Erat inter duces manu strenuus Bolon 6.11.1.1
quidam, pacis artium et civilis habitus rudis,
vetus miles, ab humili ordine ad eum gradum,
in quo tunc erat, promotus;
qui tacentibus ce- 2.1
teris stolida audacia ferox admonere eos coepit,
quotiens suis quisque deversoriis, quae occupas-
sent, proturbatus esset, ut purgamenta servo-
rum Philotae reciperentur eo, unde commili- 5
tones expulissent.
Auro argentoque vehicula 3.1
eius onusta totis vicis stetisse, ac ne in viciniam
quidem deversorii quemquam commilitonum
receptum esse, sed per dispositos, quos supra
somnum habebat, omnis procul relegatos, ne 5
femina illa murmurantium inter se silentio ve-
rius quam sono excitaretur.
Ludibrio ei fuisse 4.1
rusticos homines Phrygasque et Paphlagonas
appellatos, qui non erubesceret, Macedo natus,
homines linguae suae per interpretem audire.
Nunc cur Hammonem consuli vellet? eundem 5.1
Iovis arguisse mendacium Alexandrum filium
agnoscentis, scilicet veritum, ne invidiosum es-
set, quod dii offerrent.
Cum insidiaretur capiti 6.1
regis et amici, non consuluisse eum Iovem: nunc
ad oraculum mittere, dum pater eius sollicitet,
quis praesit in Media, et pecunia, cuius custodia
commissa sit, perditos homines ad societatem 5
sceleris impellat.
Ipsos missuros ad oraculum, 7.1
non qui Iovem interrogent, quod ex rege cog-
noverint, sed qui gratias agant, qui vota pro
incolumitate regis optimi persolvant.
  Tum vero universa contio accensa est, et a 8.1
corporis custodibus initium factum claman-
tibus discerpendum esse parricidam manibus
eorum. Id quidem Philotas, qui graviora sup-
plicia metueret, haud sane iniquo animo audie- 5
bat.
Rex in contionem reversus, sive ut in cus- 9.1
todia quoque torqueret, sive ut diligentius cunc-
ta cognosceret, concilium in posterum diem
distulit et, quamquam in vesperam inclinabat
dies, tamen amicos convocari iubet. 5
Et ceteris 10.1
quidem placebat Macedonum more obrui saxis,
Hephaestio autem et Craterus et Coenos tor-
mentis veritatem exprimendam esse dixerunt,
et illi quoque, qui aliud suaserant, in horum 5
sententiam transeunt.
  Consilio ergo dimisso Hephaestion cum Cra- 11.1
tero et Coeno ad quaestionem de Philota haben-
dam consurgunt.
Rex Cratero accersito et ser- 12.1
mone habito, cuius summa non edita est, in in-
timam deversorii partem secessit et remotis ar-
bitris in multam noctem quaestionis expectavit
eventum. 5
Tortores in conspectum Philotae 13.1
omnia crudelitatis instrumenta proponunt.
Et 14.1
ille ultro "Quid cessatis" inquit "regis inimi-
cum, interfectorem confitentem occidere? quid
quaestione opus est? cogitavi, volui." Craterus
exigere, ut, quae confiteretur, in tormentis quo- 5
que diceret.
Tum corripitur et, dum obligan- 15.1
tur oculi, dum vestis exuitur, deos patrios, gen-
tium iura nequiquam apud surdas aures invo-
cabat. Per ultimos deinde cruciatus, utpote et
damnatus et inimicis in gratiam regis torquen- 5
tibus, laceratur.
Ac primo, quamquam hinc 16.1
ignis illinc verbera iam non ad quaestionem sed
ad poenam ingerebantur, non vocem modo sed
etiam gemitus habuit in potestate;
sed post- 17.1
quam intumescens corpus ulceribus flagellorum
ictus nudis ossibus incussos ferre non poterat, si
tormentis adhibituri modum essent, dicturum
se, quae scire expeterent, pollicetur. 5
Sed finem 18.1
quaestioni fore iurare eos per Alexandri salutem
volebat removerique tortores. Et utroque im-
petrato "Cratere," inquit "dic, quid me velis
dicere." 5
Illo indignante ludificari eum rur- 19.1
susque revocante tortores tempus petere coepit,
dum reciperet spiritum, cuncta, quae sciret, in-
dicaturus.
Interim equites, nobilissimus quis- 20.1
que et ii maxime, qui Parmenionem propinqua
cognatione contingebant, postquam Philotan
torqueri fama vulgaverat, legem Macedonum
veriti, qua cautum erat, ut propinqui eorum, 5
qui regi insidiati essent, cum ipsis necarentur,
alii se interficiunt, alii in devios montes vastas-
que solitudines fugiunt ingenti per tota castra
terrore diffuso, donec rex tumultu cognito
legem se <de> supplicio coniunctorum sontibus 10
remittere edixit.
Philotas verone an mendacio 21.1
liberare se a cruciatu voluerit, anceps coniec-
tura est, quoniam et vera confessis et falsa di-
centibus idem doloris finis ostenditur.
Cete- 22.1
rum "Pater" inquit "meus Hegelocho quam
familiariter usus sit, non ignoratis; illum dico
Hegelochum, qui in acie cecidit: omnium malo-
rum nobis fuit causa. 5
Nam cum primum Iovis 23.1
filium se salutari iussit rex, id indigne ferens
ille 'Hunc igitur regem agnoscimus,' inquit
'qui Philippum dedignatur patrem? Actum
est de nobis, si ista perpeti possumus. 5
Non 24.1
homines solum sed etiam deos despicit, qui pos-
tulat deus credi. Amisimus Alexandrum, amisi-
mus regem: incidimus in superbiam nec dis, qui-
bus se exaequat, nec hominibus, quibus se exi- 5
mit, tolerabilem.
Nostrone sanguine deum fe- 25.1
cimus, qui nos fastidiat? qui gravetur morta-
lium adire concilium? Credite mihi, et nos, si
viri sumus, a dis adoptabimur.
Quis proavum 26.1
huius Archelaum, quis deinde Alexandrum, quis
Perdiccan occisos ultus est? Hic quidem inter-
fectoribus patris ignovit.'
Haec Hegelochus 27.1
dixit super cenam; et postero die prima luce a
patre accersor. Tristis erat et me maestum vide-
bat: audieramus enim, quae sollicitudinem in-
cuterent. 5
Itaque, ut experiremur, utrumne 28.1
vino gravatus effudisset illa an altiore concepta
consilio, accersi eum placuit. Venit eodemque
sermone ultro repetito adiecit, se, sive audere-
mus duces esse, proximas a nobis partes vindi- 5
caturum, sive deesset animus, consilium silen-
tio esse tecturum.
Parmenioni vivo adhuc Da- 29.1
reo intempestiva res videbatur: non enim sibi
sed hosti esse occisuros Alexandrum, Dareo
vero sublato praemium regis occisi Asiam et
totum Orientem interfectoribus esse cessura. 5
Adprobatoque consilio in haec fides et data est
et accepta.
Quod ad Dymnum pertinet, nihil 30.1
scio, et haec confessus intellego non prodesse
mihi, quod praesentis sceleris expers sum."
Illi rursus tormentis admotis, cum ipsis quo- 31.1
que hastis os oculosque eius everberarent, ex-
pressere, ut hoc quoque crimen confiteretur.
Exigentibus deinde, ut ordinem cogitati scele- 32.1
ris exponeret, cum diu Bactra retentura regem
viderentur, timuisse respondit, ne pater LXX
natus annos, tanti exercitus dux [tantus], tan-
tae pecuniae custos, interim extingueretur, ipsi- 5
que spoliato tantis viribus occidendi regis causa
non esset.
Festinasse ergo se, dum praemium 33.1
in manibus haberet, repraesentare consilium;
cuius patrem <expertem> fuisse nisi crederent,
tormenta, quamquam iam tolerare non posset,
tamen non recusare. 5
Illi conlocuti satis quae- 34.1
situm videri ad regem revertuntur, qui postero
die et, quae confessus erat Philotas, recitari et
ipsum, quia ingredi non poterat, iussit adferri.
Omnia agnoscente eo Demetrius, qui proximi 35.1
sceleris particeps esse arguebatur, producitur.
Multa adfirmatione animique pariter [et] con-
stantia et vultus abnuens, quicquam sibi in
regem cogitatum esse, tormenta etiam deposce- 5
bat in semetipsum,
cum Philotas circumlatis 36.1
oculis, ut incidere in Calin quendam haud pro-
cul stantem, propius eum iussit accedere. Illo
perturbato et recusante transire ad eum "Pa-
tieris" inquit "Demetrium mentiri rursusque 5
me excruciari?"
Calin vox sanguisque defe- 37.1
cerant, et Macedones Philotan inquinare in-
noxios velle suspicabantur, quia nec a Nico-
macho nec ab ipso Philota, cum torqueretur,
nominatus esset adulescens. Qui ut praefectos 5
regis circumstantes se vidit, Demetrium et se-
metipsum id facinus cogitasse confessus est.
Omnes ergo [a Nicomacho nominati] more 38.1
patrio dato signo saxis obruerunt.
  Magno non salutis sed etiam invidiae peri- 39.1
culo liberatus erat Alexander: quippe Parmenio
et Philotas, principes amicorum, nisi palam
sontes, sine indignatione totius exercitus non
potuissent damnari. 5
Itaque anceps quaestio 40.1
fuit: dum infitiatus est facinus, crudeliter tor-
queri videbatur; post confessionem [et] iam
neque [Philotas] amicorum misericordiam me-
ruit. 5