inter haec simul spes simul cura in dies crescebat nec 30.28.1.1
satis certum constare apud animos poterat utrum gaudio
dignius esset Hannibalem post sextum decimum annum ex
Italia decedentem uacuam possessionem eius reliquisse
populo Romano, an magis metuendum quod incolumi exer- 5
citu in Africam transisset: locum nimirum non periculum 2.1
mutatum; cuius tantae dimicationis uatem qui nuper deces-
sisset Q. Fabium haud frustra canere solitum grauiorem in
sua terra futurum hostem Hannibalem quam in aliena
fuisset. nec Scipioni aut cum Syphace inconditae barbariae 3.1
rege, cui Statorius semilixa ducere exercitus solitus sit, aut
cum socero eius Hasdrubale fugacissimo duce rem futuram,
aut <cum> tumultuariis exercitibus ex agrestium semermi
turba subito conlectis, sed cum Hannibale, prope nato in 4.1
praetorio patris fortissimi ducis, alito atque educato inter
arma, puero quondam milite, uixdum iuuene imperatore,
qui senex uincendo factus Hispanias Gallias Italiam ab 5.1
Alpibus ad fretum monumentis ingentium rerum complesset.
ducere exercitum aequalem stipendiis suis, duratum omnium
rerum patientia quas uix fides fiat homines passos, perfusum
miliens cruore Romano, exuuias non militum tantum sed 5
etiam imperatorum portantem. multos occursuros Scipioni 6.1
in acie qui praetores, qui imperatores, qui consules Romanos
sua manu occidissent, muralibus uallaribusque insignes
coronis, peruagatos capta castra captas urbes Romanas.
non esse hodie tot fasces magistratibus populi Romani quot 7.1
captos ex caede imperatorum prae se ferre posset Hannibal.
has formidines agitando animis ipsi curas et metus auge- 8.1
bant, etiam quod, cum adsuessent per aliquot annos bellum
ante oculos aliis atque aliis in Italiae partibus lenta spe in
nullum propinquum debellandi finem gerere, erexerant
omnium animos Scipio et Hannibal uelut ad supremum 5
certamen comparati duces. iis quoque quibus erat ingens 9.1
in Scipione fiducia et uictoriae spes quo magis in propin-
quam eam imminebant animis eo curae intentiores erant.
haud dispar habitus animorum Carthaginiensibus erat quos 10.1
modo petisse pacem, intuentes Hannibalem ac rerum
gestarum eius magnitudinem, paenitebat, modo cum respi- 11.1
cerent bis sese acie uictos, Syphacem captum, pulsos se
Hispania, pulsos Italia, atque ea omnia unius uirtute et
consilio Scipionis facta, uelut fatalem eum ducem in exitium
suum natum horrebant. 5