| "Magnitudinem rerum, quas gessimus, | 6.3.1.1 |
| milites, intuentibus vobis minime mirum est et | |
| desiderium quietis et satietatem gloriae occur- | |
| rere. | |
| Ut omittam Illyrios, Triballos, Boeotiam, | 2.1 |
| Thraciam, Spartam, Achaeos, Peloponnesum, | |
| quorum alia ductu meo alia imperio auspicio- | |
| que perdomui, | |
| ecce orsi bellum ab Hellesponto | 3.1 |
| Ionas, Aeolidem servitio barbariae impotentis | |
| exemimus, Cariam, Lydiam, Cappadociam, | |
| Phrygiam, Paphlagoniam, Pamphyliam, Pisi- | |
| das, Ciliciam, Syriam, Phoenicen, Armeniam, | 5 |
| Persidem, Medos, Parthienen habemus in potes- | |
| tate. | |
| Plures provincias complexus sum, quam | 4.1 |
| alii urbes ceperunt, et nescio an enumeranti | |
| mihi quaedam ipsa rerum multitudo subduxe- | |
| rit. | |
| Itaque si crederem satis certam esse posses- | 5.1 |
| sionem terrarum, quas tanta velocitate domui- | |
| mus, ego vero, milites, ad penates meos, ad | |
| parentem sororesque et ceteros cives vel reti- | |
| nentibus vobis erumperem, ut ibi potissimum | 5 |
| parta vobiscum laude et gloria fruerer, ubi nos | |
| uberrima victoriae praemia expectant, liberum, | |
| coniugum parentumque laetitia, pax, quies, re- | |
| rum per virtutem partarum secura possessio. | |
| Sed in novo et—si verum fateri volumus—pre- | 6.1 |
| cario imperio adhuc iugum eius rigida cervice | |
| subeuntibus barbaris tempore, milites, opus est, | |
| dum mitioribus ingeniis imbuuntur et efferatos | |
| melior consuetudo permulcet. | 5 |
| Fruges quoque | 7.1 |
| maturitatem stato tempore expectant: adeo | |
| etiam illa sensus omnis expertia tamen sua lege | |
| mitescunt. | |
| Quid? creditis tot gentes alterius | 8.1 |
| imperio ac nomine adsuetas, non sacris, <non> | |
| moribus, non commercio linguae nobiscum co- | |
| haerentes eodem proelio domitas esse, quo vic- | |
| tae sunt? Vestris armis continentur, non suis | 5 |
| moribus, et qui praesentes metuunt, in absentia | |
| hostes erunt. Cum feris bestiis res est, quas cap- | |
| tas et inclusas, quia ipsarum natura non potest, | |
| longior dies mitigat. | |
| Et adhuc sic ago, tam- | 9.1 |
| quam omnia subacta sint armis, quae fuerunt in | |
| dicione Darei. Hyrcaniam Nabarzanes occu- | |
| pavit, Bactra non possidet solum parricida Bes- | |
| sus, sed etiam minatur; Sogdiani, Dahae, Mas- | 5 |
| sagetae, Sacae, Indi sui iuris sunt. | |
| Omnes hi, | 10.1 |
| simul terga nostra viderint, insequentur: illi | |
| enim eiusdem nationis sunt, nos alienigenae et | |
| externi. Suis <quis>que autem placidius paret, | |
| etiam cum is praeest, qui magis timeri potest. | 5 |
| Proinde aut, quae cepimus, omittenda sunt | 11.1 |
| aut, quae non habemus, occupanda. Sicut in cor- | |
| poribus aegris, milites, nihil, quod nociturum | |
| est, medici relinquunt, sic nos quicquid obstat | |
| imperio recidamus. Parva saepe scintilla con- | 5 |
| tempta magnum excitavit incendium. Nil tuto | |
| in hoste despicitur: quem spreveris valentiorem | |
| neglegentia facias. | |
| Ne Dareus quidem here- | 12.1 |
| ditarium Persarum accepit imperium, sed in | |
| sedem Cyri beneficio Bagoae, castrati hominis, | |
| admissus: ne vos magno labore credatis Bessum | |
| vacuum regnum occupaturum. | 5 |
| Nos vero pec- | 13.1 |
| cavimus, milites, si Dareum ob hoc vicimus, ut | |
| servo eius traderemus imperium, qui ultimum | |
| ausus scelus regem suum, etiam externae opis | |
| egentem, certe cui nos victores pepercissemus, | 5 |
| quasi captivum in vinculis habuit, ad ultimum, | |
| ne a nobis conservari posset, occidit. | |
| Hunc | 14.1 |
| vos regnare patiemini? Quem equidem cruci ad- | |
| fixum videre festino omnibus regibus gentibus- | |
| que et fidei, quam violavit, meritas poenas sol- | |
| ventem. | 5 |
| At, hercules, si mox eundem Graeco- | 15.1 |
| rum urbes aut Hellespontum vastare nuntiatum | |
| erit vobis, quo dolore adficiemini Bessum prae- | |
| mia vestrae occupavisse victoriae? Tunc ad | |
| repetendas res festinabitis, tunc arma capietis. | 5 |
| Quanto autem praestat territum adhuc et vix | |
| mentis suae compotem opprimere! | |
| Quadridui | 16.1 |
| nobis iter superest, qui tot proculcavimus nives, | |
| tot amnes superavimus, tot montium iuga trans- | |
| cucurrimus. Non mare illud, quod exaestuans | |
| iter fluctibus occupat, euntes nos moratur, non | 5 |
| Ciliciae fauces et angustiae includunt: plana | |
| omnia et prona sunt. In ipso limine victoriae | |
| stamus. | |
| Pauci nobis fugitivi et domini sui | 17.1 |
| interfectores supersunt. Egregium, mehercule, | |
| opus et inter prima gloriae vestrae numerandum | |
| posteritati famaeque tradetis, Dareum quoque | |
| hostem finito post mortem illius odio [parrici- | 5 |
| das] esse vos ultos, neminem impium effugisse | |
| vestras manus. | |
| Hoc perpetrato quanto credi- | 18.1 |
| tis Persas obsequentiores fore, cum intellexerint | |
| vos pia bella suscipere et Bessi sceleri, non no- | |
| mini suo irasci?" |