Sp. Cassius deinde et Proculus Uerginius consules facti. 2.41.1.1
cum Hernicis foedus ictum; agri partes duae ademptae.
inde dimidium Latinis, dimidium plebi diuisurus consul
Cassius erat. adiciebat hic muneri agri aliquantum, quem 2.1
publicum possideri a priuatis criminabatur. id multos qui-
dem patrum, ipsos possessores, periculo rerum suarum ter-
rebat; sed et publica patribus sollicitudo inerat largitione
consulem periculosas libertati opes struere. tum primum 3.1
lex agraria promulgata est, nunquam deinde usque ad hanc
memoriam sine maximis motibus rerum agitata. consul 4.1
alter largitioni resistebat auctoribus patribus nec omni
plebe aduersante, quae primo coeperat fastidire munus
uolgatum †a ciuibus isse in socios†; saepe deinde et Uer- 5.1
ginium consulem in contionibus uelut uaticinantem audie-
bat pestilens collegae munus esse; agros illos seruitutem iis
qui acceperint laturos; regno uiam fieri. quid ita enim 6.1
adsumi socios et nomen Latinum, quid attinuisset Hernicis,
paulo ante hostibus, capti agri partem tertiam reddi, nisi ut
hae gentes pro Coriolano duce Cassium habeant? popu- 7.1
laris iam esse dissuasor et intercessor legis agrariae coeperat.
uterque deinde consul, ut certatim, plebi indulgere. Uergi-
nius dicere passurum se adsignari agros, dum ne cui nisi
ciui Romano adsignentur: Cassius, quia in agraria largitione 8.1
ambitiosus in socios eoque ciuibus uilior erat, ut alio munere
sibi reconciliaret ciuium animos, iubere pro Siculo frumento
pecuniam acceptam retribui populo. id uero haud secus 9.1
quam praesentem mercedem regni aspernata plebes; adeo
propter suspicionem insitam regni, uelut abundarent omnia,
munera eius [in animis hominum] respuebantur. quem ubi 10.1
primum magistratu abiit damnatum necatumque constat.
sunt qui patrem auctorem eius supplicii ferant: eum cog-
nita domi causa uerberasse ac necasse peculiumque filii
Cereri consecrauisse; signum inde factum esse et inscri- 5
ptum: 'ex Cassia familia datum.' inuenio apud quosdam, 11.1
idque propius fidem est, a quaestoribus Caesone Fabio et
L. Ualerio diem dictam perduellionis, damnatumque populi
iudicio, dirutas publice aedes. ea est area ante Telluris
aedem. ceterum siue illud domesticum siue publicum fuit 12.1
iudicium, damnatur Seruio Cornelio Q. Fabio consulibus.