Tum Philotas "Verba" inquit "inno- 6.10.1.1
centi reperire facile est, modum verborum mi-
sero tenere difficile.
Itaque inter optimam 2.1
conscientiam et iniquissimam fortunam desti-
tutus ignoro, quomodo et animo meo et tempori
paream.
Abest quidem optimus causae meae 3.1
iudex: qui cur me ipse audire noluerit, non,
mehercule, excogito, cum illi utrimque cognita
causa tam damnare me liceat quam absolvere,
non cognita vero liberari <ab> absente non pos- 5
sum, qui a praesente damnatus sum.
Sed quam- 4.1
quam vincti hominis non supervacua solum sed
etiam invisa defensio est, qui iudicem non do-
cere videtur sed arguere, tamen, utcumque licet
me dicere, memet ipse non deseram nec com- 5
mittam, ut damnatus etiam mea sententia vi-
dear.
Equidem, cuius criminis reus sim, non 5.1
video: inter coniuratos nemo me nominat, de
me Nicomachus nihil dixit, Cebalinus plus
quam audierat scire non potuit.
Atqui coniura- 6.1
tionis caput me fuisse credit rex! Potuit ergo
Dymnus eum praeterire, quem sequebatur, prae-
sertim cum quaerenti socios vel falso fuerim no-
minandus, quo facilius, qui temptabatur, posset 5
impelli?
Non enim detecto facinore nomen 7.1
meum praeterît, ut possit videri socio peper-
cisse: Nicomacho, quem taciturum arcana cre-
debat, de semet ipso confessus aliis nominatis
me unum subtrahebat. 5
Quaeso, commilitones, 8.1
si Cebalinus me non adisset, nihil me de coniu-
ratis scire voluisset, num hodie dicerem causam
nullo me nominante?
Dymnus sane et vivat 9.1
adhuc et velit mihi parcere: quid ceteri? qui de
se confitebuntur, me videlicet subtrahent! Ma-
ligna est calamitas, et fere noxius, cum suo sup-
plicio crucietur, adquiescit alieno. 5
Tot conscii 10.1
nec in eculeum quidem impositi verum fatebun-
tur? Atqui nemo parcit morituro nec cuiquam
moriturus, ut opinor.
Ad verum crimen et ad 11.1
unum praevertendum mihi est: cur rem delatam
ad te tacuisti? cur tam securus audisti? Hoc,
qualecumque est, confesso mihi, ubicumque es,
Alexander, remisisti: dexteram tuam amplexus, 5
reconciliati pignus animi, convivio quoque in-
terfui.
Si credidisti mihi, absolutus sum, si pe- 12.1
percisti, dimissus: vel iudicium <vel beneficium>
tuum serva. Quid hac proxima nocte, qua di-
gressus sum a mensa tua, feci? quod novum
facinus delatum ad te mutavit animum tuum? 5
Gravi sopore adquiescebam, cum me malis in- 13.1
dormientem meis inimici vinciendo excitave-
runt. Unde et parricidae et proditori tam alti
quies somni?
Scelerati conscientia obstrepente 14.1
condormire non possunt: agitant eos Furiae,
non consummato modo sed etiam cogitato par-
ricidio. At mihi securitatem primum innocen-
tia mea, deinde tua dextera obtulerat: non 5
timui, ne plus alienae crudelitati apud te liceret
quam clementiae tuae.
Sed ne te mihi credi- 15.1
disse paeniteat, res ad me deferebatur a puero,
qui non testem, non pignus indicii exhibere
poterat, impleturus omnes metu, si coepisset
audiri. 5
Amatoris et scorti iurgio interponi 16.1
aures meas credidi infelix et fidem eius suspec-
tam habui, quod non ipse deferret, sed fratrem
potius subornaret.
Timui, ne negaret man- 17.1
dasse se Cebalino et ego viderer multis amico-
rum regis fuisse periculi causa.
Sic quoque, 18.1
cum laeserim neminem, inveni, qui mallet perire
me quam incolumem esse: quid inimicitiarum
creditis excepturum fuisse, si insontes lacessis-
sem? 5
At enim Dymnus se occidit! Num igitur 19.1
facturum eum divinare potui? Minime. Ita,
quod solum indicio fidem fecit, id me, cum a
Cebalino interpellatus sum, movere non pote-
rat. 5
At hercules, si conscius Dymno tanti sce- 20.1
leris fuissem, biduo illo proditos esse nos dissi-
mulare non debui: Cebalinus ipse tolli de medio
nulloque negotio potuit.
Denique post dela- 21.1
tum indicium, <quod> operturus eram, cubiculum
regis solus intravi, ferro quidem cinctus: cur
distuli facinus? An sine Dymno non sum ausus?
Ille igitur princeps coniurationis fuit! sub il- 22.1
lius umbra Philotas latebam, qui regnum Ma-
cedonum adfecto! Ecquis e vobis corruptus est
donis? Quem ducem, quem praefectum impen-
sius colui? 5
Mihi quidem obicitur, quod socie- 23.1
tatem patrii sermonis asperner, quod Macedo-
num mores fastidiam: sic ego imperio, quod
dedignor, immineo. Iam pridem nativus ille ser-
mo commercio aliarum gentium exolevit: tam 5
victoribus quam victis peregrina lingua discen-
da est.
Non, mehercule, ista me magis laedunt, 24.1
quam quod Amyntas, Perdiccae filius, insidia-
tus est regi. Cum quo quod amicitia fuerit mihi,
non recuso defendere, si fratrem regis non opor-
tuit diligi a nobis. 5
Sin autem in illo fortunae 25.1
gradu positum etiam venerari necesse erat,
utrum, quaeso, quod non divinavi, reus sum,
an impiorum amicis insontibus quoque morien-
dum est? Quod si aequum est, cur tam diu vivo? 5
si iniustum, cur nunc demum occidor?
At enim 26.1
scripsi misereri me eorum, quibus vivendum
esset sub eo, qui se Iovis filium crederet. Fides
amicitiae, veri consilii periculosa libertas, me
decepistis! vos, quae sentiebam, ne reticerem, 5
impulistis!
Scripsisse me haec fateor regi, non 27.1
de rege scripsisse. Non enim faciebam invidiam,
sed pro eo timebam. Dignior mihi Alexander
videbatur, qui Iovis stirpem tacitus agnosceret,
quam qui praedicatione iactaret. 5
Sed quoniam 28.1
oraculi fides certa est, sit deus causae meae tes-
tis: retinete me in vinculis, dum consulitur
Hammon, num arcanum et occultum scelus
inierim. Qui regem nostrum dignatus est filium, 5
neminem eorum, qui stirpi suae insidiati sunt,
latere patietur.
Si certiora oraculis creditis esse 29.1
tormenta, ne hanc quidem exhibendae veritatis
fidem deprecor.
Solent rei capitis adhibere 30.1
vobis parentes. Duos fratres ego nuper amisi,
patrem nec ostendere possum nec invocare
audeo, cum et ipse tanti criminis reus sit.
Pa- 31.1
rum est enim tot modo liberum parentem, in
unico filio adquiescentem, eo quoque orbari, nisi
ipse in rogum meum imponitur.
Ergo, caris- 32.1
sime pater, et propter me morieris et mecum.
Ego tibi vitam adimo, ego senectutem tuam ex-
tinguo. Quid enim me procreabas infelicem ad-
versantibus diis? an ut hos ex me fructus perci- 5
peres, qui te manent?
Nescio, adulescentia 33.1
mea miserior sit an senectus tua: ego in ipso
robore aetatis eripior, tibi carnifex spiritum
adimet, quem, si fortuna expectare voluisset,
natura poscebat. 5
Admonuit me patris mei 34.1
mentio, quam timide et cunctanter, quae Ceba-
linus detulerat ad me, indicare debuerim. Par-
menio enim, cum audisset venenum a Philippo
medico regi parari, deterrere eum voluit epis- 5
tula scripta, quominus medicamentum biberet,
quod medicus dare constitueret. Num creditum
est patri meo? num ullam auctoritatem eius
litterae habuerunt?
Ego ipse quotiens, quae 35.1
audieram, detuli et cum ludibrio credulitatis
repulsus sum! Si et, cum indicamus, invisi et,
cum tacemus, suspecti sumus, quid facere nos
oportet?" 5
Cumque unus e circumstantium 36.1
turba exclamasset, bene meritis non insidiari,
Philotas "Recte," inquit "quisquis es, dicis.
Itaque si insidiatus sum, poenam non depre- 37.1
cor, et finem facio dicendi, quoniam ultima ver-
ba gravia sunt visa auribus." Abducitur deinde
ab iis, qui custodiebant eum.