quamquam movere castra
|
|
statuerat, turbatis tamen omnium animis eodem
|
|
in loco substitit. Sed attonitus maestitia simul
|
|
et desperatione tabernaculo se inclusit.
|
5
|
Ergo
|
14.1
|
in castris, quae nullius regebantur imperio, varii
|
|
animorum motus erant, nec in commune ut ante
|
|
consulebatur.
|
|
Dux Graecorum militum Pa-
|
15.1
|
tron arma capere suos iubet paratosque esse ad
|
|
exequendum imperium.
|
|
Persae secesserant:
|
16.1
|
Bessus cum Bactrianis erat temptabatque Per-
|
|
sas abducere, Bactra et intactae regionis opu-
|
|
lenta simulque, quae manentibus instarent peri-
|
|
cula, ostentans. Persarum omnium eadem fere
|
5
|
fuit vox, nefas esse deseri regem.
|
|
Inter haec
|
17.1
|
Artabazus omnibus imperatoriis fungebatur of-
|
|
ficiis: ille Persarum tabernacula circumire, hor-
|
|
tari, monere nunc singulos nunc universos non
|
|
ante destitit, quam satis constaret imperata
|
5
|
facturos. Idem aegre a Dareo impetravit, ut
|
|
cibum caperet animumque rebus adverteret.
|
|