Sic igitur orientibus duodecim signis,
|
4.13.1.1
|
reliqua corpora occidere et exoriri uidentur. Sed ut
|
|
ante diximus, nunc protinus de solis cursu dicemus.
|
|
Necesse est enim solem aut ipsum per se
|
2.1
|
moueri, aut cum mundo uerti uno loco manentem.
|
|
Quod si maneret, necesse erat eodem loco occidere et
|
|
exoriri a quo pridie fuerat exortus, quemadmodum
|
|
signa eodem loco semper oriuntur et occidunt. Prae-
|
5
|
terea si ita esset, necesse erat dies et noctes omnes
|
|
aequales esse, ut quam longus hodiernus dies fuerit,
|
|
tam longus semper sit futurus, item nox simili ra-
|
|
tione semper aequalis permaneat. Quod quoniam non
|
|
est, illud quoque necesse est, cum uideamus esse dies
|
10
|
inaequales, et solem alio loco hodie occasurum, et
|
|
alio heri occidisse. Si igitur aliis locis occidit et oritur,
|
|
necesse est eum moueri, non stare.
|
|
Solem autem contra mundi motum currere, sic
|
3.1
|
possumus intellegere. Euenit enim ut duabus in cau-
|
|
sis sidera non possimus uidere. Quarum una est, cum
|
|
abierint infra terram; nostrum quoque effugere cons-
|
|
pectum, ita ut inferiori hemisphaerio ostendi <dicun>-
|
5
|
tur. Altera autem est ratio quod propter fulgorem
|
|
solis et uim maximam luminis sidera obscurentur,
|
|
siue quod stellis obsistit, ne candor earum ad nostros
|
|
perueniat adspectus; siue sui magnitudine luminis
|
|
officit oculis nostris, ne praeter eius ignem aliam rem
|
10
|
superiorem perspiciamus: quod magis ueri simile
|
|
uidetur. Neque enim solis ignem eiusmodi uidemus,
|
|
cuiusmodi reliquos ignes intellegimus, sed ita lumen
|
|
auertit nostrum, ut ipse quoque nobis non igneus,
|
|
sed albus uideatur esse.
|
15
|
Praeterea in unaquaque nocte undecim signa
|
4.1
|
necesse est apparere, ideo quod uno signo sol ipse
|
|
nixus iter conficere uidetur, cuius figuram corporis
|
|
ipse suo lumine obscurat; cum eo enim signo et occi-
|
|
dere et exoriri uidetur. Nonnulli dicunt nos duode-
|
5
|
cim signa dumtaxat hac ratione perspicere posse, si
|
|
in eius signi prima nouissimaue parte consistat. Ha-
|
|
bent enim duodecim signa partes eiusdemmodi, ut
|
|
unumquodque eorum in longitudine habeat partes
|
|
triginta, in latitudine autem partes duodecim. Itaque
|
10
|
euenit ut in longitudine signorum annus, in latitudine
|
|
autem [singuli] dies sit. In prima parte signi nihilo-
|
|
minus nos reliquum corpus eius signi uidere posse
|
|
nonnulli dicunt, ut simili ratione et si fuerit in ex-
|
|
trema parte signi: quod fieri non potest. Nam cum
|
15
|
sol sit in qualibet parte signi et exoriatur, ita mag-
|
|
num uidetur habere fulgorem, ut omnia sidera obs-
|
|
curet. Illud tamen potest euenire, ut cum sol sit in
|
|
prima parte signi et occidat, reliquum corpus eius
|
|
signi appareat. Sed certius et uerius est undecim
|
20
|
signa quam duodecim apparere posse.
|
|
Praeterea quaeritur quare sol, contra mundi
|
5.1
|
inclinationem currens, uideatur cum ipsa sua sphaera
|
|
occidere et uerti. Nam si sol contra siderum occasum
|
|
non curreret, de Ariete ad Pisces, non ad Taurum
|
|
transiret. Exoriri etenim ante Pisces quam Aries et
|
5
|
occidere perspiciuntur; et ita mundus uerti uidetur ut
|
|
prius Pisces quam Aries occidant. Igitur diebus tri-
|
|
ginta sol in Ariete currens et eius corpus obscurans,
|
|
sic dumtaxat apparet sol, ut ex eo loco, quo Aries
|
|
ante, exoriri uideatur et post dies triginta sol uidea-
|
10
|
tur ab eodem loco surgere, ex quo loco Taurus ante
|
|
oriri uidebatur. Igitur apparet solem ab Ariete ad
|
|
Taurum transire. Quod si ita est, necesse est eum
|
|
contra mundi inclinationem currere.
|
|
Quare autem euenit, ut ante diximus, quod
|
6.1
|
uidetur cum mundo sol uerti, eius similis haec est
|
|
causa. Vt si quis in nauiculae rostro sedens, hinc
|
|
quaerat ad puppim transire, et nihilominus ipsa
|
|
nauis iter suum conficiat, ille quidem uidebitur contra
|
5
|
nauiculae cursum ire, sed tamen eodem peruenit quo
|
|
nauis. Hoc autem sic etiam facilius intellegetur, si
|
|
nauem diuiseris in partes trecentas sexaginta, quem-
|
|
admodum sol diebus trecentis sexaginta simul mun-
|
|
dum transigit. Eodem modo, ut ante diximus, si
|
10
|
nauis sit diuisa et in una parte de trecentis sexaginta
|
|
constituatur quilibet eorum (nauis autem habet unius
|
|
diei cursum), ille quidem contra nauem ire, sed cum
|
|
ea ad locum definitum peruenire intellegetur. Non
|
|
enim extra nauem est, qui a rostro ad puppim tran-
|
15
|
sit, sed ipsa naui continetur. Item sol cum per ipsum
|
|
mundum iter conficiat et eo contineatur, uidetur
|
|
contra mundum ire, sed cum eo peruenit ad occasum.
|
|
Cum enim mundus trecenties et sexagies se conuer-
|
|
terit, tunc sol iter annuum conficit.
|
20
|