Tum Philotas "Verba" inquit "inno-
|
6.10.1.1
|
centi reperire facile est, modum verborum mi-
|
|
sero tenere difficile.
|
|
Itaque inter optimam
|
2.1
|
conscientiam et iniquissimam fortunam desti-
|
|
tutus ignoro, quomodo et animo meo et tempori
|
|
paream.
|
|
Abest quidem optimus causae meae
|
3.1
|
iudex: qui cur me ipse audire noluerit, non,
|
|
mehercule, excogito, cum illi utrimque cognita
|
|
causa tam damnare me liceat quam absolvere,
|
|
non cognita vero liberari <ab> absente non pos-
|
5
|
sum, qui a praesente damnatus sum.
|
|
Sed quam-
|
4.1
|
quam vincti hominis non supervacua solum sed
|
|
etiam invisa defensio est, qui iudicem non do-
|
|
cere videtur sed arguere, tamen, utcumque licet
|
|
me dicere, memet ipse non deseram nec com-
|
5
|
mittam, ut damnatus etiam mea sententia vi-
|
|
dear.
|
|
Equidem, cuius criminis reus sim, non
|
5.1
|
video: inter coniuratos nemo me nominat, de
|
|
me Nicomachus nihil dixit, Cebalinus plus
|
|
quam audierat scire non potuit.
|
|
Atqui coniura-
|
6.1
|
tionis caput me fuisse credit rex! Potuit ergo
|
|
Dymnus eum praeterire, quem sequebatur, prae-
|
|
sertim cum quaerenti socios vel falso fuerim no-
|
|
minandus, quo facilius, qui temptabatur, posset
|
5
|
impelli?
|
|
Non enim detecto facinore nomen
|
7.1
|
meum praeterît, ut possit videri socio peper-
|
|
cisse: Nicomacho, quem taciturum arcana cre-
|
|
debat, de semet ipso confessus aliis nominatis
|
|
me unum subtrahebat.
|
5
|
Quaeso, commilitones,
|
8.1
|
si Cebalinus me non adisset, nihil me de coniu-
|
|
ratis scire voluisset, num hodie dicerem causam
|
|
nullo me nominante?
|
|
Dymnus sane et vivat
|
9.1
|
adhuc et velit mihi parcere: quid ceteri? qui de
|
|
se confitebuntur, me videlicet subtrahent! Ma-
|
|
ligna est calamitas, et fere noxius, cum suo sup-
|
|
plicio crucietur, adquiescit alieno.
|
5
|
Tot conscii
|
10.1
|
nec in eculeum quidem impositi verum fatebun-
|
|
tur? Atqui nemo parcit morituro nec cuiquam
|
|
moriturus, ut opinor.
|
|
Ad verum crimen et ad
|
11.1
|
unum praevertendum mihi est: cur rem delatam
|
|
ad te tacuisti? cur tam securus audisti? Hoc,
|
|
qualecumque est, confesso mihi, ubicumque es,
|
|
Alexander, remisisti: dexteram tuam amplexus,
|
5
|
reconciliati pignus animi, convivio quoque in-
|
|
terfui.
|
|
Si credidisti mihi, absolutus sum, si pe-
|
12.1
|
percisti, dimissus: vel iudicium <vel beneficium>
|
|
tuum serva. Quid hac proxima nocte, qua di-
|
|
gressus sum a mensa tua, feci? quod novum
|
|
facinus delatum ad te mutavit animum tuum?
|
5
|
Gravi sopore adquiescebam, cum me malis in-
|
13.1
|
dormientem meis inimici vinciendo excitave-
|
|
runt. Unde et parricidae et proditori tam alti
|
|
quies somni?
|
|
Scelerati conscientia obstrepente
|
14.1
|
condormire non possunt: agitant eos Furiae,
|
|
non consummato modo sed etiam cogitato par-
|
|
ricidio. At mihi securitatem primum innocen-
|
|
tia mea, deinde tua dextera obtulerat: non
|
5
|
timui, ne plus alienae crudelitati apud te liceret
|
|
quam clementiae tuae.
|
|
Sed ne te mihi credi-
|
15.1
|
disse paeniteat, res ad me deferebatur a puero,
|
|
qui non testem, non pignus indicii exhibere
|
|
poterat, impleturus omnes metu, si coepisset
|
|
audiri.
|
5
|
Amatoris et scorti iurgio interponi
|
16.1
|
aures meas credidi infelix et fidem eius suspec-
|
|
tam habui, quod non ipse deferret, sed fratrem
|
|
potius subornaret.
|
|
Timui, ne negaret man-
|
17.1
|
dasse se Cebalino et ego viderer multis amico-
|
|
rum regis fuisse periculi causa.
|
|
Sic quoque,
|
18.1
|
cum laeserim neminem, inveni, qui mallet perire
|
|
me quam incolumem esse: quid inimicitiarum
|
|
creditis excepturum fuisse, si insontes lacessis-
|
|
sem?
|
5
|
At enim Dymnus se occidit! Num igitur
|
19.1
|
facturum eum divinare potui? Minime. Ita,
|
|
quod solum indicio fidem fecit, id me, cum a
|
|
Cebalino interpellatus sum, movere non pote-
|
|
rat.
|
5
|
At hercules, si conscius Dymno tanti sce-
|
20.1
|
leris fuissem, biduo illo proditos esse nos dissi-
|
|
mulare non debui: Cebalinus ipse tolli de medio
|
|
nulloque negotio potuit.
|
|
Denique post dela-
|
21.1
|
tum indicium, <quod> operturus eram, cubiculum
|
|
regis solus intravi, ferro quidem cinctus: cur
|
|
distuli facinus? An sine Dymno non sum ausus?
|
|
Ille igitur princeps coniurationis fuit! sub il-
|
22.1
|
lius umbra Philotas latebam, qui regnum Ma-
|
|
cedonum adfecto! Ecquis e vobis corruptus est
|
|
donis? Quem ducem, quem praefectum impen-
|
|
sius colui?
|
5
|
Mihi quidem obicitur, quod socie-
|
23.1
|
tatem patrii sermonis asperner, quod Macedo-
|
|
num mores fastidiam: sic ego imperio, quod
|
|
dedignor, immineo. Iam pridem nativus ille ser-
|
|
mo commercio aliarum gentium exolevit: tam
|
5
|
victoribus quam victis peregrina lingua discen-
|
|
da est.
|
|
Non, mehercule, ista me magis laedunt,
|
24.1
|
quam quod Amyntas, Perdiccae filius, insidia-
|
|
tus est regi. Cum quo quod amicitia fuerit mihi,
|
|
non recuso defendere, si fratrem regis non opor-
|
|
tuit diligi a nobis.
|
5
|
Sin autem in illo fortunae
|
25.1
|
gradu positum etiam venerari necesse erat,
|
|
utrum, quaeso, quod non divinavi, reus sum,
|
|
an impiorum amicis insontibus quoque morien-
|
|
dum est? Quod si aequum est, cur tam diu vivo?
|
5
|
si iniustum, cur nunc demum occidor?
|
|
At enim
|
26.1
|
scripsi misereri me eorum, quibus vivendum
|
|
esset sub eo, qui se Iovis filium crederet. Fides
|
|
amicitiae, veri consilii periculosa libertas, me
|
|
decepistis! vos, quae sentiebam, ne reticerem,
|
5
|
impulistis!
|
|
Scripsisse me haec fateor regi, non
|
27.1
|
de rege scripsisse. Non enim faciebam invidiam,
|
|
sed pro eo timebam. Dignior mihi Alexander
|
|
videbatur, qui Iovis stirpem tacitus agnosceret,
|
|
quam qui praedicatione iactaret.
|
5
|
Sed quoniam
|
28.1
|
oraculi fides certa est, sit deus causae meae tes-
|
|
tis: retinete me in vinculis, dum consulitur
|
|
Hammon, num arcanum et occultum scelus
|
|
inierim. Qui regem nostrum dignatus est filium,
|
5
|
neminem eorum, qui stirpi suae insidiati sunt,
|
|
latere patietur.
|
|
Si certiora oraculis creditis esse
|
29.1
|
tormenta, ne hanc quidem exhibendae veritatis
|
|
fidem deprecor.
|
|
Solent rei capitis adhibere
|
30.1
|
vobis parentes. Duos fratres ego nuper amisi,
|
|
patrem nec ostendere possum nec invocare
|
|
audeo, cum et ipse tanti criminis reus sit.
|
|
Pa-
|
31.1
|
rum est enim tot modo liberum parentem, in
|
|
unico filio adquiescentem, eo quoque orbari, nisi
|
|
ipse in rogum meum imponitur.
|
|
Ergo, caris-
|
32.1
|
sime pater, et propter me morieris et mecum.
|
|
Ego tibi vitam adimo, ego senectutem tuam ex-
|
|
tinguo. Quid enim me procreabas infelicem ad-
|
|
versantibus diis? an ut hos ex me fructus perci-
|
5
|
peres, qui te manent?
|
|
Nescio, adulescentia
|
33.1
|
mea miserior sit an senectus tua: ego in ipso
|
|
robore aetatis eripior, tibi carnifex spiritum
|
|
adimet, quem, si fortuna expectare voluisset,
|
|
natura poscebat.
|
5
|
Admonuit me patris mei
|
34.1
|
mentio, quam timide et cunctanter, quae Ceba-
|
|
linus detulerat ad me, indicare debuerim. Par-
|
|
menio enim, cum audisset venenum a Philippo
|
|
medico regi parari, deterrere eum voluit epis-
|
5
|
tula scripta, quominus medicamentum biberet,
|
|
quod medicus dare constitueret. Num creditum
|
|
est patri meo? num ullam auctoritatem eius
|
|
litterae habuerunt?
|
|
Ego ipse quotiens, quae
|
35.1
|
audieram, detuli et cum ludibrio credulitatis
|
|
repulsus sum! Si et, cum indicamus, invisi et,
|
|
cum tacemus, suspecti sumus, quid facere nos
|
|
oportet?"
|
5
|
Cumque unus e circumstantium
|
36.1
|
turba exclamasset, bene meritis non insidiari,
|
|
Philotas "Recte," inquit "quisquis es, dicis.
|
|
Itaque si insidiatus sum, poenam non depre-
|
37.1
|
cor, et finem facio dicendi, quoniam ultima ver-
|
|
ba gravia sunt visa auribus." Abducitur deinde
|
|
ab iis, qui custodiebant eum.
|
|