Rex VII diebus curato vulnere necdum 9.6.1.1
obducta cicatrice, cum audisset convaluisse
apud barbaros famam mortis suae, duobus na-
vigiis iunctis statui in medium undique conspi-
cuum tabernaculum iussit, ex quo se ostenderet 5
perisse credentibus, conspectusque ab incolis
spem hostium falso nuntio conceptam inhibuit.
Secundo deinde amne defluxit aliquantum in- 2.1
tervalli a cetera classe praecipiens, ne quies per-
invalido adhuc necessaria pulsu remorum im-
pediretur.
  Quarto postquam navigare coeperat die per- 3.1
venit in regionem desertam quidem ab incolis,
sed frumento et pecoribus abundantem. Placuit
is locus et ad suam et ad militum requiem.
Mos 4.1
erat principibus amicorum et custodibus corpo-
ris excubare ante praetorium, quotiens adversa
regi valetudo incidisset. Hoc tum quoque more
servato universi cubiculum eius intrant. 5
Ille 5.1
sollicitus, ne quid novi adferrent, quia simul
venerant, percontatur, num hostium repens
nuntiaretur adventus.
At Craterus, cui manda- 6.1
tum erat, ut amicorum preces perferret ad eum,
"Credisne" inquit "adventu magis hostium
—ut iam in vallo consisterent—sollicitos esse
quam cura salutis tuae, ut nunc est, tibi vilis? 5
Quantalibet vis omnium gentium conspiret in 7.1
nos, impleat armis virisque totum orbem, clas-
sibus maria consternat, invisitatas beluas indu-
cat: tu nos praestabis invictos.
Sed quis deo- 8.1
rum hoc Macedoniae columen ac sidus diutur-
num fore polliceri potest, cum tam avide mani-
festis periculis offeras corpus oblitus tot civium
animas trahere te in casum? 5
Quis enim tibi 9.1
superstes aut optat esse aut potest? Eo perveni-
mus auspicium atque imperium secuti tuum,
unde, nisi te reduce, nulli ad penates suos iter
est. 5
Quodsi adhuc de Persidis regno cum Da- 10.1
reo dimicares, etsi nemo vellet, tamen ne admi-
rari quidem posset tam promptae esse te ad
omne discrimen audaciae: nam ubi paria sunt
periculum ac praemium, et secundis rebus am- 5
plior fructus est et adversis solacium maius.
Tuo vero capite ignobilem vicum emi, quis 11.1
ferat non tuorum modo militum, sed ullius gen-
tis barbarae civis, qui tuam magnitudinem no-
vit?
Horret animus cogitationem rei, quam 12.1
paulo ante vidimus. Eloqui timeo invicti cor-
poris spolia inertissimas manus fuisse infectu-
ras, nisi te interceptum misericors in nos for-
tuna servasset. 5
Totidem proditores, totidem 13.1
desertores sumus, quot te non potuimus perse-
qui. Universos licet milites ignominia notes,
nemo recusabit luere id quod ne admitteret
praestare non potuit. 5
Patere nos, quaeso, alio 14.1
modo esse viles tibi. Quocumque iusseris, ibi-
mus. Obscura pericula et ignobiles pugnas nobis
deposcimus: temetipsum ad ea serva, quae mag-
nitudinem tuam capiunt. Cito gloria obsolescit 5
in sordidis hostibus, nec quicquam indignius est
quam consumi eam, ubi non possit ostendi."
Eadem fere Ptolomaeus et similia his ceteri. 15.1
Iamque confusis vocibus flentes eum orabant,
ut tandem exatiatus laudi modum faceret ac
saluti suae, id est publicae, parceret.
Grata 16.1
erat regi pietas amicorum; itaque singulos fami-
liarius amplexus considere iubet
altiusque ser- 17.1
mone repetito "Vobis quidem," inquit "o fi-
dissimi piissimique civium atque amicorum,
grates ago habeoque non solum eo nomine, quod
hodie salutem meam vestrae praeponitis, sed 5
quod a primordiis belli nullum erga me bene-
volentiae pignus atque indicium omisistis, adeo
ut confitendum sit numquam mihi vitam meam
fuisse tam caram, quam esse coepit, ut vobis diu
frui possim. 10
Ceterum non eadem est cogitatio 18.1
eorum, qui pro me mori optant, et mea, <qui>
quidem hanc benevolentiam vestram virtute
meruisse me iudico. Vos enim diuturnum fruc-
tum ex me, forsitan etiam perpetuum percipere 5
cupiatis: ego me metior non aetatis spatio, sed
gloriae.
Licuit paternis opibus contento intra 19.1
Macedoniae terminos per otium corporis expec-
tare obscuram et ignobilem senectutem; quam-
quam ne pigri quidem sibi fata disponunt, sed
unicum bonum diuturnam vitam existimantes 5
saepe acerba mors occupat. Verum ego, qui non
annos meos, sed victorias numero, si munera
fortunae bene computo, diu vixi.
Orsus a Ma- 20.1
cedonia imperium Graeciae teneo, Thraciam et
Illyrios subegi, Triballis Maedisque imperito,
Asiam, qua Hellesponto, qua Rubro mari sub-
luitur, possideo. Iamque haud procul absum 5
fine mundi, quem egressus aliam naturam,
alium orbem aperire mihi statui.
Ex Asia in 21.1
Europae terminos momento unius horae trans-
ivi. Victor utriusque regionis post nonum regni
mei, post vicesimum atque octavum annum
<vitae> videorne vobis in excolenda gloria, cui me 5
uni devovi, posse cessare? Ego vero non deero
et, ubicumque pugnabo, in theatro terrarum
orbis esse me credam.
Dabo nobilitatem igno- 22.1
bilibus locis, aperiam cunctis gentibus terras,
quas natura longe submoverat. In his operibus
extingui mihi, si fors ita feret, pulchrum est: ea
stirpe sum genitus, ut multam prius quam lon- 5
gam vitam debeam optare.
Obsecro vos, cogi- 23.1
tate nos pervenisse in terras, quibus feminae ob
virtutem celeberrimum nomen est. Quas urbes
Samiramis condidit! quas gentis redegit in po-
testatem! quanta opera molita est! Nondum fe- 5
minam aequavimus gloria, et iam nos laudis
satietas cepit?
Di faveant, maiora adhuc res- 24.1
tant. Sed ita nostra erunt, quae nondum adi-
imus, si nihil parvum duxerimus, in quo mag-
nae gloriae locus est. Vos modo me ab intestina
fraude et domesticorum insidiis praestate secu- 5
rum: belli Martisque discrimen impavidus subi-
bo.
Philippus in acie tutior quam in theatro 25.1
fuit: hostium manus saepe vitavit, suorum effu-
gere non valuit. Aliorum quoque regum exitus
si reputaveritis, plures a suis quam ab hoste in-
teremptos numerabitis. 5
Ceterum, quoniam 26.1
olim rei agitatae in animo meo nunc promendae
occasio oblata est, mihi maximus laborum at-
que operum meorum erit fructus, si Olympias
mater immortalitati consecretur, quandoque 5
excesserit vita. Hoc, si licuerit, ipse praestabo;
hoc, si me praeceperit fatum, vos mandasse <me>
mementote." Ac tum quidem amicos dimisit;
ceterum per complures dies ibi stativa habuit.