Alexander audito Dareum movisse ab 5.13.1.1
Ecbatanis, omisso itinere, quod petebat, in Me-
diam, fugientem insequi pergit strenue.
Tabas 2.1
—oppidum est in Paraetacene ultima—per-
venit: ibi transfugae nuntiant praecipitem fuga
Bactra petere Dareum.
Certiora deinde cog- 3.1
noscit ex Bagistane Babylonio: <non> equidem
vinctum regem, sed in periculo esse aut mortis
aut vinculorum adfirmabat.
Rex ducibus con- 4.1
vocatis "Maximum" inquit "opus, sed labor
brevissimus superest. Dareus haud procul de-
stitutus a suis aut oppressus. In illo corpore po-
sita est nostra victoria, et tanta res celeritatis 5
est praemium."
Omnes pariter conclamant 5.1
paratos ipsos sequi: nec labori nec periculo par-
ceret. Igitur raptim agmen cursus magis quam
itineris modo ducit, ne nocturna quidem quiete
diurnum laborem relaxante. 5
Itaque D stadia 6.1
processit, perventumque erat in vicum, in quo
Dareum Bessus comprehenderat.
Ibi Melon, 7.1
Darei interpres, excipitur: corpore aeger non
potuerat agmen adsequi et deprehensus celeri-
tate regis transfugam se esse simulabat. Ex hoc
acta cognoscit. 5
Sed fatigatis necessaria quies 8.1
erat. Itaque delectis equitum VI milibus CCC,
quos dimachas appellabant, adiungit. Dorso hi
graviora arma portabant, ceterum equis vehe-
bantur; cum res locusque posceret, pedestris 5
acies erat.
  Haec agentem Alexandrum adeunt Orsilos 9.1
et Mithracenes: Bessi parricidium exosi trans-
fugerant nuntiabantque stadia D abesse Persas,
ipsos brevius iter monstraturos.
Gratus regi 10.1
adventus transfugarum fuit. Itaque prima ves-
pera ducibus isdem cum expedita equitum manu
monstratam viam ingreditur phalange, quan-
tum festinare posset, sequi iussa. Ipse quadrato 5
agmine incedens ita cursum regebat, ut primi
coniungi ultimis possent.
CCC stadia proces- 11.1
serant, cum occurrit Brochubelus, Mazaei filius,
Syriae quondam praetor. Is quoque transfuga
nuntiabat Bessum haud amplius quam CC sta-
dia abesse; exercitum, utpote <qui nihil> praeca- 5
veret, incompositum inordinatumque proce-
dere. Hyrcaniam videri petituros. Si festinaret
sequi palantes, superventurum. Dareum adhuc
vivere.
Strenuo alioqui cupiditatem conse- 12.1
quendi transfuga iniecerat. Itaque calcaribus
subditis effuso cursu eunt. Iamque fremitus
hostium iter ingredientium exaudiebatur, sed
prospectum ademerat pulveris nubes. Paulisper 5
ergo inhibuit cursum, donec consideret pulvis.
Iamque conspecti a barbaris erant et abeun- 13.1
tium agmen conspexerant nequaquam futuri pa-
res, si Besso tantum animi fuisset ad proelium,
quantum ad parricidium fuerat. Namque et nu-
mero barbari praestabant et robore; ad hoc re- 5
fecti cum fatigatis certamen inituri erant.
Sed 14.1
nomen Alexandri et fama, maximum in bello
utique momentum, pavidos in fugam avertit.
Bessus vero et ceteri facinoris eius participes 15.1
vehiculum Darei adsecuti coeperunt hortari
eum, conscenderet equum et se hosti fuga eri-
peret.
Ille deos ultores adesse testatur et Alex- 16.1
andri fidem implorans negat se parricidas velle
comitari. Tum vero ira quoque accensi tela coi-
ciunt in regem multisque confossum vulneribus
relinquunt. 5
Iumenta quoque, ne longius prose- 17.1
qui possent, convulnerant duobus servis, qui
regem comitabantur, occisis.
Hoc edito faci- 18.1
nore, ut vestigia fugae spargerent, Nabarzanes
Hyrcaniam, Bessus Bactra paucis equitum co-
mitantibus petebant. Barbari ducibus destituti,
qua quemque aut spes ducebat aut pavor, dissi- 5
pabantur; D tantum equites congregaverant se
incerti adhuc, resistere melius esset an fugere.
Alexander hostium trepidatione comperta Ni- 19.1
canorem cum equitum parte ad inhibendam
fugam emittit, ipse cum ceteris sequitur. Tria
ferme milia resistentia occisa sunt, reliquum
agmen pecudum more intactum agebatur iuben- 5
te rege, ut caedibus abstineretur.
Nemo cap- 20.1
tivorum erat, qui monstrare Darei vehiculum
posset: singula, ut quaeque prenderent, scruta-
bantur, nec tamen ullum vestigium fugae regis
extabat. 5
Festinantem Alexandrum vix III mi- 21.1
lia equitum persecuta sunt. At in eos, qui len-
tius sequebantur, incidebant universa fugien-
tium agmina.
Vix credibile dictu, plures cap- 22.1
tivi quam qui caperent erant: adeo omnem
sensum territis fortuna penitus excusserat, ut
nec hostium paucitatem nec multitudinem suam
satis cernerent. 5
  Interim iumenta, quae Dareum vehebant, 23.1
nullo regente decesserant militari via et errore
delata per quattuor stadia in quadam valle con-
stiterant aestu simulque vulneribus fatigata.
Haud procul erat fons, ad quem monstratum 24.1
a peritis Polystratus Macedo siti maceratus
accessit, ac dum galea haustam aquam sorbet,
tela iumentorum deficientium corporibus infixa
conspexit. 5
Miratusque confossa potius quam 25.1
abacta esse, semivivi hominis * * *